Hôm nay,  

Tưởng Niệm Cách Mạng Hung

31/10/200600:00:00(Xem: 23653)

Tưởng Niệm Cách Mạng Hung và Một Tiếng Nói Của Nó - Gyorgy Faludy, Tiếng Nói Của Kháng Chiến Hung, Mất Ngày 1-9-2006

[Người Kinh Tế, số đề ngày 16 Tháng Chín 2006]

Gyorgy Faludy.

Không có viết và mực, ở trong trại tập trung Stalinist tại Hung, Gyorgy Faludy dùng cọng chổi để viết, bằng máu, và trên giấy vệ sinh. Đau khổ, như một lần ông nói, không phải là một đức hạnh. Nhưng ba năm của ông tại Recsk, từ 1950 đến 1953, theo một nghĩa nào đó, quả là những năm tháng mặc khải. Tập thơ xuôi, "tản văn", như lối nói hiện nay, nổi tiếng ở bên ngoài nước Hung, kể lại quãng đời hưng phấn một cách âm u đó, darkly inspiring, tức thời gian ông ở tù "VC Hung" được ông đặt tên là “Những Ngày Hạnh Phúc Của Tôi Ở Địa Ngục”.

Vẫn theo một nghĩa nào đó, Mr Faludy chọn nhà tù. Ông đã được đề nghị, một cơ may, chạy trốn quê hương, qua Áo tái định cư, nhưng từ chối, và lý luận, rằng, tôi phải tận mắt chứng kiến, những đau khổ, những rùng rợn, cho dù tới đỉnh cao cỡ nào, mà những người Cộng Sản mơ tưởng ra được, cho xứ sở của tôi. Trong bài thơ Mừng Thượng Thọ 70 Ông Xì, ông liệt kê danh sách những số phận dành cho kẻ can đảm: giầy đinh thúc vào mạng mỡ, đạn bắn vào đầu, và giá treo cổ. Và tất nhiên, làm sao tránh khỏi, số phận của thi sĩ, sau bài thơ: Ông chọn nhà tù, chẳng mấy chốc sau đó.

Thân thể trong tù, như Bác Hồ nói, nhưng cái đầu của nhà thơ thì ở bên ngoài nhà tù. "Đói khủng khiếp, lạnh cứng người," ông viết, "tôi co cụm, thu lu thành một đống trên sàn đá, phủ lên người đủ thứ mảnh vải đầy chấy rận rệp, áo choàng, giống như một tấm lều, và thở qua tay áo, thổi hơi thở vô thân mình để sưởi ấm nó, và cứ thế làm thơ". Khi tay quản giáo chìa cho ông xem, những bài thơ của người cháu trai của anh ta, nhà thơ nhăn mũi, phán, suy đồi, và phản cách mạng.

Tay quản giáo giận tái mặt.

Bị tống vô xà lim, chật cứng, tối thui, nhà thơ trải qua hàng giờ vận nội lực, trở thành chết cứng, rồi biến hoá, transfixed, thành một sợi nắng mùa đông chạy dài trên sàn xà lim. Ông tưởng tượng mình đang ở Biển Nam.

Ông và bạn tù mở một đại học đặc biệt, dậy thơ ca, lịch sử và văn chương. Một bạn tù huýt sáo trọn bài "Don Giovanni" của Mozart, một người khác kể "Chiến Tranh và Hòa Bình". Nhà thơ đề nghị bạn tù nhớ ở trong đầu họ, thơ của ông, khi ông viết chúng ra, theo cách như ở trên đã nói. Nếu có người nào được thả, thì người này sẽ tới thăm bà xã nhà thơ, và đọc cho bả nghe.

Ông được thả vào năm 1953, khi Stalin chết, nhưng trại tù chẳng bao giờ thả [tha, cũng được] ông. Nó trở lại thí dụ, như trong bài thơ sau đây, làm vào năm 1983.

Learn by heart this poem of mine,

Books only last a little time,

And this one will be borrowed, scarred,

Burned by Hungarian border guards,

Lost by the library, broken-backed,

Its paper dried up, crisped and cracked,

Worm-eaten, crumbling into dust,

Or slowly brown and self-combust,

When climbing Fahrenheit has got

To 451, for that's how hot

it will be when your town bums down.

