Kỳ 23:
LTS. Tiếp theo phần 1 của loạt bài " Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần, kể từ đầu tháng 9/2004, VB giới thiệu tiếp phần 2 về tình hình tại miền Nam từ sau Hiệp định Genève đến cuối năm1955. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955( Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
* Lược ghi tình hình chiến sự tại Sài Gòn hạ tuần tháng 4/1955
12 giờ 15 trưa 28-4, công an Bình Xuyên đóng tại trường Pétrus Ký đã nổ súng vô cớ vào một toán binh sĩ của Quân đội Quốc gia di chuyển trên đường Nancy ngay trước vọng gác của họ. Một binh sĩ bị bắn chết. Đến 13 giờ trưa ngày 28-4-1955, 1 tiểu đoàn Nhảy Dù Quân đội Quốc gia đã mở cuộc tổng tấn công các vị trí đóng quân của Bình Xuyên tại Sài Gòn, Chợ Lớn.
Tiểu đoàn Nhảy Dù đã mở các đợt xung phong vào các vị trí của Bình Xuyên. Song suốt cả buổi chiều vẫn chưa chiếm được mục tiêu. Có 1 đợt tấn công, 1 thành phần của Tiểu đoàn Nhảy Dù đã tiến sát tới căn nhà chính do nhiều công an Bình Xuyên chiếm giữ, nhưng Bình Xuyên đã chống trả quyết liệt. Bên lực lượng Nhảy Dù, có các chiến xa loại nhẹ yểm trợ, 1 chiếc bị bazooka của Bình Xuyên bắn cháy. Ban đêm, Bình Xuyên bắn vài quả pháo 81 ly vào dinh Độc Lập, nhưng không gây một thiệt hại nào.Đến sáng ngày 29-4-1954, lực lượng Nhảy Dù tiếp tục tấn công vào trường Pétrus Ký, nhưng công an Bình Xuyên đã rút theo ngã sau đường Trần Bình Trọng về bên kia cầu chữ Y từ nưả đêm.Trong ngày 29-4-1955, lực lượng Nhảy Dù kiểm soát trọn khu Chợ Lớn và dàn quân đối diện với Bình Xuyên ở Kinh Đôi.
Tại Sài Gòn, Quân đội Quốc gia cũng làm chủ được tình hình. Các bót của công an Bình Xuyên ởû Đa Kao và ở đường Catinat bị cô lập và bị bao vây. Còn tại những bót khác, công an Bình Xuyên đều bỏ trốn hay ra quy hàng.
*Liên đoàn Nhảy Dù mở cuộc tấn công Bình Xuyên tại khu vực Chánh Hưng và cầu chữ Y
Ngày 30-4-1955, Liên đoàn Nhảy Dù bố trí dọc theo Kinh Đôi đối diện với Chánh Hưng. Trong khi đó, Trung đoàn 60 thuộc lực lượng của Thiếu tướng Trịnh Minh Thế( sát nhập vào Quân đội Quốc gia VN vào tháng 2/1955), được điều động từ Tây Ninh về đóng tại Khánh Hội, dọc theo con lộ liên thông từ Khánh Hội tới Nhà Bè. Ngoài ra lực lượng Quân đội Quốc gia VN còn có các đơn vị khóa sinh của Trung tâm Huấn luyện Quang Trung, và vài đơn vị của Phân Khu Sài Gòn-Chợ Lớn và Phân khu Mỹ Tho tham chiến.
Đêm 30 tháng 4/1955, lực lượng Quân đội Quốc gia bắt đầu bắn đại bác vào khu vực Bình Xuyên. Tin tức tình báo ghi nhận rằng lực lượng Bình Xuyên mất hẳn tinh thần. Các cấp chỉ huy đều tìm đường lánh nạn. Binh sĩ Bình Xuyên chỉ còn chờ cuộc tổng tấn công của Quân đội Quốc gia VN để rút lui hoặc đầu hàng. Tất cả đều sống trong cảnh phập phòng lo sợ, không biết sống chết lúc nào. Tất cả khí giới tối tân đều được trung tá Bình Xuyên Tư Đen tháo gỡ trong ngày 1-5-1955 đem xuống Rừng Sát, rồi thay vào đó một số súng cũ , nhằm mục đích kéo dài sự kháng chiến ở Rừng Sát.
