Chiếc đầu nhọn hoắt nghiêng qua nghiêng lại như đánh giá đối phương, còn hai chân có những chiếc răng sắc như dao, nhúc nhích như sẵn sàng đập xuống cỏ, lấy đà rồi bay vù đi vào một chỗ nào khuất khúc. Hai cặp cánh xanh ép bên sườn nhưng cũng như đôi chân, chỉ một chớp mắt là giang rộng ra, vút lên, mất hút!
Ơi! Đã bao nhiêu năm rồi, chưa được nhìn thấy một chú cào cào xanh! Có lẽ từ khi qua đất nước người, có lẽ lâu lắm rồi thì phải... Những chú cào cào xanh, biểu tượng cho một thời thơ ấu quê nhà, thời chạy theo những cánh chuồn lơ lửng; chuồn ngô với đôi mắt thật to và hàm răng thật sắc, đủ làm cho đứa bé lì lợm phải hét lên; chuồn lửa với thân dài đỏ rực; chuồn bà già, chuồn chuồn kim xanh biếc. Nhưng giữa những cánh chuồn, cánh bướm, thì chú cào cào xanh oai hùng nhất, đáng mơ nhất của tuổi thơ, vì chú bay rất khỏe, nếu buộc chỉ vào chân, để chú bay vòng trong nhà, thì thật ác liệt. Tiếng đập cánh của chú "vù vù" nghe như tiếng còi chiến thắng, vì không có thằng nào trong xóm có con cào cào khổng lồ như thế. Tiếng đập cánh của chú cũng gợi lên sự bình an của một thời mà con người yêu thương nhau. Hàng xóm gọi nhau í ới. Bạn bè quấn quít lại qua. Ít thù hận, nhiều thương yêu. Gặp nhau, tay bắt mặt mừng, nói chuyện đâu đâu. Thằng Lượm, con Mót, ông thầy Tầu "ai lồng hồ, dàng dụn, bạc dụn báng hông...", anh bán kẹo kéo "má ơi, con muốn lấy chồng; lấy anh kẹo kéo, vừa bồng, vừa nhai".. Không có những trận chiến giữa hàng xóm với nhau, nếu có, chẳng qua như một sự xô đũa, xô bát, ồn ào chút xíu rồi lại thôi, đâu vào đấy. Những cãi cọ, cũng sẽ là chiếc đập cánh của con cào cào, ào một cái rồi lại trở về bình yên như lũy tre làng.
Nhưng, bây giờ, ở xứ người, sao lâu lắm không được nhìn thấy cào cào, sao lâu lắm không thấy tình hàng xóm.. Còn cộng đồng thì sao" Chỉ khi nào thấy có sự xuất hiện của Cộng Sản, có những khiêu khích đến từ Hà Nội, "thủ đô của phẫm giá con người", hay "cái nôi của văn minh nhân loại" như lời quảng cáo ì xèo cho một nơi chốn mà nhân phẩm của phụ nữ nghèo bị chà đạp thê thảm, lúc ấy, mới thấy sự đoàn kết, vai kề vai, tay nắm tay, cùng hô lên chung một tiếng "Tự Do cho Việt Nam". Ngoài ra, sau khi hình bóng Cộng Sản qua rồi, thì cũng như con cào cào xanh kia, ít thấy xuất hiện tình đồng hương, đồng chủng. Chỉ thấy người mình đánh người mình, người Sàigon chụp mũ, tấn công người Biên Hòa, người lính áo xanh tấn công người lính áo sọc. Đâu đâu cũng thấy nón cối bay tung. Kèm theo nón cối là những văn chương bình dân "mất gà, mất vịt". Những danh từ, tĩnh từ, trạng từ vốn được xử dụng thường xuyên nơi chợ "búa", nay được đem ra phân phối trên các tờ lá cải, trong hệ thống truyền thanh, và đặc biệt là trong hệ thống thư điện tử miễn phí. Người ta muốn cho nhau thân tàn, ma dại, chết dở sống dở..
Sau khi bỏ quê hương để sống ở xứ lạ, người mình hình như không mang theo hương vị của lúa, ngô, khoai, sắn; không giữ được hình ảnh của nhũng cánh chuồn, cánh bướm; không nhớ đến những chú cào cào xanh; không còn thích nghe những câu ca dao "hỡi anh đi đường cái quan, dừng chân đứng lại em than đôi lời", hay "Nhà Bè nước chẩy chia hai, ai dìa Gia Định, Đồng Nai thì dìa"… Câu thơ "gió đưa cành trúc la đà, tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương" không còn vẳng trong không gian nữa. Có lẽ vì không còn cảnh "học trò xứ Quảng ra thi, thấy cô gái Huệ, chân đi không rời"... Hay có lẽ vì không còn những níu kéo "người ơi, người ở, đừng về", nên người ở Cali cứ lẳng lặng bỏ qua Texas, người ở miền Bắc Seattle thiên di về xứ nóng Arizona, mà chẳng mang theo kỷ niệm gì..
Đất nước người, dù sang, dù đẹp, dù cũng có đồng quê, nhưng không gọi được tiếng võng đưa kẽo kẹt ban trưa, tiếng mẹ ru con ời ợi. Cho nên, không ai thương ai. Nhìn chung quanh, cứ thấy đầy dẫy kẻ thù. Khuôn mặt nào cũng là Cộng Sản. Kể cả các nhà văn, nhà thơ đã từng chiến đấu gần hết một đời, còn vài năm nữa là lẳng lặng ra đi, mà vẫn bị tiếng không lành. Dĩ nhiên cũng có một vài khuôn mặt hiếm hoi từng là chiến sĩ, lúc đi xuống gần chân đồi, mới đổi giọng tay sai. Họ là những kẻ bất cố liêm sỉ, tham tiền, mê sắc, mà bán cả thân phận, "mua danh ba vạn, bán danh ba đồng"; những kẻ đó, không đuợc ví với con cào cào anh dũng, bay "vù vù" kia, mà chỉ xứng đáng làm thân cuốn chiếu. Gặp ai đụng tới, thì co giúm lại, mặc cho trẻ dùng que, vất qua vất lại, cũng không được ngang tàng như giun, có quẫy có đạp.
Vì thế, nhìn con cào cào cô đơn kia, đứng hiên ngang, ngẩng cổ nhìn con người to hơn ngàn lần mà không tỏ ra chút nào sợ hãi, con người có chút nào kính trọng. Người xưa đã từng nói "Ngược đời, châu chấu đá xe, tưởng rằng chấu ngã, ai dè xe nghiêng". Con cào cào xanh kia, với đôi mắt long lanh, với cái đầu liếc qua liếc lại, mi là biểu tượng của cô đơn, nhưng cũng là hình bóng của quê hương yêu dấu. Sao mi không kéo bầy, kéo lũ về đây, để cho chúng ta thương yêu nhau hơn, bớt tiếng bấc tiếng chì, bớt gây gây gổ gổ, và triệt tiêu đi những hình ảnh không đẹp của đồng hương đánh đồng hương, người Việt Bẩy Lăm chống người Việt Chín Mươi, cựu chiến sĩ tấn công cựu quân nhân... Buồn quá, cào cào ơi!
Con cào cào cô đơn, hình như hiểu tiếng người, lúc lắc đầu thêm vài lần, dáng điệu như suy nghĩ mông lung, rồi chợt đập cánh bay "vù"...
Chu tất Tiến.