Tính đến năm 2002, tất cả các nguồn đầu tư của nước ngoài vào trên toàn thể Việt Nam côïng chung lại chỉ trên 22, 5 tỷ Mỹ-kim. Nhưng sau vụ khủng hoảng tài chính tại Aù Châu vào năm 1997, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã bị sạt nghiệp nên hoặc tạm thời ngưng hoạt động, hoặc rút lui khỏi thị trường Việt Nam.
Để chấn chỉnh sự suy sụp nầy có thể làm ảnh hưởng nguy hại đến nền kinh tế Việt Nam, năm 1998, Đảng CSVN đã có quyết định gấp rút xây dựng hệ thống các Khu Công Nghiệp Tập Trung (Industrial Zones), Khu Chế Xuất (Processing Zones) và cho phép thành lập các Khu Kinh Tế Đặc Biệt (Special Economic Zones).
Cuối năm 1999, Chính Phủ CSVN công bố quyết định cho phép xúc tiến thành lập 11 Khu Kinh Tế Đặc Biệt gồm :
01. Khu Vực Tây Nam Hải Phòng (Southwest of Hai Phong area)
02. Khu Nghi Sơn thuộc tỉnh Thanh Hóa (Nghi Son area of Thanh Hoa province)
03. Chân Mây tại Huế (Chan May area at Hue)
04. Đà Năng (Da Nang area)
05. Chu Lai thuộc tỉnh Quảng Nam (Chu Lai area of Quang Nam province)
06. Dung Quất thuộc tỉnh Quảng Ngãi (Dung Quat area of Quang Ngai province)
07. Nhơn Hội thuộc tỉnh Bình Định (Nhon Hoi area of Binh Dinh province)
08. Cần Giờ thuộc TP.HCM (Sài-gòn) (Can Gio area of HoChiMinh city)
09. Long Sơn thuộc tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu (Long Son area of BaRia-VungTau province)
10. Đảo Phú Quốc thuộc tỉnh Kiên Giang (Phu Quoc Island of Kien Giang province)
11. Năm Căn thuộc tỉnh Cà Mâu (Nam Can area of Ca Mau province).
Trong số 11 chương trình lớn trên đây thì chỉ có Dung Quất là đã được xúc tiến với việc thành lập Nhà Máy Lọc Dầu Khí Dung Quất. Nhà máy nầy liên doanh với Liên-Sô và hiện đang trong thời kỳ xây dựng sắp hoàn chỉnh với công suất 3 triệu tấn sản phẩm/năm. Dự kiến năm 2003 sẽ bắt đầu cho ra sản phẩm.
Cho đến nay, khắp Việt Nam có 54 khu Công Nghiệp Tập Trung gồn Khu Chế Xuất, Khu Kỹ Nghệ. Khu Chế Xuất là nơi các nhà sản xuất của nước ngoài mang máy móc vào, thuê nhà xưởng và công nhân Việt Nam để sản xuất ra sản phẩm rồi tái xuất khẩu sản phẩm ra khỏi thị trường Việt Nam. Khu Kỹ Nghệ cũng tương tự như thế, nhưng sản phẩm được quyền bán thẳng cho thị trường Việt Nam, chẳng hạn các nhà máy sản xuất sắt thép, nhà máy lắp ráp Xe Hơi và xe gắn máy.
Chính Phủ CSVN đã phải tìm mọïi cách để đẩy mạnh việc phát triển gấp rút các khu Kỹ Nghệ Tập Trung. Trước đây việc điều hành các Khu Công Nghiệp Tập Trung đặt trực thuộc Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư VN. Nhưng sau đó, Chính Phủ CSVN bổ nhiệm ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh là Bộ Trưởng Phủ Thủ Tướng qua nắm giữ chức vụ Bộ Trưởng kiêm Chủ Tịch ủy Ban Điều Hành Các Khu Công Nghiệp Tập Trung của Việt Nam, gọi tắt là VIZA (Vietnam Industrial Zones Authority). VIZA được hưởng qui chế đặc biệt và là một Bộ trực thuộc Văn Phòng Chính Phủ.
