James S. Chanos Và Những Dư Báo Về Hiện Tình TQ (I)
James S.Chanos
Đào Như
Theo báo New York Times hôm 8/1/2010, James S Chanos, năm nay 51 tuổi, một trong những người Mỹ đầu tư tại Trung Quốc. Chanos sở hữu một ngân khoản đồ sộ 6 tỷ Mỹ kim, và ông có thể sử dụng đầu tư bất cứ nơi nào trên đấn nước Trung Quốc. Do đó ông là người có cái nhìn thấu đáo vào tận những gốc khuất của nền kinh tế TQ, những ưu cũng như khuyết điểm của nó. James S. Chanos tuần vừa rồi nghiêm túc đưa ra lời cảnh báo các nhà đầu tư thế giới phải hiểu rằng nền kinh tế TQ hiện nay đang có những rủi ro to lớn có thể đưa đến một cuộc khủng hoảng kinh tế mới ngay cả sư sụp đổ của nền kinh tế của đất nước này.
Theo Chanos, trong hiện tại không ai chối cải được sức hút như khối nam châm khổng lồ của nền kinh tế TQ vì các nhà đầu tư thế giới bị ‘mà mắt’ bởi những dữ kiện của thống kê về chỉ số Stock nội địa của TQ. Nguy cơ của nền kinh tế Trung Quốc hiện nay được tạo nên do gói kích cầu $586 tỷ Mỹ kim. Thoạt tiên gói kích cầu này có mục đích rõ ràng, ngoài mục đích củng cố và nâng cao xuất khẩu, nó còn có tác dụng kích thích tiêu dùng của người dân. Người dân TQ có tiền vay từ ngân hàng với lãi xuất thắp, họ mua sắm, tậu nhà cửa, xây dựng doanh nghiệp mới. Bằng cách này thì Thị trường Tín dụng sẽ phục hồi nhanh, và Thị trường Địa ốc cũng sẽ vận hành tốt trở lại. Chính phủ Trung Quốc hy vọng nhờ thế họ chấn hưng nền kinh tế TQ và đẩy mạnh tiến trình phục hưng kinh tế thế giới. Nhưng gói kích cầu của những năm 2009 quá lớn và các nguồn tiền này đựợc lùa vào Thị trường Chứng khoán, Thị trường Địa ốc, tạo ra tình trạng cho vay và mua nhà với những điều kiện quá dễ dàng và nhiều quá vượt mức kiểm soát. Hơn nữa thấy Thị trường Địa ốc TQ ăn nên làm ra, các nhà đầu tư thế giới lao vào bỏ ra số vốn rất lớn đầu cơ vào thị trường này. Do đó Thị trường Địa ốc và Tín dụng của TQ tăng nhanh, phình lớn, cổ phiếu Thi trường Chưng khoán tăng mạnh, tạo ra tình trạng “bong bóng kinh tế”. Có lần xuất hiện trong chương trình CNBC, Chanos cảnh báo:
“Hiện tượng bong bóng đã thấy rõ nhất tại thị trường tín dụng TQ…Không đâu có bong bóng tín dụng phình đại như TQ hôm nay” Bubbles are best identified by credit excesses, not evaluation excesses…And there’s no credit bigger than credit excess in China”
Thị trường Tín dụng, và Địa ốc đang phì đại một cách nguy hiểm vì cả hai thị trường này đang vận hành không đúng theo qui luật, tăng trưởng vượt kiểm soát. Hơn thế nữa, trong cuộc phóng vấn với tờ báo Politico hồi tháng 11-2009, Chanos còn cảnh báo là hiện tại TQ sản xuất một khối lượng lớn các mặt hàng họ không thể bán ra được. Số hàng này đang tồn kho chờ ngày quá date. Jim Grant, người bạn lâu năm của Chanos, chủ biên tập san tài chánh Grant’s Interest Rate Observer, cũng cảnh báo, nền kinh tế Trung quốc bị quấy nhiễu và phiền toái rất nhiều trong mấy chục năm qua bởi điều mà ông ta gội là Quyền lực Thứ Ba, và Thứ Tư họ lợi dụng gói kich cầu. Hiện nay tại các ngân hàng TQ, mức đô bad loans đã là 20% và sau gói kích cầu có thể cao hơn thế nữa. Trong tương lai gần, xem chừng nền kinh tế tài chánh TQ có thể sẽ đi vào con đường mòn của nền kinh tế tế Hoa kỳ đã kinh qua vào những năm 2007-2008: thị trường tín dụng phì đại và vỡ, thị trường Địa ốc, Freddie Mac, Fannie Mae sụp đổ lôi theo nhiều ngân hàng lớn khác khiến chánh phủ Hoa kỳ phải kịp thời ra tay chống đỡ.
