Chúng tôi mới đưa tin : Trung tâm Văn Bút Hung-Gia-Lợi đã quyết định công nhận nhà dân chủ đối kháng Nguyễn Khắc Toàn là hội viên danh dự. Để cảm tạ sự ủng hộ tinh thần và tình đoàn kết anh em của PEN CLub Magyar, thi hữu Nguyên Hoàng Bảo Việt đã gởi tặng các văn hữu bài thơ "VINH DANH EM" viết gần 50 năm trước đây sau khi các sư đoàn hồng quân và chiến xa sô viết tràn ngập thủ đô và đàn áp trong máu lửa cuộc Cách Mạng "Dân Tộc-Dân Quyền-Dân Sinh" Hung Gia Lợi. Cũng nên nhắc lại, trong biến cố lịch sử đó, hàng vạn người dân, phần đông là sinh viên và công nhân, đã bị thảm sát trên khắp các khu phố từ trung tâm thủ đô ra ngoại ô và các thành phố khác. Họ là nhũng người yêu nước, khao khát tự do dân chủ, đã nhiệt thành tham gia cuộc Tổng khởi nghĩa bùng nổ tại Budapest từ ngày 23 tháng 10 năm 1956, sau khi tập thể sinh viên họp đại hội soạn thảo và công bố một bản Quyết Nghị gồm có 16 điểm yêu sách về Chính Trị, Kinh Tế và Ý Thức Hệ. Một số điểm yêu sách viết rằng: (1) Chúng tôi đòi quân đội sô viết rút lui tức khắc...(2) Chúng tôi đòi bầu các lãnh tụ mới của đảng bằng phiếu kín... (5) Chúng tôi đòi tổ chức tổng tuyển cử trên toàn quốc với phương thức phổ thông đầu phiếu, bỏ thăm kín và có sự tham gia của nhiều đảng chính trị để bầu một Quốc hội mới. Chúng tôi đòi công nhân có quyền đình công...(12) Chúng tôi đòi toàn diện quyền tự do ngôn luận và phát biểu, tự do báo chí và tự do phát thanh vô tuyến, một tờ báo mới cho Liên Hội các đoàn thể sinh vỉên trung học và đại học Hung Gia Lợi... (13) Chúng tôi đòi dời đi càng sớm càng tốt pho tượng Staline, biểu tượng của chế độ chính trị áp bức tàn bạo kiểu Stalin-nít và dựng lên tại chỗ đó Tưởng Niệm Đài xứng đáng với các vị anh hùng liệt sĩ hy sinh cho Tự do và Dân tộc Magyars... (15) Tuổi trẻ của Đại học Kỹ thuật Budapest đồng thanh bày tỏ tình đoàn kết trọn vẹn với công nhân và tuổi trẻ Ba Lan và Varsovie có quan hệ với Cao Trào Độc Lập Quốc Gia Ba Lan. Cuộc Cách Mạng năm 1956 bị thất bại vì "da thịt nào đem so sắt thép". Nhưng tinh thần Budapest kiên cường bất khuất không thất thủ. Những hạt mầm của Niềm Tin và Hy Vọng không bao giờ bị hủy diệt. Và những người sống sót, và thế hệ tương lai, âm thầm tiếp thay ... Cho nên đến năm 1989, một mùa Xuân, với bầy chim nhộn nhịp trở về, chân son không khoen sắt, giọng hót thơm nức niềm hân hoan...
Genève ngày 12 tháng 2 năm 2005
Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ
Ligue Vietnamienne des Droits de l'Homme en Suiisse
Vietnamese League for Human Rights in Switzerland.
Vinh Danh Em
Tưởng niệm A.Roka chết cho Cách Mạng Budapest
Bằng chứng nơi vũng máu
Bằng chứng nơi dấu đạn
Em mang trên thịt da
Em mang trong tâm hồn
Em đã chết trước giờ hẹn gặp anh
Em bỏ anh em bỏ cuộc đời
Lúc tuổi em lúa đang ngậm sữa
Anh thường ví em như sớm mai
Vừa hừng đông sao nắng tắt
Không kịp nhìn cỏ biếc trời xanh
Em đã chết trước giờ hẹn gặp anh
Chưa áp trái tim vào lòng tay bằng hữu
Những điều sinh thời em thắc mắc
Anh vẫn đau khổ đây em
Cuộc đời vốn không phản trắc
Như hàm răng nhọn sau chúm môi
Cuộc đời cũng không hiểm độc bất công
Như bóng đen núp bên trong con người
Nhưng anh nhớ sao anh nhớ rõ
Tưởng mới đêm qua tưởng mới sáng nay
Mưa sắt thép
Mưa máu lửa tầm tã
Em vươn khỏi hầm núp
Trên hành lang ngổn ngang gạch ngói
Bừa bãi vỏ đạn mảnh trái phá
Đi giữa những xác chết người hấp hối bị thương
Trên thân thể em mưa xối xả
Áo lông áo giáp không một manh
Để sưởi để che ngực chim ốm yếu
Chỉ còn lòng tin
Thật sự chỉ còn lòng tin
Thổi lửa sao lên đôi mắt
Với nhánh củi úa màu mây cuối thu
Sao anh chóng quên được hở em
Từ những lối ra ngoại ô
Dưới gầm cầu đúc
Hai bên bờ sông Danube
Trên vai trên nhịp cầu sắt
Dưới nóc tháp lầu chuông
Trong sân trường xưởng thợ
Bốn phía công viên
Năm bảy kẻ đã quen biết em
Nhưng số đông em chưa hề gặp gỡ
Bởi không chịu được tủi cực nhiều hơn nữa
Và nghe thấy tiếng dội từ những bước em đi
Tất cả không hẹn đều có mặt
Số phận họ ra sao
Xin đừng ai hỏi thêm
Trước những nắm tay trần
Trước những cặp mắt từ chối sợ hãi
Và hơi thở khỏe và trái tim trong
Đang đối diện đại bác chiến xa
Họ biết họ sẽ ngã gục
Người này nằm xuống người kia chỗi dậy
Không thuốc súng không lưỡi lê
Họ ôm lấy tấm lòng quả cảm
Họ ôm lấy cuộc đời lớn lao
Nguyên vẹn kiếp sống vô giá
Họ điềm tĩnh đi tới
Cũng như em
Cố nhiên là dưới cơn mưa
Hay đúng hơn dưới cơn dông lịch sử
Em đã chết giữa tuổi thanh xuân
Em đã chết trước giờ hẹn gặp anh
Thật vô lý
Thật bất công
Khuôn mặt trái tim anh ướt đẫm
Không chỉ bởi cơn mưa
Dù là mưa máu lửa sắt thép
Dù hôm qua đã trôi vào kỷ niệm
Và những người sống sót
Và thế hệ tương lai
Đang âm thầm tiếp thay em
Từ hôm ấy
Anh luôn luôn nghĩ tới
Một mùa Xuân
Với bầy chim nhộn nhịp trở về
Chân son không khoen sắt
Giọng hót thơm nức niềm hân hoan
Có thể của hoàng oanh hay vành khuyên
Có thể của sơn ca hay họa mi
Cũng có thể chỉ là suối cười trẻ con
Bởi nhớ thương ai
Anh đã yêu thêm một xứ sở
Ngoài tổ quốc của anh
Dù không phải nơi chôn nhau cắt rún
Anh xin được gọi quê hương em
Hung Gia Lợi là bạn thân của Việt Nam
Bởi nhớ thương ai
Anh đi qua tuổi thanh xuân
Nhiều đêm không ngủ được
Biết không em biết không em.
Nguyên Hoàng Bảo Việt (1956)