Tháng 11/1999, Thủ Tướng CSVN Phan Văn Khải đã ra các Quyết Định gởi cho các Bộ và Ban Ngành Trung ương biết rằng, Bộ Chính Trị Trung Ương Đảng CSVN chấp thuận cho thành lập thử nghiệm các Khu Kinh Tế Mở (Open Economic Zones) tại Việt Nam để thu hút nguồn đầu tư của nước ngoài nhằm phát triển kinh tế Việt Nam sau thời gian khủng hoảng tài chánh tại Á Châu.
Ngày 01-3-2000 tại Hà Nội, dưới sự bảo trợ của Ngân Hàng Thế Giới WB (World Bank), ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh với tư cách Chủ Tịch VIZA đã mở cuộc hội thảo chuyên đề giới thiệu kế hoạch của Chính Phủ CSVN quyết định thành lập Khu Kinh Tế Mở tại Chu Lai thuộc tỉnh Quảng Nam (Chu Lai Open Economic Zone, gọi tắt là Chu Lai OEZ).
Theo tài liệu được in sẵn để phát cho báo chí và các nhà đầu tư tham dự hội thảo (seminar) thì ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh đã nói rằng, Đảng CSVN và Chính Phủ CSVN quyết định đẩy mạnh việc phát triển các Khu Kinh Tế Mở nhằm phát triển kinh tế Việt Nam để mức thu nhập bình quân mỗi đầu người (GDP) tăng gấp đôi và tổng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong kết hoạch 10 năm từ 2001 đến hết năm 2010 phải đạt được từ 24 tỷ đến 26 tỷ Mỹ-kim.
Để đạt được con số tham vọng đó, Trung ương Đảng CSVN, lúc đó Chủ Tịch Đảng là ông Lê Khả Phiêu, đã quyết định cho Thủ Tướng Phan Văn Khải nghiên cứu việc thành lập một Khu Kinh Tề Mở tức là khu vực Free Zone theo mô hình của Khu Open Econonic Zone của Thẩm Quyến (Thượng Hải) ở Trung Quốc, hoặc theo kiểu Subic Free Zone của Philippines.
Nội các của Thủ Tướng CSVN Phan Văn Khải đã họp liên tục để nghiên cứu đề tài nầy vì mở ra một kiểu Free Zone tại Việt Nam là chuyện quá mới mẻ và Việt Nam hoàn toàn thiếu kinh nghiệm về lãnh vực nầy. Các ý kiến trong Chính Phủ Hà Nội có phần khác nhau về địa điểm thành lập Khu Kinh Tế Mở OEZ. Ủûy Ban Nhân Dân Thành Phố HCM (Sàigòn) thì muốn thành lập tại Cần Giò, phía bắc thì muốn làm tại Hải Phòng. Nhưng sau nhiều phiên bàn cải, Chính Phủ CSVN quyết định cho thành lập tại khu vực Chu Lai thuộc tỉnh Quảng Nam.
Chu Lai trong thời kỳ chiến tranh là một Căn Cú Quân sự lớn nhất Đông Nam Á của Hoa Kỳ. Tại đây có một phi trường có thể hạ cánh được phi cơ khổng lồ B52. Phi trường nầy có 2 phi đạo dài trên 1.700 m và hiện nay vẫn còn được sử dụng tốt, tuy mặt phi đạo và các ngõ vào đã bị rạn nứt lỗ chỗ. Phi trường Chu Lai hiện do Bộ Đội CSVN quản lý và có một đơn vị canh giữ. Ngành Hàng Không Dân Dụng Việt Nam dưới thời ông Nguyễn Hồng Nhị là Chủ Tịch đã có đề nghị sửa chữa Phi Trường Chu Lai để làm phi trường quốc tế về vận tải hàng hóa (International aircargo Airport). Nhưng nay thì Chính Phủ CSVN có chủ trương đưa phi trường Chu Lai vào kế hoạch của Khu Chu Lai OEZ.
Theo kế hoạch thành lập Khu Kinh Tế Mở Chu Lai OEZ, phía Chính Phủ CSVN sẽ đưa ra một khu vực đất rộng 150 km vuông, bao gồm các đất đai và sông rạch của các xã và huyện Tam Phú, Tam Hòa, An Tân, Tam Hiệp với khoảng 50.000 dân cư cùng với khoảng 4.000 hectares (ha) đất có hệ thống giao thông và xây dựng như cầu đường, và 3.500 ha mặt nước. Khu vực sẽ bao gồm Phi Trường Chu Lai và cảng biển Kỳ Hà nằm sát cạnh Phi Trường Chu Lai.