Căn cứ chính và Bộ Chỉ huy tác chiến của Bình Xuyên được đặt ở Rạch Cát. Tuyến phòng thủ từ cầu Tân Thuận chạy về cầu chữ Y yếu kém rõ rệt. Bình Xuyên chỉ phối trí một ít quân, còn lực lượng lớn đều về Rừng Sát.
Tại cầu Nhị Thiên Đường và Rạch Cát, Tư Đen chỉ huy một số sĩ quan và binh sĩ Bình Xuyên còn lại. Các ban công tác tình báo và công an xung phong của Bình Xuyên cũng đều tập trung về đây. Đêm 30-4-1955, do sự kêu gọi bằng phát thanh của Quân đội Quốc gia, một nhóm Bình Xuyên cầm đầu bởi đại úy Bình Xuyên Trịnh Hy Quang đã vượt sông về quy thuận. Đại úy Quang là giám đốc Trung tâm huấn luyện của Bình Xuyên.
Ngày 1/5, lực lượng Nhảy Dù đã tấn công Bình Xuyên theo hai cánh: cánh thứ nhất, sử dụng hỏa lực yểm trợ để vượt thẳng qua cầu chữ Y, cánh quân thứ hai xuất phát từ phiá Tây Nam Đô thành băng qua cánh đồng tiến chiếm khu Chánh Hưng. Tới ngày 2-5-1955, các đơn vị Nhảy Dù đã tiến chiếm các mục tiêu trên một cách dễ dàng. Lực lượng Bình Xuyên chỉ chống cự yếu ớt.
Theo lời dân chúng kể lại, lực lượng Bình Xuyên đã rút theo đường thủy bằng 3 tàu LCVP, 4 tàu hạng trung, 15 tàu nhỏ dòng theo 30 ghe chài, đi từ rừng Phước Long dài theo Mương Chuối, ra sông Soài Ráp, đến cù lao An Thái, rồi từ đó đến Rừng Sát.
Tiếp đó, các đơn vị Nhảy Dù được tăng cường bởi các đơn vị khóa sinh của Trung tâm Huấn luyện Quang Trung, và các tiểu đoàn của Phân khu Sài Gòn-Chợ Lớn và Phân khu Mỹ Tho, mở các cuộc lục soát vào những vị trí đóng quân của lực lượng Bình Xuyên ở vùng Nam Kinh Đôi.
* Thiếu tướng Trịnh Minh Thế tử trận
Trong khi cuộc hành quân truy kích Bình Xuyên đang tiến hành, vào chiều ngày 3/5/1955, Thiếu tướng Trịnh Minh Thế bị tử trận tại dốc cầu Tân Thuận khi ông từ Sài Gòn đến đây bằng xe Jeep để thị sát chiến trường. Thiếu tướng Trịnh Minh Thế là một nhân vật thuộc Cao Đài nhưng không chịu đặt mình trong hệ thống Quân đội Cao Đài hợp tác với lực lượng Pháp, ông tách riêng thành lập một lực lượng có danh xưng là Quân đội Cao Đài liên minh chủ trương chống Cộng và chống cả Pháp.
Sau hiệp định Genève, ông Trịnh Minh Thế và lực lượng thống thuộc vẫn tiếp tục chiến đấu ở các chiến khu miền Đông. Đầu tháng 2/1955, ông Trịnh Minh Thế và lực lượng Quân đội Cao Đài liên minh về hợp tác với Chính phủ Quốc gia VN. Ông Trịnh Minh Thế được Thủ tướng Ngô Đình Diệm phong cấp Thiếu tướng Quân đội Quốc gia Việt Nam.
Trong cuộc đánh đuổi lực lượng Bình Xuyên ra khỏi Đô thành, Tướng Trịnh Minh Thế hăng hái tham gia và mang các đơn vị của ông về tham chiến. Tại mặt trận khu vực cầu Tân Thuận, ông bị Bình Xuyên bắn từ một xuồng máy.( Bản tin phổ biến trên báo chí được ghi lại trong cuốn "Việc từng ngày 1945-1964" của nhà nghiên cưú Đoàn Thêm, lược trình như sau: Từ 14 giờ, súng nổ dữ dội ở cầu Tân Thuận. Tướng Trịnh Minh Thế đi xe Jeep qua cầu Lang-To, bị Bình Xuyên bắn từ 1 chiếc xuồng máy, hồi 19 giờ. Tướng Thế tới chỉ huy trận đánh chiếm cầu Nhà Bè. Viên đạn bắn suốt từ tai mặt qua tai trái.) Tướng Trịnh Minh Thế được Thủ tướng Ngô Đình Diệm truy phong Trung tướng và được quốc táng trọng thể. Con đường cầu dốc Tân Thuận nơi ông tử trận được chính phủ đặt mang tên ông.
