BEIRUT (AP) - Thế giới Ả rập hôm thứ năm 28-3 lần đầu tiên đồng thanh chấp thuận một kế hoạch hòa bình Trung Đông, đề nghị cho quốc gia Israel sự thừa nhận, an ninh và "ngoại giao bình thường" để đổi lấy việc Israel rút lui hoàn toàn ra khỏi những lãnh thổ Ả rập từ năm 1967 và "một giải pháp công bằng" cho vấn đề người tị bạn Palestine.
Các lãnh tụ Ả rập trong cuộc họp Thượng đỉnh ở Beirut đã tán thành đề nghị do Thái tử Saudi Abdullah đưa ra lúc đầu. Đề nghị này còn kêu gọi cho quốc gia Palestine lấy Đông Jerusalem làm thủ đô.
Hoa Kỳ đã hoan nghênh kế hoạch Saudi, trong khi Israel tỏ ý dè dặt. Tuy nhiên Raanam Gissin, một cố vấn của Thủ tướng Ariel Sharon nói, gọi đề nghị của khối Ả râp "là một sự tiến triển đáng chú ý, nên theo đuổi". Gissin nói các nước Ả rập bây giờ cần phải tham gia trực tiếp thương thuyết với Israel, coi như nối tiếp của cuộc thượng đỉnh Beirut. Cho đến nay các nước Ả rập không chịu nói chuyện trực tiếp.
Bản tuyên bố chót của Thượng đỉnh nói một khi Israel làm đúng các đòi hỏi của Ả rập "cuộc xung đột Ả rập-Israel coi như chấm dứt và (các bên) sẽ đi vào một hòa ước...tạo an ninh cho các nước trong vùng và thiết lập quan hệ bình thường với Israel".
Amr Moussa, Tổng thư ký Liên đoàn Ả rập, nói với các phóng viên đề nghị trên đã được tất cả chấp thuận trong phiên họp chót, có nghĩa là các nước Ả rập thuộc loại cứng rắn như Syria và Iraq đã ký bên cạnh các nước ôn hòa như Ai Cập và Jordan.
Hôm thứ tư vào cuối ngày đầu của Thượng đỉnh Beirut, một kẻ đánh bom tự sát đã chết banh xác tại một căn phòng khách sạn ở Netanya thành phố bờ biển của Israel, giết chết 20 thực khách và làm bị thương 130 người trong khi họ dự bữa ăn khởi sự tuần lễ truyền thống Passover của người Do thái.
Nhóm tranh đấu Hamas đã nhận trách nhiệm vụ đánh bom này. Các tay cầm đầu Hamas hôm thứ năm gạt bỏ kế hoạch hòa bình của Thượng đỉnh Ả rập, nói họ không tin Israel sẽ chấp thuận đề nghị đó.
Các đại biêu Palestine tỏ ý lo ngại về việc Israel trả đũa vụ đánh bom tự sát hôm qua ở Netanya. Ông Tổng Thư Ký Kofi Annan cho biết ông đã gọi điện thoại cho 2 nhà lãnh đạo Israel và Palestine, hô hào ngưng bắn tức khắc.
Trong một cuộc phỏng vấn của CNN về ý nghĩa chữ "quan hệ bình thường", Ngoại trưởng Saudi al-Faisal nói: "Chúng tôi dự liệu mối quan hệ giữa các nước Ả rập và Israel hoàn toàn giống như mối quan hệ giữa các Ả rập với nhau hay bất cứ nước nào khác.
"Tất cả các nước láng giềng sẽ sống hòa bình với Israel và sẽ công nhận quyền của Israel được sống. Nếu điều đó không đem lại an ninh cho Israel, tôi bảo đảm với quý ông rằng một họng súng sẽ không đem lại an ninh đó".
Ngoài ra tại thượng dỉnh Beirut còn có hiện tượng hòa giải giữa Iraq và Ả rập Saudi, giữa Iraq và Kuwait là những nước kình địch nhau trong thời cuộc chiến "Bão Sa Mạc của Mỹ".
Tuyên Cáo Beirut do Bộ Trưởng Văn Hoá nước chủ nhà đọc cuối 2 ngày hội họp cũng kêu gọi giải tỏa cấm vận đối với Iraq, và phản đối bất cứ 1 trận tấn công Iraq nào.
Các đại biểu cho biết hội nghị thượng đỉnh đã chấp thuận 1 thỏa thuận giữa Kuwait và Iraq, mở đường cho sự tiếp cận lần đầu tiên giữa 2 nước cựu thù kể từ chiến tranh Vùng Vịnh 1990-91. Hai trưởng đoàn Iraq và Kuwait đã bắt tay nhau.
Tuyên Cáo Beirut nói rằng Israel phải chấp nhận 1 quốc gia Palestine và 1 giải pháp công chính cho vấn đề người tị nạn Palestine phù hợp với quyết nghị năm 1948 của LHQ, theo đó Israel phải hồi hương hoặc bồi thường dân tị nạn.