WASHINGTON D.C. - Từ ngữ "đế quốc" bắt đầu được dân chúng Mỹ bàn cãi thường hơn vào lúc này để mô tả vai trò toàn cầu của Hoa Kỳ.
Sau khi lãnh tụ Saddam bị hạ bệ, TT Bush muốn biến cải không riêng Iraq mà cả các lân bang của Iraq.
Nhưng, theo cách nhìn của ông Niall Ferguson, giáo sư trường đại học New York, Hoa Kỳ thiếu ít nhất 1 điều để phiêu lưu: đó là nhân sự để điều hành.
Mới đây, trên tạp chí The New York Times Magazine, giáo sư Ferguson viết "các cơ sở giáo dục Hoa Kỳ xuất sắc trong việc đào tạo các nhà chuyên môn trẻ giỏi về kiến thức cũng như nghiệp vụ, nhưng thành phần ưu tú trẻ này không muốn dùng cuộc đời của họ vào việc điều hành 1 đất nươc phức tạp và nắng cháy như Iraq".
Ông Ferguson cũng nhắc tới việc hàng ngàn người Anh hăng hái tòng quân với tư tưởng "khai hóa" ở Iraq và các nơi khác trong thế kỉ trước. Khi người Anh ra đi sau 40 năm, sứ mạng của họ chưa xong, thay vào đó Iraq đã sản sinh nhà độc tài Saddam.
Nhắc lại kinh nghiệm Anh quốc, nhiều phân tich gia hoài nghi về việc Hoa Ky có khả năng thành công hơn.
TT Bush hứa hẹn rút quân tiếp theo sau sự thành hình 1 chính quyền ôn hòa và do dân cử - 2 tuần sau, Bộ Trưởng quốc phòng Rumsfeld trả lời phỏng vấn của đài truyền hình al-Jazzeera rằng Hoa Kỳ không muốn trở thành đế quốc, và chưa từng là đế quốc.
Ông Rumsfeld có lý để tuyên bố như vậy, vì Hoa Kỳ từng chiếm Nhật và Đức cuối Thế Chiến 2, đã ra đi sau khi để lại thể chế dân chủ.
Ngoài ra, khi Panama và Philippines không muốn sự hiện diện quân sự của Hoa kỳ, Hoa Kỳ đã cuốn gói, ra về.
Liên Xô thì khác, các quốc gia Đông Aâu bị chiếm đóng nhiều thập niên và Hồng quân chỉ ra đi khi chủ nghĩa CS sụp đổ cuối thập niên 1980.
Ông Max Boot, nhà nghiên cứu của Hội Đồng Quan Hệ Đối Ngoại, có định nghĩa riêng về "chủ nghĩa đế quốc" - theo ông, Hoa Kỳ đã thực hành chủ nghĩa đế quốc từ 2 thế kỉ, nhưng với những hệ quả thuận lợi.
Trong bài đăng trên báo USA Today, ông Boot viết "chủ nghĩa đế quốc Mỹ là lực lượng lớn mạnh nhất thế giới vì phúc lợi trong thế kỉ qua".
Ông Boot giải thich thêm rằng Hoa Kỳ đã đánh bại những tội ác của chủ nghĩa CS và chế độ Đức Quốc Xã cho tới những thế lực kém độc ác như là Taleban, và chế độ diệt chủng Serbia.
Theo ông, Hoa Kỳ đã góp phần gieo rắc các định chế tự do đa dạng như Nam Hàn, Panama.