WASHINGTON -- Các nhà sản xuất, kinh doanh, và du lịch Mỹ đang nín thở, lo âu về chiến tranh Iraq có thể xảy ra.
Sản xuất sẽ đình trệ, tiêu thụ sút giảm sẽ ảnh hưởng tai hại ngành du lịch, kỹ nghệ làm ra hàng giá trị lâu dài, trang bị kỹ thuật cao, vận tải bộ và biển.
Đó là bản tin phân tích của báo San Francisco Chronicle, một nhật báo tại cửa ngỏ giao thương giữa Mỹ và Á châu Thái Bình dương.
Các hãng sản xuất nhu liệu điện toán ở San Jose lo chiến tranh đem lại bất ổn kinh tế, từ đó các công ty giảm đầu tư dẫn đến giảm sản xuất.
Các nhà buôn ở Pensylvania thì lo chiến tranh đem lại bất an tinh thần, người tiêu thụ nằm nhà xem tin tức chiến tranh thay vì ra đường mua sắm, từ đó nhu cầu và mãi lực giảm kéo theo sản xuất và thương mãi đình trệ.
Tuy nhiên lãnh vực bị ảnh hưởng nặng nhứt sẽ là du lịch. Du lịch nước ngoài giảm trầm trọng, lôi kéo theo ngành hàng không quốc tế và quốc nội, theo nhận xét của Ô. Chủ tịch Hiệp hội Kỹ nghệ Du lịch ở San Fran. Ngành du lịch Mỹ đã bị ảnh hưởng của cuộc khủng bố 911 chưa phục hồi hẳn. Nếu chiến tranh Iraq xảy ra nữa, chẳng những du khách quốc tế sẽ bớt vào Mỹ mà người Mỹ cũng bớt đi lại đó đây. Ngành hàng không dân sư Mỹ mới bị cú sóc 911 còn xiển niển lại mất khách thêm vì chiến tranh Iraq.
Các tổng giám đốc hội thảo ở New York gần đây tỏ ra vô cùng lo ngại, đòi hỏi chánh quyền phải có kế hoạch giúp cho ngành hàng không trước khi có chiến tranh với Iraq, chớ đừng đợi ngành hàng không Mỹ bị chết giấc rồi mới hồi sinh lại như lời phát biểu của Ô. TGĐ Cty Hàng Không Continental.
Ngành hàng không cũng kêu gọi chánh quyền giảm thuế bảo hiểm cho hành khách, giảm thuế xăng dầu, và giải toả số xăng dầu dự trữ. Theo Hiệp hội Hàng không Mỹ khi chiến tranh Iraq xảy ra, phải cắt bớt 10% số chuyến bay nữa vì hành khách giảm mà không tăng giá vé được, trong khi đó chi phí nhiên liệu lại tăng..
Thêm vào đó, hơn 10% phi công bị gọi tái ngũ. Có ít nhứt 9000 phi công vốn là quân nhân trừ bị sẽ bị gọi vào phục vụ cho quân đội. Tuyển dụng, đào tạo người vào thay thế những phi công chuyên nghiệp này cho các phi cơ kiểu 777 và 747 sẽ mất rất nhiều thì giờ và tiền bạc cho các công ty.
Còn dưới đường bộ, giá xăng dầu tăng do chiến tranh Iraq gây ra cũng ảnh hưởng cho việc chuyên chở hành khách và hàng hoá không kém. Giá nhiên liệu tăng, giá cước đương nhiên sẽ tăng.. Công ty vận tải Palo Alto's CNF Inc., một công ty vận tải bộ thuộc hàng đầu ở Mỹ, cho biết hàng hoá và hành khách sẽ phải trả thêm cước khi xăng dầu tăng giá. Nhưng các công ty cũng bị ảnh hưởng lây vì nếu ngành sản xuất đình trệ vì chiến tranh thi hàng hoá đâu còn nhiều để vận chuyển nữa. Khi hàng hoá ít lại, cac công ty sản xuất sẽ dùng phương tiện ít tốn kém hơn để vận chuyển, thí dụ dùng đường bộ thay vì hàng không vì cung cầu không còn cấp thiết như trước nữa.
Sản xuất, kinh doanh, du lịch đình trệ vì chiến tranh, nhưng cũng có ngành không giảm sút. Thị trường nhà cửa và kỹ nghệ xây dựng sẽ không bị ảnh hưởng chiến tranh Iraq vì hiện thời mức cung của nhà ở không đủ cho nhu cầu. Tuy nhiên ngành sản xuất và mua xe hơi để giải quyết nhu cầu di chuyển sẽ bị ảnh huởng một mặt do giá xăng dầu tăng, mặt khác do lãi suất của ngân hàng tăng.
Mọi giới làm ăn ở Mỹ nghĩ nếu chiến tranh Iraq phải xảy ra thì hy vọng nó chấm dứt sớm nếu không kinh tế sẽ bị ảnh hưởng trầm trọng.