ÚC ĐẠI LỢI: Tám người tầm tÿ đã bị bỏ lâm vào cảnh khó khăn trên hòn đảo Ashmore Reef chỉ vài tiếng đồng hồ trước khi ông John Howard quyết định bỏ dự luật di trú của ông ta còn hơn bị đánh bại nhục nhã trong Thượng viện. Tổng trưởng Di Trú Amanda Vanstone nói rằng tám người tầm tÿ này, được tìm thấy buổi chiều ngày Chủ nhật, đã bị những kẻ chuyển lậu bỏ xuống đó.
Hòn đảo Ashmore Reef đã bị loại ra khỏi khu vực di trú của Úc và tám người này đang trên đường tới đảo Nauru để cứu xét. Chính phủ không tiết lộ tuổi, quốc tịch và giới tính của họ. Nhưng Thượng nghị sĩ Vanstone đã lợi dụng sự có mặt của họ trên hòn đảo Ashmore Reef, trong vùng biển Timor Sea, để chỉ trích những người đã buộc ông Howard phải nhượng bộ, và giết chết dự luật di trú này, theo đó cũng sẽ chuyển tất cả những người đến được đất liền tới hòn đảo Nauru để cứu xét. Bà nói rằng: “Nếu những người này đến đất liền, và nếu bị tìm thấy không phải là người tÿ nạn thật sự thì họ cũng có thể ở đây nhiều năm và chống lại quyết định đó.”
Đứng trước sự thách thức lớn nhất trong thời gian cầm quyền 10 năm của ông ta, ông Howard đã hành động để giảm thiểu thiệt hại bằng cách rút lại dự luật di trú này sau khi Thượng nghị sĩ Tự do Judith Troeth khẳng định sẽ cản trở để đánh bại nó. Trong khi thượng nghị sĩ Quốc gia Barnaby Joyce, và hai thượng nghị sĩ Tự Do Marise Payne và Russell Tood cũng đã đe dọa sẽ bỏ phiếu trắng.
Ông Howard phát biểu rằng: “Tôi rất thất vọng một số các bạn đồng sự của tôi không sẵn lòng ủng hộ quan điểm mà đa số đồng ý. Chúng tôi nhận thấy chẳng có lợi gì trong một cuộc tranh luận kéo dài, mà cuối cùng đưa tới một kết quả không thể tránh được.” Sau đó ông Howard đã nói với đài ABC rằng ông không cảm thấy bị bẽ mặt, nhưng rất thất vọng. Giờ đây ông Howard trực diện với một sự đối đầu mới với các thành viên hàng ghế sau, lần này về các tế bào gốc, với một số nghị sĩ đã khẳng định sẽ tiếp tục thúc đẩy một cuộc bỏ phiếu lương tâm về việc tạo ra các phôi thai loài người cho công việc nghiên cứu.
Dự luật di trú đã được đề ra để phản ứng lại sự tức giận của Chính phủ Nam Dương về việc ban cấp tư cách tÿ nạn cho 43 người Papuans. Sau các cuộc thảo luận giữa Tổng thống Nam Dương Susilo Bambang và vị Ngoại trưởng Hassan Wirayuda, một phát ngôn viên của Jakarta nói rằng: “Chúng tôi hối tiếc sâu xa về sự thất bại của Chính phủ Úc trong cố gắng làm chính sách về người tầm tÿ trở thành luật.”
Phát ngôn nhân này, Desra Percaya, cho biết nước Úc đã không chính thức thông báo cho Nam Dương biết về quyết định này cho đến buổi trưa hôm thứ Hai. Ông nói “ddây là một vấn đề nội bộ của nước Úc và tùy họ giải quyết” nhưng cảnh cáo rằng Úc đã mở cánh cổng cho một làn sóng người tầm tÿ, gồm cả các di dân bất hợp pháp, những người đã sống ở Nam Dương trong nhiều năm qua”.
Thế nhưng Ngoại trưởng Alexander Downer nói rằng buổi tối hôm thứ Hai, ông đã điện thoại cho tiến sĩ Wirayuda để cho ông ta biết về quyết định này. Ông Downer nói ông không có lý do nào để nghĩ Nam Dương sẽ đưa những người tầm tÿ tới Úc và nhấn mạnh rằng sự hợp tác của Nam Dương đã giúp ngăn chặn các hoạt động chuyển người lậu. Trong khi đó ông Howard nói rằng dự luật này không được tạo ra để xoa dịu Jakarta.
Lao động và các đảng phái nhỏ đã biết về quyết định hủy bỏ dự luật này khi họ tụ tập trong Thượng viện vào lúc 12:30pm để bắt đầu cuộc tranh luận. Thượng nghị sĩ Trood đã miêu tả quyết định này là khôn ngoan, trong khi Thượng nghị sĩ Troeth nói rằng vấn đề đã được giải quyết và bà rất hài lòng. Những nhân vật “nổi loạn” khác đã không bình luận. Và Thủ lãnh Đối lập Kim Beazley nói rằng đây là một chiến thắng cho chủ quyền của nước Úc bởi vì dự luật này được đưa ra để xoa dịu Jakarta.