Chính Phủ CSVN sẽ cho phía nước ngoài thuê quyền sử dụng đất trong thời hạn tối thiểu là 70 năm. Nhà đầu tư nước ngoài phải làm kế hoạch phương án khả thi để trình chính phủ CSVN phê duyệt chấp thuận, sau đó sẽ tự xây dựng đầu tư theo đúng tiến trình của dự án đã nạp và tự điều hành các hoạt động kinh doanh.
Theo ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh thì tại khu vực Free Economic Zones ở Thẩm Quyến Thượng Hải, Chính quyền Trung ương của Trung Quốc không tham gia việc điều hành, mà giao cho chính quyền địa phương thành lập Ban Kiểm Soát và điều hành chung với phía nhà đầu tư nước ngoài. Tại Subic Free Zones ở Philippines, thuế tổng thu nhập là 5%, tại Hong Kong16%, tại Thượng Hải là 15%. Việt Nam dự kiến thuế đánh vào Khu Chu Lai OEZ là từ 10 đến 15%.
Ủûy Ban Nhân Dân (UBND) tỉnh Quảng Nam do Tiến Sĩ Vũ Ngọc Hoàng làm Chủ Tịch đã được phép thành lập Ủûy Ban Trù Bị xây dưng Chu Lai OEZ Lê Trí Thanh con trai của Bí Thư Đảng CSVN tại Quảng Nam giữ chức vụ thường trực của ủy Ban nầy.
Dử kiến tổng vốn đầu tư sẽ khoảng 500 triệu Mỹ Kim, nhưng các nhà đầu tư chuyên nghiệp nói rằng, lập một Phi Trường quốc tế tại Chu Lai mà thôi thì cũng phải gấp đôi số tiền dự kiến đó.
Sau khi Chính Phủ CSVN ra các quyết định do Thủ Tướng CSVN Phan Văn Khải ký, VIZA mở các cuộc thăm dò và kêu gọi đầu tư vào Khu Kinh Tế Mở Chu Lai. Ngày 15-3-2000, một Công Ty Mỹ, đó là SPECIALTY INTERNATIONAL tại Loos Sangeles đã cùng với INVICTA GROUP tại Đảo quốc Bahamas chính thức nộp Thư Chủ Định xin đầu tư vào Khu Kinh Tế Mở Chu Lai.
Công Ty Special International gọi tắt chính thức là SI của Hoa Kỳ là Công Ty đã có văn phòng chính thức tại Việt Nam từ năm 1997, chủ yếu là đầu tư vào các lãnh vực giao thông vận tải và xây dựng các Xa Lộ tại Việt Nam. SI bổ nhiệm anh Dương Văn Hành làm Đại Diện Thương Mại tại Việt Nam và phụ trách thị trường Đông Nam Á. Các biển báo giao thông trong toàn bộ Thành Phố Sài gòn là do SI cung cấp cho Sở Giao Thông Vận Tải Tp.HCM. Sơn và các thiết bi, kỹ thuật cho xa lộ Sàigòn - Vũng Tàu, xa lộ Hà Nội - Láng Hòa Lạc Hải Phòng là do SI cung cấp.
SI đã cùng với Tập Đoàn Tài Chánh quoốc tế Invicta Group đặt trụ sở tại đảo quốc Bahamas xin đầu tư 100% vốn nước ngoài vào Chu Lai OEZ và Khu Jebel Ali Free Zones của Chính Phủ Dubai sẽ lo phần Free Zones mà thôi.
Ngày 24-6-2000, Chính Phủ CSVN đã cử một Phái Đoàn chính thức do ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh, Chủ Tịch VIZA, cùng với Chủ Tịch UBND tỉnh Quảng Nam là ông Vũ Ngọc Hoàng và các chuyên viên đã qua Los Angeles họp bàn chi tiết thực hiện Chu Lai OEZ với Công Ty SI và Invicta Group. Phiên họp đã kéo dài 3 ngày từ 25 đến 27/6/2000 tại Los Angeles, Californi (xin xem ảnh đính kèm).
Phía Hoa Kỳ có 4 người trong các cuộc họp nầy gồm ông Tony Magnone, Chủ Tịch Platni, Inc. tức SI, ông Ron McDonald là Giám Đốc Phát Triển tại Hải Ngoại của SI, anh Dương Văn Hành là Đại Diện SI tại VN, và ông Ian J. Ward là Chủ Tịch Tập Đoàn Tài Chánh Invicta Group đặt văn phòng tại Canada.
