Bầu Cử Ở Mỹ: Thắng Thua Có Khi Chỉ Một Hay Vài Phiếu
Scott Phạm, ủy viên Hội đồng Giáo dục Alum Rock, San Jose.
Bùi Văn Phú
Theo luật Hoa Kỳ, các cơ quan tổ chức bầu cử tại địa phương có bốn tuần sau ngày cử tri đi bỏ phiếu để kiểm hết mọi phiếu bầu và giới chức thẩm quyền phải chính thức xác nhận kết quả trong thời hạn đó.
Nếu số phiếu khác biệt giữa hai ứng viên quá nhỏ thì sẽ đếm phiếu lại. Kết quả nhiều khi nghiêng bên này hay ngả bên kia thì lại cần có sự can thiệp của toà án để giải thích luật bầu cử.
Một thập niên trước, sau khi cử tri đã chọn giữa hai ứng viên tổng thống là George W. Bush (Bush con) và Al Gore vào đầu tháng 11.2000, nhưng qua đến tháng 12 mà vẫn chưa biết rõ ai thắng ai thua nên hai ban vận động đã kiện nhau ra toà về cách đếm phiếu tại những quận hạt ở bang Florida vì kết quả quá khít khao, chỉ hơn kém nhau chưa tới một nghìn phiếu trong số nhiều triệu phiếu bầu, một con số phần trăm hơn thua quá nhỏ để dễ dàng có những sai số trong việc kiểm phiếu dù bằng máy. Các vụ kiện liên quan đến số phiếu xoay quanh cách đếm và những đơn vị bầu cử nào sẽ phải đếm phiếu lại. Hình ảnh nổi tiếng của cuộc kiểm phiếu cuối năm 2000 ở bang Florida là tấm ảnh nhân viên chức năng có khi đã phải dùng đến kính lúp để soi rọi xem rõ ý định của một cử tri là đã chọn Bush hay Gore.
Ngày 12.12.2000, bằng một phán quyết 5 trên 4 - cũng chỉ hơn nhau một phiếu trong số 9 thẩm phán - Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ quyết định chấm dứt những tranh cãi ở toà tiểu bang về cách đếm, đưa đến việc George W. Bush thắng ở bang Florida, chỉ hơn Gore vài trăm phiếu. Với kết quả đó, Bush đã giành được số đại biểu ở bang này, nâng tổng số cử tri đoàn cho Bush lên 271 để thắng chức tổng thống và Gore được 266, trong khi tổng số phiếu cử tri toàn quốc đã bầu cho Gore nhiều hơn Bush hơn nửa triệu trong số 101 triệu phiếu bầu. Trong lịch sử Hoa Kỳ, đây là kết quả bầu cử tổng thống với khoảng cách biệt nhỏ nhất giữa con số đại biểu cử tri của hai ứng viên.
Trong nền dân chủ pháp trị Mỹ, mỗi lá phiếu quả thực là quan trọng. Từ phiếu của các dân biểu nghị sĩ biểu quyết các đạo luật, phiếu của các thẩm phán Tối cao Pháp viện đưa ra những án lệ, cho đến lá phiếu của mỗi cử tri khi tham gia bầu cử.
Mấy năm trước ở Little Saigon, Quận Cam cũng đã có một kết quả bầu cử rất sát giữa hai ứng viên người Việt, Trung Nguyễn và Janet Nguyễn, tranh chức giám sát viên quận hạt. Hai bên đã phải kiện nhau qua lại cho tới khi có quyết định sau cùng của toà với phần thắng về phiá nghị viên thành phố Garden Grove là Janet Nguyễn, chỉ hơn đối thủ vài chục phiếu, và trở thành người gốc Việt đầu tiên được bầu vào chức giám sát viên Hội đồng Quận hạt Orange.
Gần đây nhất, trong kì bầu cử tháng trước ở bang California có vài chức vụ dân cử mà số phiếu khác biệt giữa hai ứng viên không nhiều lắm và không ứng viên nào biết chắc kết quả cho đến khi các cơ quan tổ chức bầu cử chính thức xác nhận vào đầu tuần này.
Tranh chức Tổng biện lí tiểu bang (Attorney General) có Kamala Harris và Steve Cooley. Đêm bầu cử 2.11 Cooley đã được tuyên bố thắng cử. Nhưng bốn tuần sau, khi các phiếu được đếm hết thì ông lại thua bà Harris với số phiếu cách biệt tương đối nhỏ, chừng 72 nghìn. Harris được tất cả 4,422,796 phiếu và Cooley được 4,351,230.
Kết quả bầu chọn dân biểu liên bang địa hạt 11, một phần nằm trong quận hạt Santa Clara, cũng có số phiếu ngang ngửa giữa hai ứng viên Jerry McNerney và David Harmer cho đến những ngày trước khi kết quả được phê chuẩn. Kết quả sau cùng là 2,658 phiếu nhiều hơn cho dân biểu đương nhiệm McNerney trong tổng số khoảng 240 nghìn phiếu bầu.
