Hôm nay,  

Thuế Quan, Cuộc Chiến Tự Diệt

13/04/202521:34:00(Xem: 928)
iStock-2193126705
Ảnh từ istockphoto.com



Khi Bạch Ốc công bố công thức tính thuế lên các quốc gia với các thang thuế khác nhau, người ta nhận ra đó chỉ là một một phép tính toán học căn bản, chẳng liên quan đến kinh tế học hay mậu dịch lẫn các dữ liệu thực tế nào cả. Chúng chỉ là những số liệu vô nghĩa và phi lý. Việt Nam không đánh thuế hàng Mỹ đến 90% và đảo hoang của những chú chim cánh cụt có liên quan gì đến giao thương.

Điều này thể hiện một đối sách vội vã, tự phụ và đầy cảm tính, cá nhân của Donald Trump nhằm tạo áp lực lên thế giới, buộc các nước tái cân bằng mậu dịch với Mỹ hơn là dựa trên nền tảng giao thương truyền thống qua các hiệp ước và định chế quốc tế. Hoặc nhỏ nhặt hơn, để trả thù những gì đã xảy ra trong quá khứ: Trump ra lệnh áp thuế cả những vật phẩm tâm linh từ Vatican đưa sang Mỹ như một thái độ với những gì đức Giáo Hoàng Francis từng bày tỏ.

Nhưng cuộc chiến thuế quan và mậu dịch không đơn giản như Donald Trump và các cố vấn của ông ta nghĩ. Chỉ một ngày sau khi tuyên bố "không thể thương lượng", kể cả sau khi Việt Nam đồng ý giảm thuế nhập cảng hàng hóa Mỹ xuống còn zero, Trump đã phải tuyên bố "đình chiến" 90 ngày với các nước, ngoại trừ với Trung Quốc. 

Không bởi chỉ vì thị trường chứng khoán như bị rơi tự do sau "ngày giải phóng", mà cả trái phiếu lẫn đồng đô la cũng bị rớt giá, điều hiếm xảy ra khi thị trường biến động. Mặt khác, nội các của Trump có thể cũng hiểu được là người dân Mỹ không đủ kiên nhẫn với một chính sách thuế quan sẽ gây ra lạm phát và đội giá hàng tiêu dùng tại Mỹ.

Mỹ là quốc gia giàu có, kinh tế lẫn văn hóa Mỹ là tiêu xài. Khoảng hơn hai phần ba kinh tế Mỹ đến từ mua sắm, tiêu xài và dịch vụ. Dưới thời Biden, người ủng hộ Donald Trump than van vật giá đắt đỏ, lạm phát tăng cao dù việc mua sắm, tiêu xài hay du lịch tăng cao mức kỷ lục.

Cứ lấy kỹ nghệ xe hơi làm ví dụ. Trong năm qua, dân Mỹ mua gần 16 triệu chiếc xe. Đây là mức tiêu thụ khổng lồ và là chỉ dấu của một nền kinh tế ổn định và phát triển.

Mỹ không cần phải sản xuất toàn bộ 16 triệu xe này, mà thị trường và người tiêu dùng quyết định mua xe nào họ thích, bất kể xe Mỹ hay xe nhập cảng. Đó là nền tảng của thị trường tự do và quy luật cung cầu. Miễn sao kinh tế phát triển và thị trường việc làm ổn định, cũng như thị trường chứng khoán tăng trưởng thì dân Mỹ sẽ tiếp tục tiêu thụ xe như vậy. Và như nguyên tắc vận hành kinh tế, nó sẽ tạo ra vô số công ăn việc làm cho dân Mỹ qua các dealer bán xe, vận chuyển và bến bãi xe, các tiệm bán phụ tùng, tiệm sửa chữa và bảo trì xe, rồi các ngân hàng, hãng tín dụng, cung cấp dịch vụ tài chính cho xe, kỹ nghệ bảo hiểm...

Như vậy, không cứ nhà máy sản xuất xe mới tạo ra công ăn việc làm liên quan đến xe hơi. Các kỹ nghệ khác cũng tương tự như vậy.

Donald Trump chỉ trích Nhật bản lẫn Nam Hàn đã không mua xe Mỹ trong khi Mỹ phải nhập hàng triệu chiếc mỗi năm. Đây là điều không liên quan đến công bằng mậu dịch hay giao thương, thuế quan. Nó là văn hóa và điều kiện sử dụng lẫn tâm lý tiêu dùng. Người Nhật chỉ chuộng xe nội địa khi 90 % dân Nhật chạy xe Nhật, với Toyota dẫn đầu thị trường, còn lại là Honda, Nisan và các hiệu xe khác. Mặt khác, xe Mỹ cồng kềnh, kiểu dáng lẫn chất lượng đều thua xe Nhật, lại không phù hợp với chỗ đậu và điều kiện giao thông (tay lái nghịch) nên không thích hợp với thị trường Nhật.


