Thủ tướng Jean Chretien chọc quê Hoakỳ ngày hôm qua (6/9) về việïc khước từ trả các khoản tiền đã nợ LHQ, thủ tướng cho biết, quốc gia chủ nhà như Hoa kỳ có lẽ muốn lấy tiền xâu của hội nghị thế giới.
“Tiền Hoa kỳ nợ LHQ có lẽ còn ít hơn tiền của tổ chức LHQ hiện đang đóng góp cho nền kinh tế của thành phố New York,” theo như lời thủ tướng của Canada nói, nguyên khoản tiền chi ra của 180 lãnh tụ trên thế giới trả cho những chiếc xe hơi bóng loáng chạy đi và chạy lại giữa Hội nghị Thượng đỉnh tại Tổng Hành Dinh của LHQ và những khách sạn sang trọng, những số tiền phải chi ra để trả cho các khách sạn này, tất cả cũng thừa để trả nợ, đó chưa là kể tiền sắm sửa của những người trong phái đoàn của các nhà lãnh tụ trên thế giới tới dự hội nghị thượng đỉnh thiên niên kỷ của LHQ tại New York.
Thủ tướng cho biết thêm, giá mà LHQ được thành lập tại Montreal hay Toronto, thủ tướng không có vấn đề “Chúng tôi kiếm tiến được”. Tại cuộc họp báo, ông Chretien cũng được hỏi như một lãnh tụ liên minh về ngày Stockwell Day, ngày lễ bảo vệ thiếu nhi, có ý tán dương Canada trong sứ mạng giữ hòa bình và làm quốc gia thành viên tốt của LHQ, thủ tuớng cho biết chính sách Liên minh nói Canada có thể rút lui khỏi LHQ “không phải là tâm trạng của Canada”.
“Đối với tôi, LHQ là viên đá đầu tiên trong chính sách đối ngoại của Canada,” theo như lời thủ tuớng Chretien đã cho biết. Thủ tuớng đã nói là các giới chức LHQ thường xuyên kể Canada như là một thành viên xuất sắc. “Họ dùng chuyện này để chống Hoa kỳ. Chúng tôi trả nợ LHQ đúng vào ngày đầu tháng, Hoa kỳ thì không làm thế,” theo như lời thủ tướng.
Thủ tướng Canada đã lộ ra một chút để biết trước về bài diễn từ của thủ tướng trong hội nghị thượng đỉnh ngày 7/9. Trong bài diễn văn thủ tướng mong hội động lôi ra nếu có thể và khi nào LHQ được phép vi phạm chủ quyền của một quốc gia để chấm dứt ngay cuộc bạo động có tính cách tập thể .
Hội đồng An ninh của LHQ đã bị ông Chretien chất vấn mà thủ tướng cho nó là trường hợp đặc biệt bị ép buộc can thiệp bằng quân sự vào những quốc gia không đồng ý để quân đội của nước ngoài bước vào lãnh thổ của các quốc gia đó. Đưa ra một thí dụ của NATO dùng không lực để chặn đứng sự diệt chủng tại Kosovo, ông Chretien đã nói, sự can thiệp trong những tình thế phức tạp biến diễn nhanh chóng không kể số, vì thế chúng ta phải cho hoạch định việc làm nào có thể tốt nhất.
Các giới chức LHQ đã cho biết, không có một kế hoạch sẵn có nào cho sự can thiệp như thế, nhưng hội đồng có thể tìm cách dàn xếp với những người coi chủ quyền như là thứ bất khả xâm phạm, và những ai đã đề cao nhân quyền.
Ông Chretien đã cho biết, ông không trách mắng Tổng thống Hoa kỳ Bill Clinton trong bài diễn từ của tổng thống về việc thiếu tiền đóng vào LHQ, số tiền thiếu đã nhiều năm, tất cả vào khoảng 1,7 tỷ Mỹ kim trong số 2,5 tỷ Mỹ kim mà Hoa kỳ chưa trả cho LHQ. Ông Chretien đã từng nói riêng cũng như công với ông Clinton chuyện nợ này.
Thủ tướng của Canada nói tới đây vẫn chưa chịu ngừng, thủ tuớng nhắc lại về điểm này “Hoa kỳ phải trả nợ. Xin hãy nhìn vào những hoạt động LHQ tại đây. LHQ mở cuộc họp ngay tại New York. Quí ngài cũng nhìn thấy, có cả đống tiền chi ra tại New York này.”
Giới chức của thành phố New York đã ước tính nguyên ba ngày mùa hè này sẽ có 10 triệu Mỹ kim bơm vào nền kinh tế của thành phố này. Các vị nguyên thủ của 189 quốc gia thành viên LHQ, nhân viên chính quyền theo các vị này, hầu hết họ là những người của các phái đoàn đại diện, họ ở đầy khắp các khách sạn, khách sạn choạc mỗi người trên một trăm Mỹ kim một đêm.
Ngoài ra các quốc gia này còn có các bộ phận về sứ mạng bang giao nằm tại thành phố này quanh năm, các bộ phận này đã mướn cả ngàn người để làm việc trong tổng hành dinh của LHQ và trong các chi nhánh của LHQ.
Ông Chretien cho biết ông hoan nghênh hội nghị thượng đỉnh như là một dịp để các quốc gia thành viên của LHQ tái xác nhận ý chí để thực thể quốc tế này đi lên. Thủ tuớng Chretien cũng đồng tình ủng hộ bản phúc trình gần đây có những đề nghị cải tiến làm thế nào để cho LHQ thi hành được các sứ mạng duy trì hoà bình trên toàn thế giới.
“Chúng ta sẽ cộng tác với tổ chức quốc tế này để cho thay đổi những gì cần thiết. Tôi không biết kết quả ra sao, bởi vì chúng ta có trên 170 quốc gia tham dự vào việc thay đổi, nó cần nhiều cuộc thương thảo và lấy ý kiến chung,” theo như thủ tướng Canada cho biết.”
Bản phúc trình đã yêu cầu chấm dứt cái tình trạng Hội đồng An ninh cho phép mở các chiến dịch giữ hoà bình mà không biết các quốc gia thành viên có cấp đủ số quân hay không hoặc quân của quốc gia này có được huấn luyện và trang bị đầy đủ để kiêm nhiệm sứ mạng giữ hòa bình thế giới hay không. Bản phúc trình đã yêu cầu cho lập quân đội, cảnh sát và đoàn dân sự có mặt thường trực sẵn sàng nhận công tác làm sứ mạng giữ hòa bình do LHQ ủy nhiệm.
Cuộc bàn cãi này mong có thể được xẩy ra hôm nay (7/9) trong lúc bàn lại về số nợ của các quốc gia thành viên LHQ về ngân qũy điều hành cho sứ mạng giữ hòa bình. Hoa kỳ còn nợ trên 30% và được biết Hoa kỳ đóng góp nhiều hơn như so sánh với các quốc gia khác, chẳng hạn như Trung quốc chiếm1% của sự đóng góp vẫn nghiễm nhiên ngồi trong Hội đồng An ninh của LHQ kè kè quyền phủ quyết.
Công thức đóng góp tính theo năm 1973. Các giới chức Canada cho biết sự đóng góp của Canada không thay đổi theo như so sánh với toàn bộ. Năm ngoái Canada đã chi ra 55 triệu Mỹ kim, đóng góp 2,5 % của tổng ngân qũy này, mức đóùng góp đứng hàng thứ bẩy trong các quốc gia thành viên của LHQ.