Learn by heart this poem of mine

*

Hãy học thuộc lòng bài thơ này của tôi,

Sách thọ đâu được bao lâu"

Và cuốn này thì sẽ bị mượn, bị vạch nát,

Bị đốt bởi lính biên phòng Hung,

Bị mất bởi thư viện, bị long gáy,

Những trang sách khô, ròn, rồi vỡ vụn ra,

Bị gián, mọt ăn, gặm, nát thành bụi,

Hay cứ thế từ từ vàng ố đi, tự huỷ diệt bằng hơi nóng,

Một khi nhiệt độ leo đến 451 Fahrenheit,

Đó là khi mà thành phố của bạn bị đốt rụi.

Hãy thuộc lòng bài thơ này của tôi.

Bạn hãy so sánh bài thơ trên, với bài thơ của thi sĩ Thanh Tâm Tuyền, làm tháng 12 năm 1956, ngay sau khi Cách Mạng Hung bùng nổ, tháng Muời, 1956. Thật kỳ lạ, hai bài thơ bắt đầu và chấm dứt y hệt nhau.

 

Hãy cho anh khóc bằng mắt em

Những cuộc tình duyên Budapest

Hãy cho anh khóc bằng mắt em

Những cuộc tình duyên Budapest

Anh một trái tim em một trái tim

Chúng kéo đầy đường chiến xa đại bác

Hãy cho anh giận bằng ngực em

Như chúng bắn lửa thép vào

Môi son họng súng

Mỗi ngã tư mặt anh là hàng rào

 

Hãy cho anh la bằng cổ em

Trời mai bay rực rỡ

Chúng nó say giết người như gạch ngói

Như lòng chúng ta thèm khát tương lai

Hãy cho anh run bằng má em

Khi chúng đóng mọi đường biên giới

Lùa những ngón tay vào nhau

Thân thể anh chờ đợi

Hãy cho anh ngủ bằng trán em

Ðau dấu đạn

Ðêm không bao giờ không bao giờ đêm

Chúng tấn công hoài những buổi sáng

Hãy cho anh chết bằng da em

Trong dây xích chiến xa tội nghiệp

Anh sẽ sống bằng hơi thở em

Hỡi những người kế tiếp

 

Hãy cho anh khóc bằng mắt em

Những cuộc tình duyên Budapest

12-56

*

Chàng thanh niên Faludy mê thơ rất sớm, và tất nhiên, không chỉ thơ, mà còn những quán cà phê Budapest, và một cuộc sống văn chương. Nhưng ông bố khoa học gia lắc đầu, phán, Budapest hiện đã có 20 ngàn thi sỡi, không một thằng nào trong số đó, nuôi nổi thân. Thế là ông đóng thùng ông con, tống đi Vienna, học kỹ sư hóa. Chẳng ông thầy hóa nào biết đến ông, ấy là vì ông dành thời giờ, thay vì học hóa, thì là để dịch và cho xb những dòng thơ của Francois Villon, một thi sĩ nổi loạn người Pháp, thế kỷ 15, và ông khởi nghiệp thơ của mình bằng cách đó. Ông còn viết một bài thơ phạng Hitler và được ông này thưởng cho 14 năm tù, nhưng ông trốn được, bằng cách giúi tiền vào túi quần tay quản giáo. Và khi cuộc chiến bùng nổ, ông chơi một cái thuyền, làm một chuyến du ngoạn tới Morocco, tìm cách tới Mẽo, và đăng lính Sao Sọc.

Làm thơ bằng những dấu chân chim.

Ông trở lại Budapest sau chiến tranh, để chứng kiến, quan sát, điều mà ông gọi là, "một nền dân chủ được xây dựng lên mà đếch cần đến những người dân chủ" ['democracy being built without democrats"].

Tháng Mười 1956 Cách Mạng Hung bùng ra, chống lại sự chiếm đóng của Liên Xô. nhà thơ tắm đẫm mình vào trong đó, như là một thành viên của phái đoàn. Phái đoàn gì cơ chứ" Phái đoàn Hội Nhà Văn bên cạnh Hội Đồng những công nhân điều hành cuộc cách mạng. Nhưng khi chiến xa Liên xô tràn tới, ông lại chuồn đi Tây Phương: Vienna, Florence, Malta, New York, và Toronto. Tại đây, ông sống chung nhà với một tay khiêu vũ, dancer, người Mỹ tên là Eric Johnson.