Các hình ảnh đính kèm cho thấy thành phần tham dự các cuộc thảo luận về chương trình xây dựng Khu Free Zone tại Chu Lai Việt Nam. Phía các nhà đầu tư Hoa Kỳ thông báo rằng, dự kiến toàn bộ tài chánh cho kế hoạch nầy phải lối 5 tỷ Mỹ Kim bao gồm cả việc xây dựng lại toàn bộ phi trường quốc tế Chu Lai, cảng quốc tế Kỳ Hà và các khu Free Zone, khu Thương Mại, Tài Chánh, Khu Công Nghiệp, Khu Chế xuất, đường giao thông bộ, đường giao thông thủy trên các tuyến sông rạch, đường xe lửa, hệ thống cung cấp nước ngọt và điện khí cho toàn khu OEZ, và trước mắt là khu vực huấn nghệ cho dân lao động. Dân cư tại khu vực miền trung có trình độ thấp nên việc huấn luyện rất khó khăn. Khu Free Zone nhằm trung chuyển hàng hoá từ Đông sang Tây, từ Trung Đông về Aù Châu và Việt Nam sẽ không đánh thuế. Hải quan và An Ninh của Việt Nam sẽ lập các vòng tuyến chung quanh để kiểm soát xuất nhập như đi qua cổng biên giới.
Phó Thủ Tướng CSVN Nguyễn Tấùn Dũng đã được cử đảm trách chương trình thành lập Khu Free Zone đầu tiên của Việt Nam. Nhưng sau khi phái đoàn của ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh từ Hoa Kỳ trở về Việt Nam thì nội tình của Việt Nam có những thay đổi nhanh chóng. Oâng Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh chấm dứt nhiệm vụ và được nghỉ hưu, Cơ quan VIZA bị giải thể để lại sát nhập qua Bộ Đầu Tư, một số qua Bộ Thương Mại hoặc ở lại Văn phòng Chính Phủ.
Hơn thế nữa, ông Lê Khả Phiêu hết chức Chủ Tịch Đảng. Tuy rằng ông Phan Văn Khải vẫn còn là Thủ Tướng Chính Phủ, nhưng nay mọi việc còn phải chờ Oâng tân Chủ Tịch Đảng CSVN Nông Đức Mạnh quyết định. Một mặt thì Hà Nội vẫn giữ thái độ im lìm và cho UBND tỉnh Quảng Nam thông báo cho SI là hãy chờ đợi, một mặt khác thì Hà Nội cho người liên lạc trực tiếp với ông Powell Giám Đốc Khu Jebel Ali Free Zone của Chính Phủ Dubai để kêu gọi hợp tác riêng tư mà không có phía Hoa Kỳ tham gia. Dubai cho biết họ chỉ có thể tổ chức điều hành hoạt động Fre Zone chứ không thể đầu tư mọi ngành khác như Phi Trường Quốc Tế, Cảng biển Quốc Tế hoặc các Khu dịch vụ và Công Nghiệp.
Công Ty SI vẫn duy trì văn phòng giao dịch tại Sài gòn và cử ông Ron McDonald làm đại diện thường trựcø. Khu Chu Lai OEZ năm sát cạnh khu Dung Quất và không xa mấy khu vực Vịnh Cam Ranh. Tân Chủ Tịch Đảng CSVN ngần ngại rằng, giao 150 cây số vuông đất cho Công Ty Mỹ làm chủ trong vòng 70 năm, không biết chuyện gì sẽ xảy ra khi mà Vịnh Cam Ranh thì Liên Sô cũng đã rút ra.
Nhà nước Cộng Sản thường quảng cáo chính sách “cởi mở”. Theo ngôn ngữ bình dân, một người muốn "cởi" áo ra thì việc trước tiên là phải "mở" mấy hạt nút áo (miền Bắc gọi là Cúc áo) sau đó mới có thể cởi áo ra được. Nhưng đằng nầy lại khác, chính sách của CSVN là "cởi" trước mới "mở" sau nên nó cứ nhũng nhằng không thoát ra khỏi sự bế tắc. Cái bệnh "cởi" và "mở" nó cứ nhùng nhằng như thế nên Việt Nam thật sự khó thoát ra khỏi cảnh nghèo túng và lạc hậu.
