HAVANA - Xuất hiện trên đài truyền hình tối Thứ Tư, Chủ Tịch Fidel Castro bất ngờ thông báo sẵn sàng cho phép cha cậu bé Elian Gonzalez tới Mỹ để dự tiến trình tài phán mà gia đình Lazaro Gonzalez tranh kiện đòi giữ Elian ở lại Hoa Kỳ theo quy chế tị nạn. Ông nói “Thông hành và phi cơ đã sẵn sàng”.
Theo lời nhà lãnh đạo Cuba, điều kiện là chính phủ Hoa Kỳ phải bảo đảm trao trả Elian hay ít nhất là làm hết sức mình về việc này. Khi những bảo đảm đó được thông báo, ông Juan Miguel Gonzalez có thể lên đường ngay, với người vợ hiện tại, đứa em khác mẹ 6 tháng tuổi của Elian, thầy giáo lớp 1 và hàng chục bạn học.
Trong khi đó, chính phủ Hoa Kỳ đã triển hạn đến sáng Thứ 6 cho thân quyến giám hộ cậu bé Elian ký giấy cam kết giao cậu bé nếu đơn chống án thất bại. Ngày Thứ Tư, ông Lazaro và các luật sư đã tới gặp các viên chức Sở Di Trú trong gần 5 tiếng đồng hô. Ông Robert Wallis, giám đốc Di Trú quận Miami sau đó loan báo hai bên sẽ họp lại lúc 9 giờ 30 sáng Thứ 6. Tin này được đưa ra vào lúc di dân Cuba chuẩn bị tổ chức Đêm Canh Thức tại khu Little Cuba, đòi giữ Elian ở lại Hoa Kỳ.
Thị TRưởng Alex Penelas của Miami-Dade đã giận dữ tố cáo liên bang khiêu khích cộng đồng 800,000 dân tị nạn Cuba, và nói là nếu có biến động, TT Clinton và Bộ Trưởng Reno phải chịu trách nhiệm. Ông cũng nói là cảnh sát địa phương sẽ không tiếp tay liên bang trong việc tới bắt cậu bé Elian.
Đồng thời, Bộ trưởng Tư Pháp Janet Reno ngày Thứ 5 kêu gọi dư luận giữ bình tĩnh đối với cuộc tranh cãi liên quan đến cậu bé thuyền nhân 6 tuổi và cộng đồng di dân Cuba ở Miami. Bà Reno nói bà đã ra đời trong cộng đồng Cuba, cộng đồng ấy thương tổn thì bà cũng đau buồn. Bà mô tả cộng đồng Cuba ở Miami là hào phóng, chịu khó, nhiều tình cảm, và đã đóng góp nhiều vào xã hội.
Đề cập tới trường hợp Elian Gonzalez, mẹ chết mà cậu con Elian sống sót như có phép lạ, là chuyện gây xúc động con tim mọi người, nhưng luật pháp là minh bạch. Bộ Trưởng Janet Reno nói rõ “Người cha phải được quyền nói lên tiếng nói của đứa con, quyền thiêng liêng ấy cần được bảo vệ, và đưa trẻ phải được đoàn tụ với cha”. Theo lời bà, Thân quyến của Elian đã được cống hiến cơ hội đệ đơn tranh kiện, chánh án liên bang đã nghe đầy đủ và đã phán định như quyết định của chính quyền Liên Bang.
Ông bố của cậu Elian đã chính thức nộp đơn xin giấy visa vào Hoa Kỳ hôm Thứ Năm để sẽ đón cậu bé về, trong khi đó những di dân Cuba chống Cộng đã liên tục đứng nối tay trước nơi cậu bé đang ở và thể bảo vệ cậu, chống bất cứ nỗ lực nào múán bắt cậu về Cuba.
Và buổi chiều Thứ Năm, Phó Tổng Thống Al Gore đã bỏ rơi lập trường Bạch Ốc để yêu cầu Quốc Hội đặc cấp cho cậu bé Elian Gonzalez quyền thường trú ở Hoa Kỳ.
Gore, chắc chắn sẽ là ứng viên Tổng Thống cho Dân Chủ, thúc giục rằng tư cách thường trú cần phải cấp cho cả gia đình Elian.
Trong bản văn phổ biến bởi Ban Vận Động Bầu Cử Gore 2000, Phó Tổng Thống nói, “Tôi đang thúc giục Quốc Hội lập tức thông qua đạo luật đang được bảo trợ bởi TNS Bon Graham (DC-Fla.) và Bob Smith (CH-N.H.) để sẽ cho tư cách thường trú cho cậu Elian, bố của Elian, mẹ ghẻ, em cùng cha khác mẹ, các bà nội ngoại và ông nội, để trường hợp này thích nghi với luật pháp. Tôi biết rằng DB Bob Menendez (DC-N.J.) đã trình dự luật tương tự ở Thượng Viện.
“Hãy nói rõ rằng sơ hở thực sự trong vụ này là ở chế độ đàn áp của Fidel Castro. Đừng bao giờ ép buộc cậu bé Elian lựa chọn giữa tự do và người bố của cậu. Bây giờ chúng ta phải hành động, nơi đây be6n bờ biển này, để bảo đảm lợi ích tốt nhất cho cậu Elian.”