Tay thanh niên trẻ đẹp trai này lần ra dấu vết của nhà thơ tại Malta sau khi đọc Những Ngày Hạnh Phúc Của Tôi Tại Địa Ngục. Mr Faludy sống tại đây, sau khi bà vợ mất. Ông cảm thấy tội cho Eric, và làm một số bài sonnets cho anh ta. Tại Toronto, họ chia một căn phòng nhỏ cùng với một đôi chim sẻ. Đôi chim thường đậu trên bàn máy chữ của nhà thơ. Và chỉ bay lên khi tiếng chuông báo hiệu chấm dứt một dòng.

Trên hai chục năm, đến 1989, khi chế độ Cộng Sản sụp đổ, nhà thơ sống tại Canada. Sau hết, nhà thơ cũng trở về cố hương, sách của ông hết còn bị cấm sau bốn thập kỷ, và sống trong trong một căn hộ rộng rãi trông ra sông Danube, do nhà chức trách thành phố ban cho ông. Tại quê nhà, ông gây sốc cho nhân dân, khi bỏ Eric, chạy theo một em nữ thi sĩ nhí, nhỏ hơn ông 60 tuổi, duyên dáng, uyển chuyển, và kết hôn với em, và xuất hiện với em, gần như hoàn toàn khỏa thân, trên trang bìa tờ Penhouse, ấn bản tại Hung. Với mớ tóc dài, trắng phau tỏa lên hai bờ vai, với đôi mắt nâu và cái nhìn chiếu xoáy, ông trông như một ông tiên trong truyện cổ tích, cùng với nàng Fanny của ông tiên.

Được dân chúng ngưỡng mộ, vinh danh, cùng những giải thưởng, ông làm thơ cho đến tận cùng. Tập thơ chót của ông, xuất bản năm 2003, có tên là Thế Kỷ Giông Bão.

Ông thường có thói quen dậy thật sớm, ngắm dòng sông Danube chảy bên ngoài, nhịp dòng sông cũng là nhịp của những bài thơ chảy trong máu ông.

*

Bài thơ của Thanh Tâm Tuyền, xuất hiện lần đầu tiên, ở hải ngoại, trên tờ Văn Học, của Nguyễn Mộng Giác, trong mục Tạp Ghi do NQT, phụ trách, vào năm 1998, nhân đọc bài trên tờ Đi6ẻm Sách Nữu Ước, tưởng niệm 40 năm Cách Mạng Hung.

[Volume 43, Number 18 • November 14, 1996 Review Hungary's Revolution: Forty Years On By Timothy Garton Ash].

Một nhà thơ, ra đi từ Miền Bắc, nhận xét, lần đầu đọc, cứ tưởng là của một ông Tây!

Nhưng phải đợi Đặng Tiến - có thể thoạt đầu, như ông thường nói, 'vui thôi mà' -  coi đây là một thứ "Quốc Tế Ca", ý nghĩa của bài thơ mới lộ hẳn ra.

Cũng thế, cuộc cách mạng Hung, phải đợi nửa thế kỷ, mới định danh, khi thêm vào hai chữ "đạo đức".

Trong bài viết của Ash, ông nhận xét, nhân loại ngày càng biết ơn nó, vì nếu không có nó, không có Mùa Xuân Prague, là Âu Châu bị nhuộm đỏ từ lâu rồi.

