Quận Cam (VB)- Tổng thống Trump khi ra tranh cử đã hứa sẽ trục xuất hàng loạt di dân; thề sẽ làm cho nước Mỹ an toàn hơn bằng cách trục xuất những người nhập cư phạm tội. Nhưng khi thực hiện, chính phủ Trump đã không chỉ dừng ở tội phạm; cả những cư dân hợp pháp, người có visa hợp lệ, khách du lịch, và thậm chí cả những đang xin visa cũng bị giam giữ. Các chương trình nhân đạo bảo vệ di dân như TPS (Temporary Protected Status) và Parole (tạm tha) đã bị hủy bỏ, khiến hàng trăm nghìn người có nguy cơ bị trục xuất trở về quê hương họ đã chạy trốn để bảo toàn sinh mạng. Hàng trăm người đã bị bí mật chuyển đến các quốc gia thứ ba như El Salvador, Panama. Các cơ quan như IRS đang bị gây sức ép để tiết lộ thông tin về những người nộp đơn xin nhập cư. Hoạt động trên mạng xã hội bị giám sát chặt chẽ khi xem xét nhập tịch. Như vậy, không phải chỉ có những người nhập cư không có giấy tờ mới bị đe dọa.
Tại một cuộc họp báo trên dạng do American Community Media (ACoM, trước đây là EMS) tổ chức vào ngày 28 tháng 3, các chuyên gia và nhà hoạt động bảo vệ di dân đã phân tích rủi ro bị trục xuất của những nhóm di dân khác nhau, cũng như quyền lợi hợp pháp của di dân.
Zenobia Lai, giám đốc điều hành Houston Immigration Legal Services Collaborative, cho biết chính quyền đang xiết chặt biên giới. Họ điều động quân đội, lực lượng thực thi pháp luật của liên bang, tiểu bang và địa phương bằng cách tuyên bố người nhập cư hàng loạt là tình trạng khẩn cấp quốc gia. Họ đang sử dụng sức mạnh chiến tranh để trấn áp di dân.
Trump viện dẫn Đạo Luật Allien Enemy Act lần đầu tiên kể từ Thế chiến II để trục xuất hàng trăm người di dân đến El Salvador và Panama, hai quốc gia không phải là quê hương của họ. Trump tuyên bố nhắm vào băng đảng Tren de Arangua của Venezuela, nhưng không có bằng chứng nào về việc những người bị trục xuất là thành viên băng đảng này. Đây là sự tiếp nối của thỏa thuận mà Ngoại Trưởng Marco Rubio đã ký với Tổng thống El Salvador Nayib Bukele vào đầu tháng 2 về việc giam giữ những tội phạm Hoa Kỳ bị trục xuất, bất kể quốc tịch. Rubio ca ngợi đây là một thỏa thuận di cư chưa từng có, và phi thường nhất trên thế giới!
Một chiến thuật khác để chống di dân là một lệnh hành pháp nhằm vô hiệu hóa quyền công dân theo nơi sinh, mà hiện nay Trump đã đưa lên Tối Cao Pháp Viện xem xét. Chính quyền Trump còn hủy bỏ "chính sách địa điểm nhạy cảm", được Biden ban hành để các khu vực công cộng như nhà thờ, trường học, bệnh viện, đám tang không bị nhân viên ICE xâm nhập bắt bớ di dân.
"Họ không chỉ truy đuổi tội phạm, như chính quyền đã nói ... Những người nhập cư đúng theo luật định cũng trở thành nạn nhân", bà Lai nói tiếp. “Cư dân Hoa Kỳ đang bị bắt cóc khỏi đường phố; thẻ xanh bị thu hồi mà không qua thủ tục tố tụng hợp lệ.”
Trong vài tuần qua đã có ít nhất chín vụ liên quan đến những người có visa hợp pháp bị ICE giam giữ; phần lớn là sinh viên đại học bị cáo buộc là “ủng hộ Hamas” do tham gia biểu tình. Nổi tiếng nhất là sinh viên Rumeysa Ozturk của đại học Tufts, và sinh viên Mahmoud Khalil của đại học Columbia.
Todd Schulte, chủ tịch của FWD.us, cho rằng chính Hoa Kỳ cấp visa cho phép họ vào đất nước mình, và nay tước bỏ visa này chỉ vì họ tham gia biểu tình. Việc biến Hoa Kỳ thành một quốc gia hành xử tùy tiện như kiểu này sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường về mặt ngoại giao.
Chính quyền Trump cũng đã thu hồi giấy phép làm việc và quyền bảo vệ trục xuất của 532,000 người Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela theo chương trình bảo trợ ân xá thời Biden được gọi là CHNV. Quyền ân xá đã có từ bảy thập niên trước, được nhiều tổng thống của cả hai đảng sử dụng nay bị phủ nhận hoàn toàn.
Gần đây là 76,000 người Afghanistan chạy trốn chính quyền Taliban vào năm 2021; và hơn 280,000 người Ukraine chạy trốn khỏi cuộc chiến tranh xâm lược Nga kể từ năm 2022. Những người tị nạn này không phải là những kẻ xâm lược, giống như cộng đồng người Việt từ nửa thế kỷ trước. Hoa Kỳ cần tiếp tục hoàn thiện, thay đổi những chính sách di dân an toàn, hợp lý thay vì là trục xuất tùy tiện.
Martin Kim, giám đốc hỗ trợ nhập cư tại AAJC Nam California, cảnh báo nếu chính quyền sẵn sàng vi phạm các nguyên tắc về quy trình pháp lý đối với người nhập cư, thì không có lý do gì để nghĩ rằng bất kỳ ai sẽ được miễn trừ, kể cả công dân và thường trú nhân Hoa Kỳ. Ông nói thêm rằng quyết định cắt giảm hơn 3 nghìn tỷ đô la ngân sách liên bang của Trump sẽ khiến các tổ chức cộng đồng hỗ trợ di dân gặp khó khăn để duy trì các dịch vụ quan trọng như dạy tiếng Anh, chương trình dạy thi quốc tịch, hỗ trợ pháp lý… Người Mỹ đang chứng kiến chính quyền làm suy yếu quyền của các cộng đồng nhập cư, từ đó làm suy yếu quyền của tất cả mọi người Mỹ. Một thời điểm đen tối nhất lịch sử Hoa Kỳ.