* Tổng kết về cuộc hành quân đánh đuổi Bình Xuyên tại Đô thành
Cuộc hành quân tại vùng Đô Thành chấm dứt vào ngày 5-6-1955. Công an xung phong Bình Xuyên tại bót Catinat với 88 người quy thuận ngày 8-5-1955. Tại bót Théopille, ngày 10-5, có vài công an Bình xung phongXuyên ra quy thuận, số còn lại bỏ trốn.
Lực lượng Bình Xuyên sau khi bị đánh tan rã tại Đô thành đã mất trên 50% quân số, còn lại khoảng 1,500 người kéo về Rừng Sát. Tại đây Bình Xuyên đã có quân lương, vũ khí dự trữ từ trước và một phần do Quân đội Pháp dùng tàu tiếp tế thêm cho. Các lực lượng này tạm yên cho đến khi Quân đội Quốc gia mở chiến dịch Hoàng Diệu vào ngày 21-9-1955.
Tính đến ngày 10-5-1955, có 650 Bình Xuyên về quy thuận với vũ khí đầy đủ, trên 100 Bình Xuyên bị chết.
Chính phủ công bố sự thiệt hại của dân như sau:
-7, 826 căn nhà cháy hay bị phá, nhiều nhất là vùng Nancy-Chợ Quán.
-88 thường dân chết
-592 thường dân bị thương.
Ngày 21 tháng 9-1955, Quân đội Quốc gia Việt Nam mở chiến dịch Hoàng Diệu để tiêu diệt tàn quân Xuyên tại Rừng Sát. (Kỳ sau: Những biến động trong tháng 5/1955)
LTS. Tiếp theo phần 1 của loạt bài " Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần, kể từ đầu tháng 9/2004, VB giới thiệu tiếp phần 2 về tình hình tại miền Nam từ sau Hiệp định Genève đến cuối năm1955. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955( Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
* Lược ghi tình hình chiến sự tại Sài Gòn hạ tuần tháng 4/1955
12 giờ 15 trưa 28-4, công an Bình Xuyên đóng tại trường Pétrus Ký đã nổ súng vô cớ vào một toán binh sĩ của Quân đội Quốc gia di chuyển trên đường Nancy ngay trước vọng gác của họ. Một binh sĩ bị bắn chết. Đến 13 giờ trưa ngày 28-4-1955, 1 tiểu đoàn Nhảy Dù Quân đội Quốc gia đã mở cuộc tổng tấn công các vị trí đóng quân của Bình Xuyên tại Sài Gòn, Chợ Lớn.
Tiểu đoàn Nhảy Dù đã mở các đợt xung phong vào các vị trí của Bình Xuyên. Song suốt cả buổi chiều vẫn chưa chiếm được mục tiêu. Có 1 đợt tấn công, 1 thành phần của Tiểu đoàn Nhảy Dù đã tiến sát tới căn nhà chính do nhiều công an Bình Xuyên chiếm giữ, nhưng Bình Xuyên đã chống trả quyết liệt. Bên lực lượng Nhảy Dù, có các chiến xa loại nhẹ yểm trợ, 1 chiếc bị bazooka của Bình Xuyên bắn cháy. Ban đêm, Bình Xuyên bắn vài quả pháo 81 ly vào dinh Độc Lập, nhưng không gây một thiệt hại nào.Đến sáng ngày 29-4-1954, lực lượng Nhảy Dù tiếp tục tấn công vào trường Pétrus Ký, nhưng công an Bình Xuyên đã rút theo ngã sau đường Trần Bình Trọng về bên kia cầu chữ Y từ nưả đêm.Trong ngày 29-4-1955, lực lượng Nhảy Dù kiểm soát trọn khu Chợ Lớn và dàn quân đối diện với Bình Xuyên ở Kinh Đôi.