Nhật không bảo hộ mậu dịch vì đã từ lâu không còn áp thuế lên xe ngoại quốc nhập cảng bởi điều này không cần thiết, cũng như chính phủ muốn tạo điều kiện dễ dàng cho người dân có sở thích mua xe ngoại quốc. Có nhập cảng thì xe vào Nhật phần lớn là xe Đức chứ không phải xe Mỹ. Đòi hỏi các quốc gia phải cân bằng mậu dịch xem ra là điều không thể, như trường hợp xe Nhật đã dẫn.

Mỹ giàu có và sức tiêu thụ cao nên hàng nhập cảng nhiều, còn những quốc gia nghèo như Việt Nam, Lào, Campuchia... làm gì có khả năng tiêu xài như Mỹ khi đồng lương và giá nhân công quá thấp so với Mỹ để mua hàng và cân bằng mậu dịch. Có mấy quốc gia có sức tiêu thụ như Mỹ?

Thêm nữa, Donald Trump quên rằng việc giao thương với thế giới không chỉ là hàng hóa mà còn là dịch vụ mà Mỹ đã xuất cảng ra thế giới. Chưa kể những nguồn thu phi hàng hóa khác như tài chánh, điện ảnh, âm nhạc... Trong năm 2023, Mỹ đã xuất cảng 649 tỉ đô la nhu liệu và dịch vụ kỹ nghệ cao.

Đồng thời, sự "xuất cảng bản địa" cũng không được nhắc đến. Các tập đoàn tài chánh, khách sạn, hàng tiêu dùng của Mỹ mở chi nhánh hay hãng xưởng tại các quốc gia sở tại, dùng ngay nhân công bản địa giá rẻ để cung cấp dịch vụ, sản xuất hàng hóa cho chính thị trường đó. Cứ xem có bao nhiêu ngân hàng, khách sạn, nhà máy bia, thuốc lá, xà-bông, kem đánh răng... của Mỹ được sản xuất tại nhiều quốc gia trên thế giới, kể cả ngay Việt Nam.   

Các quốc gia khác đã quá hiểu điều này nên Trung Quốc bắt đầu ra lệnh hạn chế phim ảnh Hollywood mà Trung Quốc là một thị trường to lớn của Mỹ, cũng như khối EU cảnh báo họ có thể áp thuế các hãng hi-tech trên lợi nhuận quảng cáo của Youtube, Facebook ...tại các quốc gia trong khối, như một phần trong việc thương lượng thuế quan với Mỹ. Chưa kể về mặt tài chánh, các nước đang nắm giữ trái phiếu (bond) của Mỹ có thể lặng lẽ bán ra như đòn trả đũa, gây khủng hoảng cho thị trường tài chánh lẫn khoản nợ khổng lồ của nước Mỹ.

Chuyện dời sản xuất về Mỹ cũng thiếu thực tế và cần chọn lọc kỹ nghệ, ngành nghề. Bởi nước Mỹ đã qua thời kỹ nghệ sản xuất hàng tiêu dùng dành cho các nước đang phát triển mà tập trung vào kỹ nghệ cao, kỹ thuật nặng, máy móc tân tiến. Để các nước nghèo có nhân công rẻ sản xuất cho mình, vừa hưởng lợi vừa tiết kiệm chi phí. Mỹ đâu cần phải mở hãng giày, may quần áo, đóng bàn ghế hay đưa sản xuất lặt vặt về lại Mỹ. Thay vào đó, Mỹ cần buộc các hãng đưa các việc làm chuyên môn trong kỹ nghệ cao và các dịch vụ trở về Mỹ, khuyến khích các hãng Mỹ hay nhà đầu tư vào Mỹ muốn nhận được hợp đồng của chính phủ cần ưu tiên mướn dân Mỹ. Có như vậy thì thị trường việc làm mới luôn ổn định và tăng trưởng, kéo theo việc tiêu xài nhiều hơn và đưa kinh tế phát triển.

Tự do mậu dịch và kinh tế thị trường từ lâu là chính sách của đảng Cộng Hòa mà không ít dân biểu Cộng Hòa từng ủng hộ, hay chính J.D Vance cũng đã từng chỉ trích chính sách thuế quan của Donald Trump thời nhiệm kỳ đầu. Sự im lặng hay đổi chiều hiện nay không vì quyền lợi nước Mỹ lẫn chính sách họ từng ủng hộ mà chỉ để tung hô Donald Trump nhằm duy trì quyền lực chính trị của họ. Tuy nhiên có đang là vậy, điều nhiều phần sớm hay muộn sẽ xảy ra là, Trump tự tuyên bố đã chiến thắng và ngưng hay giảm chuyện thuế quan này.

