Tư tưởng cộng sản độc tài kiểu Stalin, như Mao, đã chết từ chục năm nay. Tại một số nước tuy nhà cầm quyền còn rán tự nhận là cộng sản, nhưng thực tế hầu hết đã quay chiều theo tư bản để cứu vãn kinh tế.
Hiện nay nền kinh tế của Cuba ít trông vào sản lượng mía chế biến thành đường ngọt, mà trông nhờ nhiều hơn vào những thương xá phục vụ khách du lịch từ thế giới tư bản. Việt Nam đã mở thị trường chứng khoán đầu tiên tại thành phố Saigon hồi năm ngoái. Bắc Hàn trù định mở các khoá học dạy kinh doanh theo kiểu Hoa kỳ cho một nhúm sinh viên tại đại học Kim Il Sung vào mùa thu - dẫu rằng lãnh tụ Kim Jong Il của quốc gia này đã được Đảng cộng sản nặn thành thánh tượng.
Riêng phần Đảng Cộng Sản to lớn nhất thế giới là Trung Quốc, thì chủ tịch Giang Trach Dân đã tuyên bố hoan nghênh các nhà tư bản gia nhập đảng. Một tờ báo Marxist tại Trung Quốc cả gan lên tiếng chỉ trích ý kiến của họ Giang đã lập tức bị cho đóng cửa trong tuần vừa qua.
Có phải những khẩu hiệu, mồ hôi và máu đã chẩy trong thế kỷ vừa qua là một con số không"
"Trong quá khứ chúng ta hiểu vấn đề này còn hoàn toàn nông cạn và đơn giản," theo như bài diễn từ được họ Giang soạn kỹ để long trọng đọc hai tiếng đồng hồ trong ngày kỷ niệm lần thứ 80 thành lập đảng cộng sản Trung quốc. Bài diễn từ này đã được đọc vang trong Đại sảnh Nhân dân của Bắc Kinh trong quảng trường Thiên An Môn, một quảng trường từng thấm máu sinh viên đòi dân chủ.
Trong bài diễn văn, họ Giang đã đưa ra lối nhìn mới về chủ nghĩa cộng sản, bằng cách xem lại bút tích ngày xưa của Marx, cho thấy cuộc cách mạng Cộng sản có thể còn quá sớm để xẩy ra trong thế kỷ này. Sự trưởng thành của chủ nghĩa tư bản hiện đang tạo ra một giai cấp lao động có học, sự đoàn kết của giai cấp này hiện nay đang lấn vào quyền sở hữu tư nhân.
Tuy "tư hữu hóa" hãy còn bị cấm trong từ ngữ của đảng Cộng sản Trung quốc, họ Giang đã nói tới "Hình thức khác về sở hữu chủ" trong bài diễn từ. Trước Giang, Đặng Tiểu Bình đã từng đóùn tiếp các nhà trí thức để cho gia nhập đảng cộng sản hồi cuối năm 1970, đi ngược hẳn với chủ thuyết chống trí thức trong cuộc Cách mạng Văn hóa của họ Mao.
Trong khi đó, Tim Cheek, một học giả của đại học Colorado chuyên về chủ thuyết Marxist tại Trung quốc đã nói rõ, "Với hệ thống an sinh xã hội và y tế tại Hoa kỳ, thực tế chúng tôi còn xã hội hóa nhiều hơn là Trung quốc."
Trung quốc hầu như đã chấp nhận ghi trong hiến chương của đảng cộng sản trong kỳ đại hội đảng thứ 16 vào năm tới, việc nhìn nhận vai trò chính trị của các nhà tư bản đang gia tăng tại Hoa Lục. Cũng có thể chế độ Cộng sản sẽ để cho một đảng chính trị khác được tổ chức hợp pháp theo lối xã hội dân chủ kiểu Tây phương nhưng không cho họ cơ hội dính dáng tới quyền lực.