Riêng ở San Jose, chỉ vài hôm sau ngày 2.11 chuyện thắng thua của hầu hết ứng cử viên các cấp đã rõ. Gay go là ở Khu vực 5 giữa hai ứng viên Xavier Campos và Magdalena Carrasco tranh chức nghị viên thành phố mà kết quả ghi nhận trong những ngày ngay sau bầu cử khó có thể biết rõ ai thắng hay thua. Đây cũng là nơi mà trước ngày bầu cử đã có kẻ mạo danh gửi thư có hình cờ đỏ để tạo ảnh hưởng không tốt cho ứng viên Carrasco. Kết quả chính thức Xavier Campos chỉ hơn đối thủ 376 phiếu trong hơn 10 nghìn phiếu của cử tri.
Riêng với Scott Phạm, tức Phạm Duy Hưng, đã thắng với một kết quả thật sát nút và là một trong ba người dẫn đầu số phiếu trong cuộc bầu chọn ba ủy viên cho Hội đồng Giáo dục Alum Rock. Đã có tất cả 9 ứng viên, nhưng số phiếu của Scott Phạm chỉ hơn người về thứ tư 150 phiếu vào ngày sau bầu cử nên không chắc chắn đắc cử vì còn nhiều phiếu bầu khiếm diện phải kiểm, hơn hai phần ba cử tri quận hạt Santa Clara chọn cách bỏ phiếu qua bưu điện, và phiếu tạm của cử tri mới đổi nơi cư trú phải đếm. Kết quả tạm công bố vào mỗi chiều thứ Hai, thứ Tư và thứ Sáu trong bốn tuần qua cho thấy số phiếu cách biệt giữa Scott Phạm và người về kế ngày càng thu nhỏ lại, từ 150 xuống còn 80, 50 rồi 20.
Kết quả chung cuộc được niêm yết trên mạng vào chiều ngày 23 tháng 11 cho thấy số phiếu của Scott Phạm là 3,737, hơn ứng viên về thứ tư chỉ 2 phiếu và hơn ứng viên về thứ 5 có 30 phiếu.
Đây là cuộc tranh cử tuy ở cấp thấp nhất trong tổ chức công quyền, nhưng là một cuộc tranh cử gay go cho Scott Phạm vì là lần đầu tiên anh ra tranh một chức vụ dân cử, phải đối đầu với những ủy viên đương nhiệm và cựu ủy viên giáo dục của Học khu Alum Rock. Thế nhưng anh đã về thứ ba, thắng được một ủy viên đương nhiệm, người về thứ 5, và một cựu ủy viên đã có 8 năm phục vụ trong hội đồng giáo dục, về thứ 4. Với kết quả tuy mong manh, nhưng Scott Hưng Phạm chính thức trở thành ủy viên gốc Việt đầu tiên trong Hội đồng Giáo dục Alum Rock.
Với con số sai biệt chỉ 2 lá phiếu, trong số 32 nghìn phiếu bầu, để Scott Phạm thắng cử, điều này một lần nữa cho thấy mỗi lá phiếu của cử tri rất quan trọng.
Hiểu được sự quan trọng của lá phiếu trong sinh hoạt dân chủ nên nhiều cử tri gốc Việt đã tích cực tham gia bầu cử trong nhiều năm qua. Nói theo ngôn ngữ quen thuộc trong cộng đồng, người Việt đã rủ nhau “Đi đông, bầu đúng, cử xứng” vì mỗi lá phiếu là một tiếng nói quan trọng trong việc chọn người đại diện cho nguyện vọng và quyền lợi của mình.
Tiếp xúc với Scott Phạm sau khi có kết quả chính thức, anh cho biết trong mấy tuần qua có nhiều người đã gửi điện thư hay điện thoại chúc mừng thắng cử, nhưng anh chưa yên tâm vì kết quả quá khít khao. Cho đến khi anh nhận được điện thoại từ thư kí của văn phòng tổ chức bầu cử quận hạt thông báo cho biết kết quả cuối cùng, khi đó anh mới thật sự vui và bắt đầu những chuẩn bị cho vai trò đại diện của mình trong Hội đồng Giáo Dục Alum Rock.
Cũng nhân dịp này, anh Scott Phạm ngỏ lời cám ơn các cử tri, đặc biệt là cử tri gốc Việt đã bỏ phiếu cho anh trong ngày 2.11 vừa qua. Anh hứa sẽ phục vụ cư dân, phụ huynh và học sinh bằng hết khả năng và tấm lòng.
© Buivanphu.wordpress.com
Gửi ý kiến của bạn