Tại Sài Gòn, Quân đội Quốc gia cũng làm chủ được tình hình. Các bót của công an Bình Xuyên ởû Đa Kao và ở đường Catinat bị cô lập và bị bao vây. Còn tại những bót khác, công an Bình Xuyên đều bỏ trốn hay ra quy hàng.
*Liên đoàn Nhảy Dù mở cuộc tấn công Bình Xuyên tại khu vực Chánh Hưng và cầu chữ Y
Ngày 30-4-1955, Liên đoàn Nhảy Dù bố trí dọc theo Kinh Đôi đối diện với Chánh Hưng. Trong khi đó, Trung đoàn 60 thuộc lực lượng của Thiếu tướng Trịnh Minh Thế( sát nhập vào Quân đội Quốc gia VN vào tháng 2/1955), được điều động từ Tây Ninh về đóng tại Khánh Hội, dọc theo con lộ liên thông từ Khánh Hội tới Nhà Bè. Ngoài ra lực lượng Quân đội Quốc gia VN còn có các đơn vị khóa sinh của Trung tâm Huấn luyện Quang Trung, và vài đơn vị của Phân Khu Sài Gòn-Chợ Lớn và Phân khu Mỹ Tho tham chiến.
Đêm 30 tháng 4/1955, lực lượng Quân đội Quốc gia bắt đầu bắn đại bác vào khu vực Bình Xuyên. Tin tức tình báo ghi nhận rằng lực lượng Bình Xuyên mất hẳn tinh thần. Các cấp chỉ huy đều tìm đường lánh nạn. Binh sĩ Bình Xuyên chỉ còn chờ cuộc tổng tấn công của Quân đội Quốc gia VN để rút lui hoặc đầu hàng. Tất cả đều sống trong cảnh phập phòng lo sợ, không biết sống chết lúc nào. Tất cả khí giới tối tân đều được trung tá Bình Xuyên Tư Đen tháo gỡ trong ngày 1-5-1955 đem xuống Rừng Sát, rồi thay vào đó một số súng cũ , nhằm mục đích kéo dài sự kháng chiến ở Rừng Sát.
Căn cứ chính và Bộ Chỉ huy tác chiến của Bình Xuyên được đặt ở Rạch Cát. Tuyến phòng thủ từ cầu Tân Thuận chạy về cầu chữ Y yếu kém rõ rệt. Bình Xuyên chỉ phối trí một ít quân, còn lực lượng lớn đều về Rừng Sát.
Tại cầu Nhị Thiên Đường và Rạch Cát, Tư Đen chỉ huy một số sĩ quan và binh sĩ Bình Xuyên còn lại. Các ban công tác tình báo và công an xung phong của Bình Xuyên cũng đều tập trung về đây. Đêm 30-4-1955, do sự kêu gọi bằng phát thanh của Quân đội Quốc gia, một nhóm Bình Xuyên cầm đầu bởi đại úy Bình Xuyên Trịnh Hy Quang đã vượt sông về quy thuận. Đại úy Quang là giám đốc Trung tâm huấn luyện của Bình Xuyên.
Ngày 1/5, lực lượng Nhảy Dù đã tấn công Bình Xuyên theo hai cánh: cánh thứ nhất, sử dụng hỏa lực yểm trợ để vượt thẳng qua cầu chữ Y, cánh quân thứ hai xuất phát từ phiá Tây Nam Đô thành băng qua cánh đồng tiến chiếm khu Chánh Hưng. Tới ngày 2-5-1955, các đơn vị Nhảy Dù đã tiến chiếm các mục tiêu trên một cách dễ dàng. Lực lượng Bình Xuyên chỉ chống cự yếu ớt.
Theo lời dân chúng kể lại, lực lượng Bình Xuyên đã rút theo đường thủy bằng 3 tàu LCVP, 4 tàu hạng trung, 15 tàu nhỏ dòng theo 30 ghe chài, đi từ rừng Phước Long dài theo Mương Chuối, ra sông Soài Ráp, đến cù lao An Thái, rồi từ đó đến Rừng Sát.
Tiếp đó, các đơn vị Nhảy Dù được tăng cường bởi các đơn vị khóa sinh của Trung tâm Huấn luyện Quang Trung, và các tiểu đoàn của Phân khu Sài Gòn-Chợ Lớn và Phân khu Mỹ Tho, mở các cuộc lục soát vào những vị trí đóng quân của lực lượng Bình Xuyên ở vùng Nam Kinh Đôi.