NQT

Tanvien.net

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sky River Casino vô cùng vui mừng hào hứng tổ chức chương trình Ăn Tết Nguyên Đán với những giải thưởng thật lớn cho các hội viên Sky River Rewards. Chúng tôi cũng xin kính chúc tất cả Quý Vị được nhiều may mắn và một Năm Giáp Thìn thịnh vượng! Trong dịp đón mừng Năm Mới Âm Lịch năm nay, 'Đội Múa Rồng và Lân Bạch Hạc Leung's White Crane Dragon and Lion Dance Association' đã thực hiện một buổi biểu diễn Múa Lân hào hứng tuyệt vời ở Sky River Casino vào lúc 11:00 AM ngày 11 Tháng Hai. Mọi người tin tưởng rằng những ai tới xem múa lân sẽ được hưởng hạnh vận.
Theo một nghiên cứu mới, có hơn một nửa số hồ lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu là do biến đổi khí hậu, làm gia tăng mối lo ngại về nước cho nông nghiệp, thủy điện và nhu cầu của con người, theo trang Reuters đưa tin vào 8 tháng 5 năm 2023.
(Tin VOA) - Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào ngày 13/9 ra thông cáo lên án Việt Nam tiếp tục lạm dụng hệ thống tư pháp để áp đặt những án tù nặng nề với mục tiêu loại trừ mọi tiếng nói chỉ trích của giới ký giả. Trường hợp nhà báo tự do mới nhất bị kết án là ông Lê Anh Hùng với bản án năm năm tù. RSF bày tỏ nỗi kinh sợ về bản án đưa ra trong một phiên tòa thầm lặng xét xử ông Lê Anh Hùng hồi ngày 30 tháng 8 vừa qua. Ông này bị kết án với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam
Từ đầu tuần đến nay, cuộc tấn công thần tốc của Ukraine ở phía đông bắc đã khiến quân Nga phải rút lui trong hỗn loạn và mở rộng chiến trường thêm hàng trăm dặm, lấy lại một phần lãnh thổ khu vực đông bắc Kharkiv, quân đội Ukraine giờ đây đã có được vị thế để thực hiện tấn công vào Donbas, lãnh phổ phía đông gồm các vùng công nghiệp mà tổng thống Nga Putin coi là trọng tâm trong cuộc chiến của mình.
Tuần qua, Nước Mỹ chính thức đưa giới tính thứ ba vào thẻ thông hành. Công dân Hoa Kỳ giờ đây có thể chọn đánh dấu giới tính trên sổ thông hành là M (nam), F (nữ) hay X (giới tính khác).
Sau hành động phản đối quả cảm của cô trên truyền hình Nga, nữ phóng viên (nhà báo) Marina Ovsyannikova đã kêu gọi đồng hương của cô hãy đứng lên chống lại cuộc xâm lược Ukraine. Ovsyannikova cho biết trong một cuộc phỏng vấn với "kênh truyền hình Mỹ ABC" hôm Chủ nhật: “Đây là những thời điểm rất đen tối và rất khó khăn và bất kỳ ai có lập trường công dân và muốn lập trường đó được lắng nghe cần phải nói lên tiếng nói của họ”.
Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam cử hành Ngày Quốc tế Nhân Quyền Lần Thứ 73 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam lần thứ 20.
Sau hơn 30 năm Liên bang Xô Viết sụp đổ, nhân dân Nga và khối các nước Đông Âu đã được hưởng những chế độ dân chủ, tự do. Ngược lại, bằng chính sách cai trị độc tài và độc đảng, Đảng CSVN đã dùng bạo lực và súng đạn của Quân đội và Công an để bao vây dân chủ và đàn áp tự do ở Việt Nam. Trích dẫn chính những phát biểu của giới lãnh đạo Việt Nam, tác giả Phạm Trần đưa ra những nhận định rất bi quan về tương lai đất nước, mà hiểm họa lớn nhất có lẽ là càng ngày càng nằm gọn trong tay Trung quốc. Việt Báo trân trọng giới thiệu.
Tác giả Bảo Giang ghi nhận: “Giai đoạn trước di cư. Nơi nào có dăm ba cái Cờ Đỏ phất phơ là y như có sự chết rình rập." Tại sao vậy? Để có câu trả lời, mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của nhà văn Tưởng Năng Tiến.
Người cộng sản là những “kịch sĩ” rất “tài”, nhưng những “tài năng kịch nghệ” đó lại vô phúc nhận những “vai kịch” vụng về từ những “đạo diễn chính trị” yếu kém. – Nguyễn Ngọc Già (RFA).. Mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của phó thường dân/ nhà văn Tưởng Năng Tiến để nhìn thấy thêm chân diện của người cộng sản.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.