H. ANH (tổng hợp từ các nguồn tin trong nước)
Để chấn chỉnh sự suy sụp nầy có thể làm ảnh hưởng nguy hại đến nền kinh tế Việt Nam, năm 1998, Đảng CSVN đã có quyết định gấp rút xây dựng hệ thống các Khu Công Nghiệp Tập Trung (Industrial Zones), Khu Chế Xuất (Processing Zones) và cho phép thành lập các Khu Kinh Tế Đặc Biệt (Special Economic Zones).
Cuối năm 1999, Chính Phủ CSVN công bố quyết định cho phép xúc tiến thành lập 11 Khu Kinh Tế Đặc Biệt gồm :
01. Khu Vực Tây Nam Hải Phòng (Southwest of Hai Phong area)
02. Khu Nghi Sơn thuộc tỉnh Thanh Hóa (Nghi Son area of Thanh Hoa province)
03. Chân Mây tại Huế (Chan May area at Hue)
04. Đà Năng (Da Nang area)
05. Chu Lai thuộc tỉnh Quảng Nam (Chu Lai area of Quang Nam province)
06. Dung Quất thuộc tỉnh Quảng Ngãi (Dung Quat area of Quang Ngai province)
07. Nhơn Hội thuộc tỉnh Bình Định (Nhon Hoi area of Binh Dinh province)
08. Cần Giờ thuộc TP.HCM (Sài-gòn) (Can Gio area of HoChiMinh city)
09. Long Sơn thuộc tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu (Long Son area of BaRia-VungTau province)
10. Đảo Phú Quốc thuộc tỉnh Kiên Giang (Phu Quoc Island of Kien Giang province)
11. Năm Căn thuộc tỉnh Cà Mâu (Nam Can area of Ca Mau province).
Trong số 11 chương trình lớn trên đây thì chỉ có Dung Quất là đã được xúc tiến với việc thành lập Nhà Máy Lọc Dầu Khí Dung Quất. Nhà máy nầy liên doanh với Liên-Sô và hiện đang trong thời kỳ xây dựng sắp hoàn chỉnh với công suất 3 triệu tấn sản phẩm/năm. Dự kiến năm 2003 sẽ bắt đầu cho ra sản phẩm.
Cho đến nay, khắp Việt Nam có 54 khu Công Nghiệp Tập Trung gồn Khu Chế Xuất, Khu Kỹ Nghệ. Khu Chế Xuất là nơi các nhà sản xuất của nước ngoài mang máy móc vào, thuê nhà xưởng và công nhân Việt Nam để sản xuất ra sản phẩm rồi tái xuất khẩu sản phẩm ra khỏi thị trường Việt Nam. Khu Kỹ Nghệ cũng tương tự như thế, nhưng sản phẩm được quyền bán thẳng cho thị trường Việt Nam, chẳng hạn các nhà máy sản xuất sắt thép, nhà máy lắp ráp Xe Hơi và xe gắn máy.
Chính Phủ CSVN đã phải tìm mọïi cách để đẩy mạnh việc phát triển gấp rút các khu Kỹ Nghệ Tập Trung. Trước đây việc điều hành các Khu Công Nghiệp Tập Trung đặt trực thuộc Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư VN. Nhưng sau đó, Chính Phủ CSVN bổ nhiệm ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh là Bộ Trưởng Phủ Thủ Tướng qua nắm giữ chức vụ Bộ Trưởng kiêm Chủ Tịch ủy Ban Điều Hành Các Khu Công Nghiệp Tập Trung của Việt Nam, gọi tắt là VIZA (Vietnam Industrial Zones Authority). VIZA được hưởng qui chế đặc biệt và là một Bộ trực thuộc Văn Phòng Chính Phủ.
Tháng 11/1999, Thủ Tướng CSVN Phan Văn Khải đã ra các Quyết Định gởi cho các Bộ và Ban Ngành Trung ương biết rằng, Bộ Chính Trị Trung Ương Đảng CSVN chấp thuận cho thành lập thử nghiệm các Khu Kinh Tế Mở (Open Economic Zones) tại Việt Nam để thu hút nguồn đầu tư của nước ngoài nhằm phát triển kinh tế Việt Nam sau thời gian khủng hoảng tài chánh tại Á Châu.