* Thiếu tướng Trịnh Minh Thế tử trận
Trong khi cuộc hành quân truy kích Bình Xuyên đang tiến hành, vào chiều ngày 3/5/1955, Thiếu tướng Trịnh Minh Thế bị tử trận tại dốc cầu Tân Thuận khi ông từ Sài Gòn đến đây bằng xe Jeep để thị sát chiến trường. Thiếu tướng Trịnh Minh Thế là một nhân vật thuộc Cao Đài nhưng không chịu đặt mình trong hệ thống Quân đội Cao Đài hợp tác với lực lượng Pháp, ông tách riêng thành lập một lực lượng có danh xưng là Quân đội Cao Đài liên minh chủ trương chống Cộng và chống cả Pháp.
Sau hiệp định Genève, ông Trịnh Minh Thế và lực lượng thống thuộc vẫn tiếp tục chiến đấu ở các chiến khu miền Đông. Đầu tháng 2/1955, ông Trịnh Minh Thế và lực lượng Quân đội Cao Đài liên minh về hợp tác với Chính phủ Quốc gia VN. Ông Trịnh Minh Thế được Thủ tướng Ngô Đình Diệm phong cấp Thiếu tướng Quân đội Quốc gia Việt Nam.
Trong cuộc đánh đuổi lực lượng Bình Xuyên ra khỏi Đô thành, Tướng Trịnh Minh Thế hăng hái tham gia và mang các đơn vị của ông về tham chiến. Tại mặt trận khu vực cầu Tân Thuận, ông bị Bình Xuyên bắn từ một xuồng máy.( Bản tin phổ biến trên báo chí được ghi lại trong cuốn "Việc từng ngày 1945-1964" của nhà nghiên cưú Đoàn Thêm, lược trình như sau: Từ 14 giờ, súng nổ dữ dội ở cầu Tân Thuận. Tướng Trịnh Minh Thế đi xe Jeep qua cầu Lang-To, bị Bình Xuyên bắn từ 1 chiếc xuồng máy, hồi 19 giờ. Tướng Thế tới chỉ huy trận đánh chiếm cầu Nhà Bè. Viên đạn bắn suốt từ tai mặt qua tai trái.) Tướng Trịnh Minh Thế được Thủ tướng Ngô Đình Diệm truy phong Trung tướng và được quốc táng trọng thể. Con đường cầu dốc Tân Thuận nơi ông tử trận được chính phủ đặt mang tên ông.
* Tổng kết về cuộc hành quân đánh đuổi Bình Xuyên tại Đô thành
Cuộc hành quân tại vùng Đô Thành chấm dứt vào ngày 5-6-1955. Công an xung phong Bình Xuyên tại bót Catinat với 88 người quy thuận ngày 8-5-1955. Tại bót Théopille, ngày 10-5, có vài công an Bình xung phongXuyên ra quy thuận, số còn lại bỏ trốn.
Lực lượng Bình Xuyên sau khi bị đánh tan rã tại Đô thành đã mất trên 50% quân số, còn lại khoảng 1,500 người kéo về Rừng Sát. Tại đây Bình Xuyên đã có quân lương, vũ khí dự trữ từ trước và một phần do Quân đội Pháp dùng tàu tiếp tế thêm cho. Các lực lượng này tạm yên cho đến khi Quân đội Quốc gia mở chiến dịch Hoàng Diệu vào ngày 21-9-1955.
Tính đến ngày 10-5-1955, có 650 Bình Xuyên về quy thuận với vũ khí đầy đủ, trên 100 Bình Xuyên bị chết.
Chính phủ công bố sự thiệt hại của dân như sau:
-7, 826 căn nhà cháy hay bị phá, nhiều nhất là vùng Nancy-Chợ Quán.
-88 thường dân chết
-592 thường dân bị thương.
Ngày 21 tháng 9-1955, Quân đội Quốc gia Việt Nam mở chiến dịch Hoàng Diệu để tiêu diệt tàn quân Xuyên tại Rừng Sát. (Kỳ sau: Những biến động trong tháng 5/1955)
Gửi ý kiến của bạn