"Lần đầu tôi xin việc, tôi đã phải gửi hơn 150 bản resume mới có được một cuộc hẹn phỏng vấn", chị Tita Zeitoun, hiện là chủ tịch công ty tư vấn kế toán nhớ lai. "Có phải tại tôi xuất thân là người Tunisien" Hay tại tôi thuộc phái yếu". Ba mươi năm sau, nhà đấu tranh không biết mệt cho quyền phụ nữ vẫn liên tục đặt câu hoi... như biết bao người phụ nữ Meghrebines (người Bắc Phi) khác .
Theo một cuộc thăm dò về những người phụ nữ Meghrebies có bằng đại học trở lên của Alai Frickey, 23% số phụ nữ Meghrebines vẫn bị thất nghiệp 1 năm sau khi tốt nghiêp. Trong khi phụ nữ Pháp có tỉ lệ thất nghiệp sau khi tốt nghiệp đại học là 15%.... bằng với tỉ lệ đàn ông Meghreb. Yếu tố thứ ba là vai trò xã hội. Đa số những người phụ nữ này thuộc các gia đình lao động và thường ít khi học lên trung học. Chỉ có một phần ba số trẻ em của những gia đình gốc Meghreb vào đại học, trong đó hết một nửa là các gia đình có bố mẹ sinh ra ở Pháp. "Cần phải đánh đổ quan niệm cho rằng những gia đình di dân, nhất là các gia đình Bắc Phi, không khuyến khích con gái của mình đi học", theo nhận xét của nhà xã hội học Nacira. Điều đó có thể đúng vào nhũng năm 60 khi mà các gia đình Meghreb chưa quyết định rõ ràng sẽ ở luôn Pháp hay không. Nhưng mà kể từ đó lòng mong muốn con gái của mình học cao hơn đã trở nên hiển nhiên. "Tình trạng kinh tế đã làm thay đổi truyền thống", Ali El Baz, giám đốc hiệp hội những người lao động Meghreb, nhận xét. "Ngay cả những người đàn ông muốn vợ con ở nhà nội trợ cũng nhận ra rằng họ cần các bà để tăng thêm thu nhập". Sự phân chia vai trò trong gia đình đã thay đổi hẳn. "Người vợ kiếm được tiền về cho gia đình cũng có tiếng nói và quyền hạn cũng như người chồng vậy", Nacira nói thêm.
Việc giải phóng người phụ nữ Meghreb cũng có cái giá của nó. "Một số người phụ nữ bị bắt buộc từ bỏ tổ ấm gia đình", nhà xã hội học thuộc viện nghệ thuật quốc gia và nghề nghiệp Mohamed nhận xét. Nó đã tạo ra thêm li dị và chia cắt. Để thóat khỏi số phận của mẹ mình, các trẻ nữ di dân đã tỏ rõ một quyết tâm sắt đá: sáu sinh viên trong số 10 sinh viên Meghreb là nữ! Cũng với bằng cấp tương đương nhưng tất cả các phụ nữ Meghreb tốt nghiệp đại học đều nói rằng họ phải cố gắng gấp đôi khi tìm việ . Nhưng điều đó không làm họ chùn bước . "Sự kì thị trở thành động lực", Mohamed nói . "Lòng quyết tâm muốn thành công đã thúc đẩy ngày càng nhiều phụ nữ như thế trở thành chủ các doanh nghiệp, một cách vượt qua rào cản trong thị trường việc làm".
Hãy thử nhìn vào thống kê: số thợ thủ công, doanh nhân và chủ tịch các công ty gó Meghreb đã vượt con số 150 ngàn vào lần thống kê cuối cùng là vào năm 1999 (năm 1992 là 90 ngàn, năm 1972 là 50 ngàn). Hiện tượng này xảy ra nhiều đối với những phụ nữ trẻ, như trường hợp Bensaha 23 tuổi đã mở một tiệm trà ở Marshielle. Bí quyết thành công của các doanh nhân này: Các công ty của họ thường gắn liền với văn hóa của họ. Tiệm bánh mì, nhà hàng, tiệm hớt tóc. Một điều mà nhiều người xem như là biểu hiện của việc thiếu hòa nhập. "Nhưng đâu có ai than phiền về sự thành công của các công ty ở Paris có gốc gác là Perigord hay Gigonde. Tại sao người ta không thể lợi dụng kiến thức về văn hóa dân tộc mình để thành công trên thương trường chứ ""
(Dịch từ L'Express, 21/02/2005)