Ngày 01-3-2000 tại Hà Nội, dưới sự bảo trợ của Ngân Hàng Thế Giới WB (World Bank), ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh với tư cách Chủ Tịch VIZA đã mở cuộc hội thảo chuyên đề giới thiệu kế hoạch của Chính Phủ CSVN quyết định thành lập Khu Kinh Tế Mở tại Chu Lai thuộc tỉnh Quảng Nam (Chu Lai Open Economic Zone, gọi tắt là Chu Lai OEZ).
Theo tài liệu được in sẵn để phát cho báo chí và các nhà đầu tư tham dự hội thảo (seminar) thì ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh đã nói rằng, Đảng CSVN và Chính Phủ CSVN quyết định đẩy mạnh việc phát triển các Khu Kinh Tế Mở nhằm phát triển kinh tế Việt Nam để mức thu nhập bình quân mỗi đầu người (GDP) tăng gấp đôi và tổng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong kết hoạch 10 năm từ 2001 đến hết năm 2010 phải đạt được từ 24 tỷ đến 26 tỷ Mỹ-kim.
Để đạt được con số tham vọng đó, Trung ương Đảng CSVN, lúc đó Chủ Tịch Đảng là ông Lê Khả Phiêu, đã quyết định cho Thủ Tướng Phan Văn Khải nghiên cứu việc thành lập một Khu Kinh Tề Mở tức là khu vực Free Zone theo mô hình của Khu Open Econonic Zone của Thẩm Quyến (Thượng Hải) ở Trung Quốc, hoặc theo kiểu Subic Free Zone của Philippines.
Nội các của Thủ Tướng CSVN Phan Văn Khải đã họp liên tục để nghiên cứu đề tài nầy vì mở ra một kiểu Free Zone tại Việt Nam là chuyện quá mới mẻ và Việt Nam hoàn toàn thiếu kinh nghiệm về lãnh vực nầy. Các ý kiến trong Chính Phủ Hà Nội có phần khác nhau về địa điểm thành lập Khu Kinh Tế Mở OEZ. Ủûy Ban Nhân Dân Thành Phố HCM (Sàigòn) thì muốn thành lập tại Cần Giò, phía bắc thì muốn làm tại Hải Phòng. Nhưng sau nhiều phiên bàn cải, Chính Phủ CSVN quyết định cho thành lập tại khu vực Chu Lai thuộc tỉnh Quảng Nam.
Chu Lai trong thời kỳ chiến tranh là một Căn Cú Quân sự lớn nhất Đông Nam Á của Hoa Kỳ. Tại đây có một phi trường có thể hạ cánh được phi cơ khổng lồ B52. Phi trường nầy có 2 phi đạo dài trên 1.700 m và hiện nay vẫn còn được sử dụng tốt, tuy mặt phi đạo và các ngõ vào đã bị rạn nứt lỗ chỗ. Phi trường Chu Lai hiện do Bộ Đội CSVN quản lý và có một đơn vị canh giữ. Ngành Hàng Không Dân Dụng Việt Nam dưới thời ông Nguyễn Hồng Nhị là Chủ Tịch đã có đề nghị sửa chữa Phi Trường Chu Lai để làm phi trường quốc tế về vận tải hàng hóa (International aircargo Airport). Nhưng nay thì Chính Phủ CSVN có chủ trương đưa phi trường Chu Lai vào kế hoạch của Khu Chu Lai OEZ.
Theo kế hoạch thành lập Khu Kinh Tế Mở Chu Lai OEZ, phía Chính Phủ CSVN sẽ đưa ra một khu vực đất rộng 150 km vuông, bao gồm các đất đai và sông rạch của các xã và huyện Tam Phú, Tam Hòa, An Tân, Tam Hiệp với khoảng 50.000 dân cư cùng với khoảng 4.000 hectares (ha) đất có hệ thống giao thông và xây dựng như cầu đường, và 3.500 ha mặt nước. Khu vực sẽ bao gồm Phi Trường Chu Lai và cảng biển Kỳ Hà nằm sát cạnh Phi Trường Chu Lai.
Chính Phủ CSVN sẽ cho phía nước ngoài thuê quyền sử dụng đất trong thời hạn tối thiểu là 70 năm. Nhà đầu tư nước ngoài phải làm kế hoạch phương án khả thi để trình chính phủ CSVN phê duyệt chấp thuận, sau đó sẽ tự xây dựng đầu tư theo đúng tiến trình của dự án đã nạp và tự điều hành các hoạt động kinh doanh.