Còn bằng tiếp tục, thì như chàng Narcissus trong thần thoại Hy Lạp, người cuối cùng đã chết bởi chính sự tự phụ và tự ái của mình, Donald Trump đang bắn vào nước Mỹ cùng chính người dân Mỹ trong cuộc chiến thương mại tự hủy diệt này.

Nhã Duy

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sau ngày nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và bị một số tòa án tiểu bang chống đối và hiện nay có hơn 120 vụ tranh tụng đang được xúc tiến. Trump cũng đã phản ứng bằng những lời lẽ thoá mạ giới thẩm phán và không thực thi một số phán quyết của tòa án. Nghiêm trọng hơn, Trump ngày càng muốn mở rộng quyền kiểm soát hoạt động của các công ty luật và công tố viên nghiêm nhặt hơn. Trong khi các sáng kiến lập pháp của Quốc hội hầu như hoàn toàn bị tê liệt vì Trump khống chế toàn diện, thì các cuộc tranh quyền của Hành pháp với Tư pháp đã khởi đầu. Nhưng Trump còn liên tục mở rộng quyền lực đến mức độ nào và liệu cơ quan Tư pháp có thể đưa Trump trở lại vị trí hiến định không, nếu không, thì nền dân chủ Mỹ sẽ lâm nguy, đó là vấn đề.
Tổng thống Donald Trump vào hôm qua đã đột ngột đảo ngược kế hoạch áp thuế quan toàn diện bằng cách tạm dừng trong 90 ngày. Chỉ một ngày trước đó đại diện thương mại của Trump đã đến Quốc Hội ca ngợi những lợi ích của thuế quan. Tuần trước chính Trump đã khẳng định "CHÍNH SÁCH CỦA TÔI SẼ KHÔNG BAO GIỜ THAY ĐỔI". Nhưng Trump đã chịu nhiều áp lực từ những nhân vật Cộng Hòa khác, các giám đốc điều hành doanh nghiệp và thậm chí cả những người bạn thân thiết, đã phải tạm ngừng kế hoạch thuế quan, chỉ duy trì thuế căn bản (baseline tariff) 10% đối với tất cả những đối tác thương mại.
Trật tự thế giới là một vấn đề về mức độ: nó thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào các yếu tố công nghệ, chính trị, xã hội và ý thức hệ mà nó có thể ảnh hưởng đến sự phân phối quyền lực trong toàn cầu và ảnh hưởng đến các chuẩn mực. Nó có thể bị thay đổi một cách triệt để bởi các xu hướng lịch sử rộng lớn hơn và những sai lầm của một cường quốc. Sau khi Bức tường Berlin sụp đổ vào năm 1989, và gần một năm trước khi Liên Xô sụp đổ vào cuối năm 1991, Tổng thống Mỹ George H.W. Bush đã tuyên bố về một "trật tự thế giới mới". Hiện nay, chỉ hai tháng sau nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Donald Trump, Kaja Kallas, nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu, đã tuyên bố rằng "trật tự quốc tế đang trải qua những thay đổi ở mức độ chưa từng thấy kể từ năm 1945". Nhưng "trật tự thế giới" là gì và nó được duy trì hoặc phá vỡ như thế nào?
Hãy bắt đầu niềm tin này với câu nói của John Kelly, tướng thủy quân lục chiến hồi hưu, cựu Bộ trưởng Nội an, cựu chánh văn phòng của Donald Trump (2018): “Người phát điên vì quyền lực là mối đe dọa chết người đối với nền dân chủ.” Ông phát biểu câu này tại một hội nghị chuyên đề về nền Dân chủ ở Mount Vernon vào tháng 11/2024, ngay tại ngôi nhà của George Washington, vị tổng thống đầu tiên, người mở ra con đường cho nền dân chủ và tự do của Hoa Kỳ. Không đùa đâu! Tướng Kelly muốn nói, những người phát điên vì quyền lực ấy có thể giữ các chức danh khác nhau, thậm chí là Tổng Thống, nhưng trong thâm tâm họ là bạo chúa, và tất cả các bạo chúa đều có cùng một đặc điểm: Họ không bao giờ tự nguyện nhượng quyền lực.
Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp dụng chính sách áp thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu vào Mỹ, trước đó Trump cũng đã áp đặt biện pháp trừng phạt chung đối với Liên Âu, Canada, Mexico và Trung Quốc, nhưng lại tạm hoãn trong 30 ngày để cho Canada và Mexico thương thuyết. Các biện pháp bất nhất này gây nhiều hoang mang cho chính giới và doanh nghiệp các nước đối tác.
