
(WASHINGTON, ngày 7 tháng 4, Reuters) – Harvard, Đại học danh giá bậc nhất Hoa Kỳ, vừa công bố kế hoạch vay 750 triệu MK từ Wall Street như một phần trong kế hoạch dự phòng tài chánh. Quyết định này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi chính quyền Trump thông báo đang rà soát lại khoản tài trợ liên bang 9 tỷ MK dành cho các trường đại học, nhằm trấn áp những biểu hiện bị cho là “bài Do Thái” đang lan rộng trong môi trường đại học.
Trong một bức thư gửi cho Harvard vào tuần trước, chính phủ liên bang đã liệt kê hàng loạt điều kiện bắt buộc mà nhà trường phải tuân theo nếu muốn tiếp tục nhận tài trợ, bao gồm: cấm người biểu tình đeo mặt nạ hoặc khẩu trang để che giấu danh tính, cùng với một số hạn chế khác chưa được công bố chi tiết.
Harvard xác nhận đã nhận được thư từ chính phủ, nhưng từ chối đưa ra bất kỳ bình luận nào thêm. Trong thông cáo đưa ra hôm thứ Hai (7/4), trường cho biết: “Như một phần trong kế hoạch dự phòng cho nhiều tình huống bất ổn tài chánh có thể xảy ra, Harvard đang đánh giá các nguồn lực cần thiết để tiếp tục phát triển những ưu tiên trong lĩnh vực học thuật và nghiên cứu.”
Theo phát ngôn viên của trường, Harvard dự tính sẽ phát hành trái phiếu chịu thuế với tổng trị giá lên tới 750 triệu MK, nhằm phục vụ cho “các mục đích chung” mang tính kinh doanh. Tính đến cuối năm tài chánh 2024, tổng số nợ của Harvard đã là 7.1 tỷ MK, và nếu thực hiện kế hoạch vay thêm như dự kiến, con số này sẽ tăng lên khoảng 8.2 tỷ MK.
Trong những năm gần đây, Harvard đã liên tục vay vốn thông qua phát hành trái phiếu miễn thuế, bao gồm 434 triệu MK vào tháng 3 năm 2025, 735 triệu MK vào mùa xuân năm 2024, và một đợt phát hành khác vào năm 2022.
Dù vậy, Harvard vẫn là đại học sở hữu quỹ tài trợ lớn nhất Hoa Kỳ, với giá trị lên tới 53 tỷ MK – một con số vượt xa bất kỳ cơ sở giáo dục nào khác trong nước.
Làn sóng phản đối trong nội bộ trường đang gia tăng. Nhiều nhóm vận động, sinh viên và giảng viên đã lên tiếng kêu gọi ban lãnh đạo Harvard không nên nhượng bộ trước các yêu sách từ chính quyền Trump.
Trước đó, Trump đã đe dọa sẽ cắt giảm tài trợ liên bang dành cho các trường đại học ông cho là đã “dung túng cho chủ nghĩa bài Do Thái.”
Những cáo buộc này bắt nguồn từ làn sóng biểu tình ủng hộ Palestine lan rộng tại Harvard và nhiều trường khác, nhằm phản đối chiến dịch quân sự của Israel tại Dải Gaza. Theo Bộ Y Tế Gaza, các đợt tấn công của Israel đã khiến hơn 50,000 người Palestine thiệt mạng và đẩy khu vực vào tình trạng khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng.
Nhiều người biểu tình, bao gồm cả một số nhóm người Do Thái, cho rằng chính quyền Trump đã sai lầm khi đánh đồng việc chỉ trích các hành động của Israel tại Dải Gaza và bảo vệ quyền của người Palestine với việc cổ súy Hamas mang tư tưởng bài Do Thái.
Tháng 3, Bộ Giáo Dục Hoa Kỳ đã cảnh báo 60 trường đại học, trong đó có Harvard, rằng họ có thể phải đối mặt với các biện pháp cưỡng chế nếu kết quả điều tra cho thấy nhà trường không có cách nào để ngăn chặn chủ nghĩa bài Do Thái trong trường mình. Chiến dịch trấn áp này của chính quyền Trump đã lan rộng tới nhiều trường khác.
Trường Đại học Princeton cho biết trong tuần qua, chính phủ liên bang đã đóng băng hàng chục khoản tài trợ nghiên cứu dành cho trường. Chính quyền Trump cũng đang định áp dụng biện pháp tương tự đối với Đại học Brown.
Tháng trước, Đại học Columbia – nơi từng là trung tâm của các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine trong năm 2024 – đã bị cắt khoản tài trợ trị giá 400 triệu MK. Sau đó, trường phải chấp nhận thực hiện một số thay đổi lớn theo yêu cầu của chính phủ, vì đây là điều kiện để có thể thương lượng về các khoản tài trợ.
Trong khi đó, tình hình với sinh viên quốc tế cũng ngày càng căng thẳng. Trong vài tuần qua, các viên chức liên bang đã bắt giữ một số sinh viên nước ngoài tham gia biểu tình tại nhiều trường khác nhau, và hiện đang tiến hành các thủ tục để trục xuất họ ra khỏi Hoa Kỳ. Chính phủ liên bang cũng đã thu hồi thị thực của nhiều sinh viên nước ngoài.