WASHINGTON -- Hai Thứ Trưởng Ngoại Giao và một tướng hồi hưu Hoa Kỳ vừa viết hai bài trên báo Washington Times để hối thúc chính phủ Bush và qúôc hội Mỹ ban quy chế PNTR (mậu dịch bình thường vĩnh viễn) cho CSVN càng sớm càng tốt -- vì quyền lợi Hoa Kỳ trong khu vực Á Châu.
Daniel Christman, Tướng Bộ Binh Hoa Kỳ hồi hưu, hiện là phó chủ tịch quốc tế vụ tại Phòng Thương Mãi Hoa Kỳ, đã viết bài “Opening Vietnam Trade Doors” (Mở Cửa Mậu Dịch VN) đăng trên Washington Times ngày 16-7-2006 kể rằng ông từng là đại đội trưởng Sư Đoàn Dù 101 khi tham chiến ở VN năm 1969, và rồi 26 năm sau tới VN cùng với ngoaị trưởng Mỹ khi chính thức bang giao với Hà Nội. Ông nhìn nhận:
“...Dĩ nhiên, VN vẫn đang bị cai trị bởi chế độ Cộng Sản,” nhưng VN đang chịu chuyển sang kinh tế thị trường, và nếu không có PNTR thì nông nghiệp và kinh doanh Mỹ sẽ vẫn đứng bên lề kinh tế VN trong khi các nước WTO khác hưởng lợi, nhưng Mỹ có quyền lợi sâu hơn về chiến lược lâu dài, khi giai cấp trung lưu VN hình thành và đông thêm -- cũng sẽ thúc đẩy thêm “tự do cá nhân và tự do xã hội. Thịnh vượng cà tăng cho VN nghĩa là ổn định kinh tế hơn, giai cấp trung lưu đông hơn, thêm giao lưu với Tây Phương, và rồi sẽ thêm cải tổ kinh tế và chính trị.”
Ông nhận xét rằng Nam Hàn và Đaì Loan cũng từ chế độ độc tài độc đảng chuyển sang dân chủ nhờ kinh tế thịnh vượng.
Tướng Christman viết khi VN trở thành Con Hổ Á Châu và là 1 tác nhân cho tăng trưởng và phát triển khắp khu vực -- “kéo theo Cam Bốt, Lào và các nứơc trì trệ khác tới chỗ ổn định hơn.”
Bài viết “Trade With Vietnam” (Mậu Dịch Với VN) của Richard Armitage và Randy Schriver viết chung trên tờ Washington Times ngày 18-7-2006 lại nhìn thêm khía cạnh khác.
Richard Armitage là chủ tịch hội Armitage International, là cựu Thứ Trưởng Ngoaị Giao và khi còn là sĩ quan hải quân đã tác chiến 4 nhiệm kỳ tại Cuộc Chiến VN. Còn Randy Schriver là thành viên sáng lập Armitage International, và cũng là cựu phụ tá Thứ Trưởng Ngoại Giao Đặc Trách Đông Á Sự Vụ.
Hai tác giả viết thẳng rằng, ”Ảnh hưởng Trung Quốc ở Đông Nam Á đang tăng. Trong khi các nước Đông Nam Á hưởng lợi nhờ thêm mậu dịch và cơ hội đầu tư mà Trung Quốc đem tới, vẫn có tranh luận lớn tại Á Châu về tình hình kinh tế TQ tăng trưởng sẽ biến đổi địa hình chính trị ra sao. Cuộc tranh luận này đặc biệt sôi nổi ở VN và còn vì quá khứ gian nan của VN với TQ. Hai nứơc TQ và VN đã có cuộc chiến còn mới đây hơn là giữa VN-Mỹ; TQ đã tấn công và tràn vào biên giới VN năm 1979...”