Trong buổi phỏng vấn ngày 31 tháng 10 năm 2024 với bình luận gia cánh hữu Tucker Carlson, Tổng thống Donald Trump khẳng định rằng dưới thời Joe Biden, Hoa Kỳ đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi vô tình đẩy Nga và TQ lại gần nhau. Theo Trump, một trong những ưu tiên hàng đầu khi ông quay trở lại Tòa Bạch Ốc sẽ là phá vỡ liên minh này. Khi đó, Trump tự tin tuyên bố: “Tôi sẽ phải tách họ ra, và tôi tin mình sẽ làm được.” Và ngay từ những ngày đầu của nhiệm kỳ thứ hai, Trump đã tỏ rõ mong muốn đàm phán với Nga nhằm nhanh chóng kết thúc chiến tranh ở Ukraine. Một cách giải thích cho chính sách này là: Trump đang làm đúng những gì từng nói trong cuộc trò chuyện với Carlson. Việc rút Hoa Kỳ khỏi cuộc xung đột tại Âu Châu và khôi phục quan hệ với Moscow, kể cả khi phải bỏ rơi Ukraine, là một phần trong chiến lược tập trung đối phó với TQ.
Cuộc đua vào Tòa án Tối cao Wisconsin rất quan trọng vì nó ảnh hưởng lớn đến các vấn đề pháp lý và chính sách trong tiểu bang. Wisconsin là một bang chiến địa quan trọng trong các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tòa tối cao tiểu bang có thể đóng vai trò lớn trong các tranh chấp liên quan đến luật bầu cử, quyền tiếp cận lá phiếu và các thách thức đối với kết quả bầu cử. Cuối cùng, sự lo lắng có cơ sở của người dân cuối cùng đã được hóa giải. Số tiền “đầu tư” $20 triệu của Musk đã không thắng được sự lựa chọn của Wisconsin.
Lịch sử là sự lập lại, nhìn ngược về thời gian: Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc vào năm 211 (trước Công Nguyên) Ông đã nghe lời vị Tể Tướng Lý Tư đốt tất cả các ghi chép của Sử Gia không thuộc nước Tần, kể cả Kinh Thi. Bất cứ ai thảo luận về Kinh Thi và Kinh Thư sẽ bị xử tử. Trong Sử Ký của Tư Mã Thiên, vụ đốt sách chôn Nho được gọi là “Phần thư khanh nho”, bao gồm việc đốt sách và chôn sống hơn 460 học giả. (1) Năm 1958, Mao Trạch Đông đã liên hệ bản thân ông với Tần Thuỷ Hoàng. Khi ông ta chôn sống 460 học giả ông nói trong một bài phát biểu với các đồng chí của mình: “Các bạn (những nhà trí thức) căm ghét chúng tôi, coi chúng tôi là những Tần Thuỷ Hoàng. Các bạn nhầm rồi. Chúng tôi thậm chí còn vượt Tần Thuỷ Hoàng một trăm lần”.(2) Năm 1975 khi CS miền Bắc, chiếm Việt Nam Cộng Hòa, phong trào đốt sách cũng xảy ra ngay tại miền Nam, Việt Nam. Hàng trăm cuốn sách được người Cộng Hòa mang đi giấu hay mang ra nước ngoài và hàng ngàn cuốn sách bị đố
Hai tháng đã trôi qua. Trên những diễn đàn mạng xã hội và cả trong những cuộc đối thoại đời thường, rất nhiều người thổ lộ về một thói quen vừa xuất hiện: đếm xem còn bao nhiêu ngày nữa kết thúc nhiệm kỳ bốn năm của chính quyền hiện tại. “Đếm thời gian trôi” vốn không phải là một thói quen tích cực trong đời sống. Nó phản chiếu tâm trạng chán nản, buông xuôi, thậm chí là sợ hãi. Hàng loạt câu hỏi “Chúng ta phải làm gì?”; “Rồi chuyện gì nữa?”; “Chúng ta đang sống ở thời đại nào?”… Trong đó, câu hỏi lớn nhất, và biểu lộ sự phẫn nộ của người dân nhất, đó là: “Đảng Dân Chủ đang làm gì?”
Người tị nạn đã không còn được chào đón tại Hoa Kỳ kể từ ngày đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump. Ngay trong ngày nhậm chức 20 tháng 1 năm 2025, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp đình chỉ Chương trình Tiếp nhận Người tị nạn của Hoa Kỳ (U.S. Refugee Admissions Program, USRAP) trong vòng 90 ngày. Dù vào tháng 2 năm 2025, tòa án liên bang đã ra phán quyết yêu cầu khôi phục chương trình tái định cư người tị nạn, chính quyền Trump vẫn khẳng định rằng không thể thực hiện điều đó ngay lập tức, do hệ thống tiếp nhận người tị nạn đã bị giải thể gần như toàn bộ.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.