Việt Báo lập tức hỏi ngay bình luận gia Nguyễn Xuân Nghĩa về biến cố quá sức đặc biệt này.
VB: Thưa anh, vì sao dự luật quá cần thiết cho các thị trường tài chánh Hoa Kỳ và thế giới lại bị Hạ viện bác bỏ"
- Đây là trường hợp chính trường giết hại thị trường khiến nhiều người bị mất tiền và kinh tế có thể bị suy trầm oan uổng.
- Lý do thứ nhất là khả năng lãnh đạo rất kém của Chính quyền Bush. Họ không hiểu tâm lý người dân và không nắm vững tình hình chính trị bên Lập pháp. Họ tung ra một kế hoạch quy mô và nghiêm trọng mà không giải thích cho quần chúng biết sự thật - là không đến nỗi tệ như vậy - và không vận động hậu thuẫn từ cả hai đảng mà cứ tin rằng sự hợp tác của đảng Dân Chủ đa số là đủ.
- Lý do thứ hai là chính trường Mỹ đang ở vào mấy tuần chót của việc bầu lại toàn bộ Hạ viện. Khi thấy dân chúng không hiểu sự thật và đa số đều chống, các Dân biểu đều sợ thất cử nên do dự bất định trước đề nghị của lãnh đạo của đảng mình. Đa số Dân biểu bỏ phiếu chống đều ở trong các đơn vị bấp bênh nên họ phải thủ thế và không nghe theo lời lãnh đạo của mình nữa.
- Lý do thứ ba là Quốc hội đã chính trị hoá một quyết định cấp cứu tài chánh mà bất kể tới hậu quả. Trước giờ bỏ phiếu, Chủ tịch Hạ viện là Nancy Pelosi còn dọa nạt mọi người về kích thước quá lớn của kế hoạch là 700 tỷ và nặng nề quy tội cho Chính quyền Bush. Bên đảng Cộng Hoà nương vào đó mà quật ngược lại và phá vỡ dự luật. Trong khi ấy, 40% Dân biểu Dân Chủ cũng không đồng ý với lãnh đạo mà bỏ phiếu chống. Chỉ cần hai chục Dân biểu Dân Chủ ủng hộ dự luật là xong mà lãnh đạo đảng này không huy động nổi mà còn chọc giận đối lập bên Cộng Hoà. Cả hai đảng đều phải chịu trách nhiệm về sự thất bại này, trước dân Mỹ và toàn thế giới.
- Ngầm bên dưới hiện tượng trách cứ lưỡng đảng là Hoa Kỳ không có lãnh đạo chính trị có khả năng trấn an hay thuyết phục. Từ Tổng thống Bush tới các lãnh tụ hai đảng bên Quốc hội, không ai có đủ uy tín trình bày sự việc cho rõ ràng và kêu gọi một giải pháp dù chưa toàn hảo thì vẫn là cần thiết khi thị trường toàn cầu đang hốt hoảng và các ngân hàng Âu Châu và Hoa Kỳ theo nhau vỡ nợ hầu như mỗi ngày.
Việt Báo: Nhìn trong lâu dài, tình hình sẽ ra sao"
- Quốc hội Mỹ sẽ phải tìm giải pháp nội trong một hay hai tuần nữa với rủi ro là dẫn tới nhiều kết quả bỏ phiếu bất ngờ vào ngày mùng bốn tháng 11 này. Trong lâu dài hơn, Hoa Kỳ phải vượt qua mâu thuẫn quá nặng về ý thức hệ, giữa hai đảng. Bên Dân Chủ thì cho rằng thị trường bất toàn nên cần tới sự can thiệp của Chính quyền. Bên Cộng Hoà thì cho rằng sự can thiệp ấy có nghĩa là chính quyền lấy 700 tỷ tiền thuế của dân để cứu nguy các doanh nghiệp bất cẩn. Kết quả tranh luận sẽ còn kéo dài sau ngày bầu cử và có thể làm thay đổi sự vận hành sau này của kinh tế Hoa Kỳ.
- Trong khi chờ đợi, thế giới thất vọng về nước Mỹ, vể cả khả năng thích ứng và cấp cứu của một quốc gia nổi tiếng là linh động và sáng tạo. Đây là vết nhơ khó rửa cho Hoa Kỳ và sẽ còn được lịch sử nhắc tới sau này.