(http://www.irs.gov/faqs/faq10-2.html)
5. Mua cổ phiếu có cần phải khai trên hồ sơ thuế hay không"
Thông thường, khi mua cổ phiếu bạn không cần phải khai thuế; chỉ khi bán loại tài sản này bạn mới phải khai thuế.
Tuy nhiên, nếu bạn trao đổi (exercise) số cổ phiếu lưu hành trong nội bộ công ty nơi bạn làm việc (nonstatutroy stock option), bạn có thể phải khai nguồn lợi tức thu được từ việc trao đổi này. Cổ phiếu lưu hành nội bộ cơ quan là một dạng cổ phiếu thường do chủ cơ quan hay công ty tặng hoặc cấp cho nhân viên như một hình thức thưởng công hay điều kiện làm việc. Nếu giá trao đổi của cổ phiếu nội bộ cao hơn giá thị trường, và nếu bạn đã hoàn toàn làm chủ số cổ phiếu vào thời gian việc trao đổi xảy ra (if your rights in the stock are substantially vested at the time of exercise), khoản chênh lệch giữa mệnh giá/giá trao đổi và thị giá phải được khai trên hồ sơ thuế của năm nguồn lợi tức này phát sinh.
Xin tham khảo thêm ấn bản 525 - Lợi Tức Phải Đóng Thuế và Lợi Tức Không Phải Đóng Thuế (Publication 525 - Taxable and Nontaxable Income) để biết rõ hơn các chi tiết.
6. Trường hợp các chứng từ mua số cổ phiếu có giá mua khác nhau đã thất lạc, làm sao tôi có thể khai thuế trên mẫu Schedule D nếu tôi muốn bán số cổ phiếu này"
Mệnh giá của số hối phiếu (stocks) hay công phiếu (bonds) bạn sở hữu thường là giá mua (purchase price) cộng với các chi phí phải trả (costs of purchase), như tiền thưởng cho người trung gian (commissions) và các khoản lệ phí sang tên hoặc chi phí vào sổ sách(recording or transfer fees). Nếu bạn có được số cổ phiếu hay trái phiếu này mà không phải mua, thành giá của bạn thường là thị giá của số phiếu hay thành giá đã điều chỉnh các chi phí của người sở hữu trước.
Mệnh giá cổ phiếu phải được điều chỉnh sau mỗi lần mua thể hiện các sự kiện thực tế. Ví dụ: Nếu bạn nhận được thêm một số các cổ phiếu từ nguồn lãi cổ phần không phải đóng thuế chia cho bạn (nontaxable stock dividends), hoặc bạn nhận được thêm một số cổ phiếu tách (stock splits), bạn phải giảm giá thành của số cổ phiếu bạn sở hữu ban đầu (basis of original stock). Bạn cũng đồng thời phải giảm giá thành của mình khi nhận được các khoản tiền phân phối không phải đóng thuế (nontaxable distributions) vì đây là lợi nhuận tư bản đầu tư (return of capital).
Người thọ thuế có trách nhiệm phải chứng minh được mệnh giá của số tài sản họ sở hữu. Nếu bạn không thể chứng minh được các chi phí đã bỏ ra để có được số tài sản này, Sở Thuế Vụ sẽ giúp quyết định mệnh giá giùm bạn, hoặc số tài sản này sẽ có mệnh giá là zero.
Ngoại trừ một số các cổ phiếu của quỹ mutual fund, bạn không thể dùng mệnh giá trung bình (an average price per share) để tính các khoản tiền lời hay lỗ khi bạn bán số cổ phiếu bạn sở hữu.
Xin đọc thêm tài liệu về Stocks and Bonds, mục Basis of Investment Property thuộc chương 4 của ấn bản 550. Ấn bản 550 giới thiệu thông tin về nguồn lợi tức đầu tư và các chi phí (Publication 550 - Investment Income and Expenses).
7. Tôi đang định bán một số hối phiếu, làm cách nào để tính được mệnh giá cổ phiếu được mua vào các thời điểm khác nhau với giá bán khác nhau"
Nếu bạn có thể xác định được số cổ phiếu bạn định bán, thành giá của bạn là tiền bạn đã trả để có được số cổ phiếu này (cộng với tiền hoa hồng trả cho người môi giới). Trường hợp bạn bán cùng một loại cổ phiếu ( a block of the same kind of stock), bạn có thể báo cáo tất cả số cổ phiếu được bán cùng một lần. Trên mẫu Schedule D, cột "date acquired," bạn ghi chữ VARIOUS. Nhưng trên cột "cost of basis" bạn phải ghi tổng số tiền đã bỏ ra để mua được số cổ phiếu định bán.
Trường hợp bạn không thể xác định được chính xác số cổ phiếu bạn muốn bán và bạn đã mua số cổ phiếu này nhiều lần với giá cả khác nhau, mệnh giá của số cổ phiếu sẽ là mệnh giá của các cổ phiếu bạn mua vào trước (phương pháp first-in-first-out). Ngoại trừ các cổ phiếu thuộc quỹ mutual fund, bạn không thể sử dụng phương pháp tính giá trung bình cho tất cả các loại cổ phiếu định bán để tính các khoản tiền lời, lỗ.
Ấn bản 550 cung cấp tất cả các chi tiết liên quan về lợi tức và các chi phí đầu tư.
8. Phương pháp tính trung bình giá có thể áp dụng để định mệnh giá cho các loại cổ phiếu hay chỉ phương pháp này chỉ được dùng cho các cổ phiếu mutula fund"
Bạn không thể sử dụng phương pháp tính trung bình giá để định mệnh giá cho các loại cổ phiếu ngoại trừ cổ phiếu của quỹ mutual fund. Các cổ phiếu mutual fund nếu được mua vào các thời điểm khác nhau và thuộc tài khoản của người bảo hộ hay đại lý trong thời gian chờ hoàn tất thủ tục mua hay thu hồi số cổ phiếu có thể áp dụng phương pháp trung bình giá để định mệnh giá cho cổ phiếu.
(Còn tiếp kỳ sau)