Theo ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh thì tại khu vực Free Economic Zones ở Thẩm Quyến Thượng Hải, Chính quyền Trung ương của Trung Quốc không tham gia việc điều hành, mà giao cho chính quyền địa phương thành lập Ban Kiểm Soát và điều hành chung với phía nhà đầu tư nước ngoài. Tại Subic Free Zones ở Philippines, thuế tổng thu nhập là 5%, tại Hong Kong16%, tại Thượng Hải là 15%. Việt Nam dự kiến thuế đánh vào Khu Chu Lai OEZ là từ 10 đến 15%.
Ủûy Ban Nhân Dân (UBND) tỉnh Quảng Nam do Tiến Sĩ Vũ Ngọc Hoàng làm Chủ Tịch đã được phép thành lập Ủûy Ban Trù Bị xây dưng Chu Lai OEZ Lê Trí Thanh con trai của Bí Thư Đảng CSVN tại Quảng Nam giữ chức vụ thường trực của ủy Ban nầy.
Dử kiến tổng vốn đầu tư sẽ khoảng 500 triệu Mỹ Kim, nhưng các nhà đầu tư chuyên nghiệp nói rằng, lập một Phi Trường quốc tế tại Chu Lai mà thôi thì cũng phải gấp đôi số tiền dự kiến đó.
Sau khi Chính Phủ CSVN ra các quyết định do Thủ Tướng CSVN Phan Văn Khải ký, VIZA mở các cuộc thăm dò và kêu gọi đầu tư vào Khu Kinh Tế Mở Chu Lai. Ngày 15-3-2000, một Công Ty Mỹ, đó là SPECIALTY INTERNATIONAL tại Loos Sangeles đã cùng với INVICTA GROUP tại Đảo quốc Bahamas chính thức nộp Thư Chủ Định xin đầu tư vào Khu Kinh Tế Mở Chu Lai.
Công Ty Special International gọi tắt chính thức là SI của Hoa Kỳ là Công Ty đã có văn phòng chính thức tại Việt Nam từ năm 1997, chủ yếu là đầu tư vào các lãnh vực giao thông vận tải và xây dựng các Xa Lộ tại Việt Nam. SI bổ nhiệm anh Dương Văn Hành làm Đại Diện Thương Mại tại Việt Nam và phụ trách thị trường Đông Nam Á. Các biển báo giao thông trong toàn bộ Thành Phố Sài gòn là do SI cung cấp cho Sở Giao Thông Vận Tải Tp.HCM. Sơn và các thiết bi, kỹ thuật cho xa lộ Sàigòn - Vũng Tàu, xa lộ Hà Nội - Láng Hòa Lạc Hải Phòng là do SI cung cấp.
SI đã cùng với Tập Đoàn Tài Chánh quoốc tế Invicta Group đặt trụ sở tại đảo quốc Bahamas xin đầu tư 100% vốn nước ngoài vào Chu Lai OEZ và Khu Jebel Ali Free Zones của Chính Phủ Dubai sẽ lo phần Free Zones mà thôi.
Ngày 24-6-2000, Chính Phủ CSVN đã cử một Phái Đoàn chính thức do ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh, Chủ Tịch VIZA, cùng với Chủ Tịch UBND tỉnh Quảng Nam là ông Vũ Ngọc Hoàng và các chuyên viên đã qua Los Angeles họp bàn chi tiết thực hiện Chu Lai OEZ với Công Ty SI và Invicta Group. Phiên họp đã kéo dài 3 ngày từ 25 đến 27/6/2000 tại Los Angeles, Californi (xin xem ảnh đính kèm).
Phía Hoa Kỳ có 4 người trong các cuộc họp nầy gồm ông Tony Magnone, Chủ Tịch Platni, Inc. tức SI, ông Ron McDonald là Giám Đốc Phát Triển tại Hải Ngoại của SI, anh Dương Văn Hành là Đại Diện SI tại VN, và ông Ian J. Ward là Chủ Tịch Tập Đoàn Tài Chánh Invicta Group đặt văn phòng tại Canada.
