HÀ NỘI- Theo báo Tiền Phong ngày 28/5/2007, Việt Nam hiện chỉ còn một tuyến cáp quang biển truyền hầu hết dung lượng thông tin liên lạc trong nước đi quốc tế sau khi 1 tuyến ngừng hoạt động do bị cắt trộm. Các chuyên viên viễn thông cho rằng nếu không có biện pháp quyết liệt, nguy cơ Việt Nam bị "cô lập" thông tin với thế giới bên ngoài đang hiện rõ.
Báo Tiền Phong dẫn lời phó tổng giám đốc Tập đoàn Bưu chính& Viễn thông VN (VNPT) Bùi Thiện Minh, cho biết thông tin liên lạc từ Việt Nam đi quốc tế được truyền tải trên 2 tuyến cáp quang biển là TVH và SMW3; 3 tuyến cáp đất liền gồm CSC, VNPT-China Unicom và TPSG-Phnom Penh; hệ thống thông tin vệ tinh Intelsat. Trong khi đó, 2 tuyến cáp quang biển truyền tải đến trên 83% dung lượng thông tin liên lạc. Điều đáng nói là, lưu lượng thông tin liên lạc của tất cả các ngành, trong đó có các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông tại Việt Nam gồm VNPT, Viettel, FPT, Saigon Postel, EVN Telecom, Hanoi Telecom cũng đều chạy trên 2 tuyến cáp này.
Cũng theo báo Tiền Phong, trong khi đó, theo đánh giá của tầu sửa chữa cáp chuyên dụng Asean Explorer được VNPT thuê kiểm tra vụ 98 km của tuyến cáp TVH đã bị cắt. "Hiện nay chưa có bất kỳ biện pháp nào bảo đảm rằng việc tuyến cáp SMW3 không bị cắt trộm dẫn đến mất liên lạc quốc tế không xảy ra. Thậm chí nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào" - ông Lâm Quốc Cường Phó Giám đốc Công ty Viễn thông Quốc tế (VTI), đơn vị được giao quản lý, vận hành 2 tuyến cáp quang biển trên, nói như thế.
Báo Tiền Phong cho biết: phó tổng giám đốc VNPT Bùi Thiện Minh còn báo động rằng nếu tuyến cáp còn lại bị cắt trộm, Việt Nam sẽ bị "cô lập" về thông tin liên lạc với thế giới bên ngoài. Viên chức này nói: "Với những hệ thống truyền dẫn hiện nay, lưu lượng thông tin đi quốc tế đã khá "chật" và đôi khi còn bị "nghẽn". Nếu hệ thống chuyển tải hơn 80% lưu lượng thông tin mất đi thì Việt Nam gần như bị "cô lập" về thông tin liên lạc. Lúc đó, trừ những cơ quan trọng yếu của đảng và nhà nước, không nơi nào có thể liên lạc đi quốc tế". Đương nhiên nếu điều đó xảy ra, mạng Internet sẽ bị "sập" trước tiên.Liên quan đến tuyến cáp quang còn lại , vụ phó Vụ Viễn thông (Bộ Bưu chính & Viễn thông) Nguyễn Xuân Trụ, đánh giá tình hình hiện nay là "đặc biệt nghiêm trọng".
Trả lời phóng viên báo Tiền phong, Bộ trưởng Bộ Bưu chính & Viễn thông Đỗ Trung Tá cũng tỏ ra hết sức lo ngại về tình trạng khai thác trộm cáp quang. "Tình trạng này đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh thông tin quốc gia", viên bộ trưởng này nói như thế.
Báo Tiền Phong ghi nhận rằng theo tính toán sơ bộ của CAT (Thái Lan), đơn vị góp gần 45% vốn cùng VNPT và một số nhà khai thác cáp quang quốc tế khác xây dựng tuyến TVH từ 1995, chi phí dự kiến phải trả cho tàu cáp giải quyết tai họa vừa qua lên đến 3.5 triệu SGD (khoảng 2.6 triệu Mỹ kim). Do mức độ tai họa lớn (không chỉ cáp bị cắt trộm mà một bộ khuếch đại lặp (repeater) cũng bị lấy cắp nên tàu cáp đã ngừng sửa chữa và quay về thương cảng Singapore đỗ chờ quyết định của Hội đồng Quản trị hệ thống TVH. Công ty CAT đã chính thức đề nghị ngừng sửa chữa, bỏ luôn hệ thống bị cắt trộm này. Tuy nhiên, do nhận thấy tuyến TVH hết sức quan trọng trong mạng lưới thông tin liên lạc của khu vực Đông Nam Á nên CAT sau đó đã nhượng bộ sửa lại hệ thống.
Trình bày về tiến trình sửa chữa, phó tổng giám đốc VNPT Bùi Thiện Minh phân tích rằng sau khi đánh giá, tàu cáp chuyên dụng Asean Explorer khẳng định sẽ mất ít nhất 88 ngày, chưa kể thời gian làm thủ tục xin phép hoạt động tại vùng lãnh hải Việt Nam, để rải các đoạn cáp và bộ lặp tín hiệu quang (repeater) mất trộm. Tuy nhiên, công việc đến nay vẫn chưa được tiến hành. "Nếu bỏ 2.6 triệu Mỹ kim để khắc phục ngay , chúng tôi sẵn sàng chi ngay lập tức. Tuy nhiên, VNPT không thể tự ý làm việc này bởi tuyến cáp liên quan đến nhiều nhà khai thác chung nhau", ông Minh nói như vậy. Phó Giám đốc VTI Lâm Quốc Cường cho biết nếu công việc diễn ra không đúng tiến độ, sẽ khó thuê phương tiện sửa chữa bởi toàn bộ vùng Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương chỉ có 3 tàu cáp chuyên dụng.
Báo Tiền Phong cho biết thêm, trước tình hình trên, Bộ Bưu chính & Viễn thông đã tổ chức cuộc họp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an CSVN để tìm ra biện pháp "ngăn chặn những hành động phá hoại."