STAMFORD - Bản tin dưới đây của ký giả James O’Keefe.
Trong những ngày cuối của Sài Gòn, Brian Ellis, lúc đó là phóng viên cho Đài CBS, đã mở ra 1 chiến dịch tối mật để đưa hàng trăm nhân viên truyền thông người Việt và gia đình của họ rời VN. Ông đã liều thân để bảo đảm là những người Việt đã giúp đỡ các phóng viên Mỹ trường trình về cuộc chiến sẽ có cơ hội sống cuộc đời mới.
Ellis vẫn liên lạc với nhiều người ông cứu, nhưng hiếm khi nói về vai trò của ông trong cuộc di tản tối mật đó.
Nhưng Ellis, bây giờ 62 tuổi, mới đây mới kể lại. Chuyện của ông sẽ chiếu trên Đài History Channel đêm nay lúc 9 giờ tối như 1 phần của loạt phim 4 tập nhan đề “Vietnam: On the Frontlines” (Việt Nam: Nơi Tuyến Đầu).
Ellis, bây giờ là nhà văn và nhà sản xuất cho ABS News ở thành phố New York, vẫn khiêm tốn về việc cứu các nhà báo VN trong các ngày tàn cuộc chiến. “Tôi cảm thấy có trách nhiệm phải giúp họ,” theo lời Ellis, người đã được chọn bởi các giới chức truyền thông của TP New York để điều hợp cuộc di tản 1975.
Các nhân viên người Việt này đã giúp phóng viên Mỹ tường trình về cuộc chiến, theo lời ông. Họ làm việc với cương vị phóng viên, nhiếp ảnh gia và thông ngôn và có thể đã rơi vào trại cải tạo sau khi lính Mỹ rời Sài Gòn, theo lời Ellis. Khi Hoa Kỳ chuẩn bị rút đơn vị cuối cùng đi, Ellis họp với Đại Sứ Mỹ Graham Martin và 2 người soạn 1 kế hoạch bí mật đưa các nhân viên truyền thông VN ra khỏi VN bằng phi cơ quân sự Mỹ.
Trong thời gian hai tới ba tuần trong Tháng Tư 1975, Ellis đã di tản hàng trăm nhân viên truyền thông VN và gia đình họ, những ngưoời mà ông chở tới phi trường bằng taxi, xe buýt nhà trường và các xe tải đông lạnh.
Người ta ca ngợi ông là anh hùng, nhưng Ellis nói là anh hùng thực sự chính là các nhân viên VN. “Rất là đau khổ cho họ. Họ chỉ có thể đem theo thân nhân trực hệ. Tôi nhớ là họ tới phi trường tay xách các túi rất nhỏ. Họ thực là can đảm... Chiến dịch có thể hỏng bất cứ lúc nào.” Cuộc di tản tối mật này gặp nguy cơ thường trực là có thể bị khám phá bởi chính chính phủ VNCH, nơi vẫn từ chối không cho bất kỳ công dân nào rời nước. Bom và bắn sẻ cũng là nguy cơ khác.
Mặc dù chiến dịch là tối mật, nhưng rồi cũng có lời đồn khắp Sài Gòn. Ellis nói là ông được tìm tới bởi hàng chục người xin giúp di tản. Trong đó có 1 đại úy bộ binh VNCH đe dọa Ellis bằng 1 khẩu súng. Một người khác còn đề nghị gả con gái cho Ellis. Ông kể, “Ai cũng tuyệt vọng muốn đi. Thời điểm đó tuyệt vọng rồi.”
Ellis nói là ông tiếc không đưa thêm nhiều người thoát Sài Gòn. Mặc dù con số chính thức mà đại sứ Martin đếm là 638 người, Ellis nói là ông di tản gần 800 người. Các nhân viên truyền thông VN được bay sang Guam và Phi Luật Tân, và rồi tới Mỹ. Ellis vẫn liên lạc với nhiều người tới giờ.
Khi nhà của Ellis cháy nhiều năm trước, họ đã đền ơn bằng cách gửi tặng Ellis các vật dụng trong nhà để thay thế những thứ bị thiêu hủy.
Đoạn phim tài liệu ghi lại chiến dịch di tản này, nhan đề “The Endgame” (Ván cờ chót). Loạt phim tài liệu này tập trung vào nhiều chuyện chưa từng được kể nơi tuyến đầu ở VN.
Ellis, sinh và học ở Anh Quốc, bắt đầu làm phóng viên cho 1 báo Florida. Và vào 1 đài TV ở Miami năm 1968, sau đó được CBS tuyển vào. Ông là trưởng phòng CBS tại Sài Gòn từ 1972 tới 1975 và đã thăm VN nhiều lần từ sau cuộc chiến.
Năm 1986, ông được giải Writer’s Guild Television/Radio Writing Award nhờ 1 phim taì liệu ông sản xuất nhan đề “Honor, Duty and a War Called Vietnam” (Danh Dự, Trac1h Nhiệm và Cuộc Chiến Gọi Là VN).
Ông và vợ sống ở Stamford từ 1979. Họ có 3 con, tên là Andrew, Stuart và Stacey. Họ đã nhận nuôi cô Stacey từ 1 trại mồ côi Việt Nam.
Gửi ý kiến của bạn