Các hình ảnh đính kèm cho thấy thành phần tham dự các cuộc thảo luận về chương trình xây dựng Khu Free Zone tại Chu Lai Việt Nam. Phía các nhà đầu tư Hoa Kỳ thông báo rằng, dự kiến toàn bộ tài chánh cho kế hoạch nầy phải lối 5 tỷ Mỹ Kim bao gồm cả việc xây dựng lại toàn bộ phi trường quốc tế Chu Lai, cảng quốc tế Kỳ Hà và các khu Free Zone, khu Thương Mại, Tài Chánh, Khu Công Nghiệp, Khu Chế xuất, đường giao thông bộ, đường giao thông thủy trên các tuyến sông rạch, đường xe lửa, hệ thống cung cấp nước ngọt và điện khí cho toàn khu OEZ, và trước mắt là khu vực huấn nghệ cho dân lao động. Dân cư tại khu vực miền trung có trình độ thấp nên việc huấn luyện rất khó khăn. Khu Free Zone nhằm trung chuyển hàng hoá từ Đông sang Tây, từ Trung Đông về Aù Châu và Việt Nam sẽ không đánh thuế. Hải quan và An Ninh của Việt Nam sẽ lập các vòng tuyến chung quanh để kiểm soát xuất nhập như đi qua cổng biên giới.
Phó Thủ Tướng CSVN Nguyễn Tấùn Dũng đã được cử đảm trách chương trình thành lập Khu Free Zone đầu tiên của Việt Nam. Nhưng sau khi phái đoàn của ông Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh từ Hoa Kỳ trở về Việt Nam thì nội tình của Việt Nam có những thay đổi nhanh chóng. Oâng Bộ Trưởng Lê Xuân Trinh chấm dứt nhiệm vụ và được nghỉ hưu, Cơ quan VIZA bị giải thể để lại sát nhập qua Bộ Đầu Tư, một số qua Bộ Thương Mại hoặc ở lại Văn phòng Chính Phủ.
Hơn thế nữa, ông Lê Khả Phiêu hết chức Chủ Tịch Đảng. Tuy rằng ông Phan Văn Khải vẫn còn là Thủ Tướng Chính Phủ, nhưng nay mọi việc còn phải chờ Oâng tân Chủ Tịch Đảng CSVN Nông Đức Mạnh quyết định. Một mặt thì Hà Nội vẫn giữ thái độ im lìm và cho UBND tỉnh Quảng Nam thông báo cho SI là hãy chờ đợi, một mặt khác thì Hà Nội cho người liên lạc trực tiếp với ông Powell Giám Đốc Khu Jebel Ali Free Zone của Chính Phủ Dubai để kêu gọi hợp tác riêng tư mà không có phía Hoa Kỳ tham gia. Dubai cho biết họ chỉ có thể tổ chức điều hành hoạt động Fre Zone chứ không thể đầu tư mọi ngành khác như Phi Trường Quốc Tế, Cảng biển Quốc Tế hoặc các Khu dịch vụ và Công Nghiệp.
Công Ty SI vẫn duy trì văn phòng giao dịch tại Sài gòn và cử ông Ron McDonald làm đại diện thường trựcø. Khu Chu Lai OEZ năm sát cạnh khu Dung Quất và không xa mấy khu vực Vịnh Cam Ranh. Tân Chủ Tịch Đảng CSVN ngần ngại rằng, giao 150 cây số vuông đất cho Công Ty Mỹ làm chủ trong vòng 70 năm, không biết chuyện gì sẽ xảy ra khi mà Vịnh Cam Ranh thì Liên Sô cũng đã rút ra.
Nhà nước Cộng Sản thường quảng cáo chính sách “cởi mở”. Theo ngôn ngữ bình dân, một người muốn "cởi" áo ra thì việc trước tiên là phải "mở" mấy hạt nút áo (miền Bắc gọi là Cúc áo) sau đó mới có thể cởi áo ra được. Nhưng đằng nầy lại khác, chính sách của CSVN là "cởi" trước mới "mở" sau nên nó cứ nhũng nhằng không thoát ra khỏi sự bế tắc. Cái bệnh "cởi" và "mở" nó cứ nhùng nhằng như thế nên Việt Nam thật sự khó thoát ra khỏi cảnh nghèo túng và lạc hậu.
H. ANH (tổng hợp từ các nguồn tin trong nước)
Gửi ý kiến của bạn