Sở dĩ những việc tiên đoán của James S. Chanos về hiện tượng bong bóng hiện tại của nền kinh tế TQ có sức thuyết phục đối với một số nhà kinh tế phương Tây và các nhà đầu tư thế giới là vì trong quá khứ Chanos đã tiên đoán đúng với nhiều bằng chứng xác thực sư về sự sụp đổ của tập đoàn Enron và sau đó là Tyco International, Boston Market restaurant chain, Home builders và nhiều Ngân hàng lớn của thế giới…Chanos cảnh báo nhiều lần các nhà đầu tư hải ngoại trên thế giới khị bỏ tiền vào đầu tử ở TQ, họ chỉ dựa vào, hầu như “tuân theo” những dữ kiện về chỉ số Stock nội địa của TQ. Nhưng với Chanos, không bao giờ bị“mà mắt” vì những dữ kiện hời hợt dó, ông đầu tư theo phương hướng, chính sách của ông. Nghiên cứu đầu tư của ông tại TQ bao giờ cũng tập trung vào sư tìm hiểu tường tận về khả năng xây dựng cơ sở hạ tầng, chuyên viên kỹ thuật, phối trí nhân lực, nhân công, giao thông vận tải, khả năng phát triển công nghệ sản xuất cement, than, sắt, thép và các nguồn quặng khoáng chất. Theo Chanos, khả năng phát triển công nghệ này và đào tạo nhân công ở Trung quốc còn rất yếu, thiếu sáng tạo.
Trong khi đó Jim Rodgers, sáng lập viên của Quantum Fund với George Soros, đang sống tại Singapore, thì cho rằng những dự đoán của Chanos về hiện tượng bong bóng của nền kinh tế TQ hôm nay cần phải xét lại vì Jim Rodgers cho rằng những dự đoán của Chanos thiếu cơ sở, và sư quan hệ của Chanos với nền kinh tế TQ chưa đủ bề dày để cho phép Chanos đưa ra nhưng dự đoán trên. Theo Jim Rodgers thì hiện tại Thị trường Tín dụng và Địa ốc của TQ chưa bao giờ có hiện tượng bong bóng. Nhiều đồng nghiệp và bạn bè của Chanos cũng công nhận là Chanos mới bắt đầu tìm hiểu đi sâu vào nền kinh tế TQ trong một vài năm gần đây. Chanos hiện vẫn thường email tham khảo học hỏi ý kiến của những người sành về kinh tế TQ. Chanos và nhóm bạn bè của ông cũng đang đối mặt với các nhà đầu tư tên tuổi trên thế giới: Warren Buffet, Will Beer L. Ross Jr...họ không mấy tin tưởng vào lập luận của nhóm Chanos. Trong lúc đó, có một nhóm chuyên gia kinh tế người Hoa công nhận hiện tượng bong bóng trên nền kinh tế của Tq đang mỗi ngày một hiện rõ hơn. Xa hơn nữa, năm 2001 Gordon G. Chang, chuyên viên kinh tế tại Hoa kỳ, đã từng tiên đoán về nển kinh tế Tq sẽ đi vào khủng hoảng trầm trọng.
James S Chanos, một trong ba người con trai của một gia đình làm nghề Giặt Ủi tại Milwaukee. Chanos tốt nghiệp Yale như là một sinh viên PreMed. Nhưng sau đó Chanos chuyển sang kinh tế lý do là Chanos có nhiều đam mê và khuynh hướng về nghiên cứu kinh tế. Chanos khởi đầu sư nghiệp gia nhập thị trường chứng khoán- phố Wall-Wall Street. Tại Wall Street ông học hỏi rất nhiều về điều hành Stock và sự quan hệ giữa đầu tư và Stock. Chính Wall Street là con đường đưa James S Chanos đến sự thành công hôm nay. Chính những năm làm việc tại đây ông đã đưa ra sự tiên đoán chính xác về sư sụp đổ của tập đoàn Enron và sau đó là Tyco International, Boston Market restaurant chain, Freddie Mac, Fannie Mae và nhiều financial disasters khác nhất là những ngân hàng tầm cỡ của thế giới. Chanos sẽ có buổi thuyết trình với đề tài “Contrarian Investor Sees Economic Crash in China” tại viện đại học Oxford - Anh quốc cuối tháng Jan này. Chúng ta thử chờ xem và theo dõi kết quả của buổi thuyết trình này nhất là phản ứng của của Trung quốc, của thế giới và của viện Đại học Oxford đối với quan điểm của James S Chanos. Từ đó hy vọng chúng ta có cái nhìn chính xác hơn về những dự đoán của Chanos về nền kinh tế Trung quốc hôm nay./. (Còn một kỳ nữa)
Đào Như
Bs Đào Trong Thể
thetrongdao2000@yahoo.com
10/Jan/2010