
(WASHINGTON, ngày 11 tháng 3, Reuters) – Hạ viện Hoa Kỳ (do Đảng Cộng hòa kiểm soát) đã thông qua dự luật ngân sách tạm thời để duy trì hoạt động của các cơ quan liên bang, ngăn chặn nguy cơ chính phủ phải đóng cửa sau thứ Sáu (14/3). Tổng thống Donald Trump vẫn đang điên cuồng theo đuổi chính sách cắt giảm quy mô bộ máy chính phủ liên bang.
Dự luật này được thông qua với tỷ số sát sao: 217-213. Trong đó, có một DB Cộng Hòa bỏ phiếu phản đối, và một DB Dân Chủ ủng hộ. Để có hiệu lực, dự luật tạm thời (Continuing Resolution, CR) này cần được Thượng Viện (do Đảng Cộng hòa kiểm soát) thông qua và phải được Tổng thống Trump ký thành luật trước thứ Sáu tuần này (ngày 14 tháng 3).
Tổng thống Trump đã gây áp lực mạnh mẽ lên các nghị sĩ Cộng Hòa nhằm bảo đảm họ tuân theo đường lối của mình. Sáng thứ Ba, Phó Tổng thống JD Vance đã tham gia một cuộc họp nội bộ với các nghị sĩ Cộng hòa, kêu gọi họ đồng lòng trong việc ủng hộ dự luật này.
Trong nhiều năm qua, các nghị sĩ Cộng hòa theo đường lối cứng rắn vẫn luôn phản đối các biện pháp tạm thời như CR, cho rằng chúng chỉ là cách “chữa cháy” tạm thời chứ không giải quyết triệt để các vấn đề về ngân sách. Tuy nhiên, cuộc biểu quyết hôm thứ Ba là một bước ngoặt khi lần đầu tiên một số nghị sĩ trong nhóm này chấp nhận ủng hộ dự luật CR kể từ khi Đảng Cộng Hòa giành quyền kiểm soát Hạ Viện vào tháng 1 năm 2023.
DB Cộng Hòa Tim Burchett (Tennessee), người trước đây luôn phản đối các biện pháp tài trợ tạm thời, lần này đã quyết định ủng hộ dự luật vì tin sẽ giúp cắt giảm chi tiêu liên bang. Ông cho biết: “Đây là lần đầu tiên kể từ khi tôi tham gia Quốc hội mà chúng ta thực sự bỏ phiếu để thu nhỏ quy mô chính phủ.”
Trước đó, ông đã dành cả ngày cân nhắc, liên tục bày tỏ sự do dự về quyết định của mình. Tuy nhiên, sau cuộc trò chuyện với Trump, ông đã quyết định đứng về phía ủng hộ dự luật. Burchett nhấn mạnh: “Lãnh đạo chưa bao giờ nói dối tôi, và Tổng thống Trump cũng chưa từng nói dối tôi.”
DB Dân Chủ Rosa DeLauro đã lên tiếng chỉ trích gay gắt dự luật này, cho rằng đây không phải chỉ là một biện pháp tạm thời nhằm duy trì hoạt động của chính phủ, mà còn là một bước đi nguy hiểm trao quyền kiểm soát ngân sách vào tay các cá nhân và lợi ích tư nhân. Bà nói: “Đây không đơn thuần là một biện pháp tài trợ tạm thời để giữ cho chính phủ hoạt động, mà là Đảng Cộng hòa dâng hết chìa khóa của chính phủ và một tấm séc trắng cho Elon Musk và Tổng thống Trump.”
Dù phần lớn cuộc bỏ phiếu diễn ra theo đường lối đảng phái, vẫn có hai trường hợp ngoại lệ đáng chú ý. DB Cộng Hòa Thomas Massie (Kentucky) đã quyết định bỏ phiếu phản đối dự luật. Trong khi đó, DB Dân Chủ Jared Golden (Maine) là người duy nhất trong đảng của mình bỏ phiếu ủng hộ dự luật.
Dự luật hiện sẽ đối mặt với một thử thách quan trọng tại Thượng Viện, cần ít nhất bảy phiếu từ các TNS Dân Chủ để được thông qua. Nếu không đạt được số phiếu cần thiết, chính phủ sẽ rơi vào tình trạng gián đoạn ngân sách chi tiêu, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực quan trọng, từ giám sát tài chánh, nghiên cứu khoa học cho đến lương bổng của hàng trăm ngàn nhân viên liên bang.
Nhiều nhân viên chính phủ đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi chính sách cắt giảm mạnh mẽ của Trump, trong đó có các biện pháp thu nhỏ lực lượng lao động liên bang và giảm chi tiêu trong nhiều lĩnh vực.
Dù phản đối dự luật ngân sách tạm thời, một số TNS Dân Chủ đã ám chỉ rằng họ sẽ bỏ phiếu ủng hộ dự luật chỉ để ngăn chặn nguy cơ đóng cửa chính phủ.
Theo thống kê, ít nhất 100,000 trong tổng số 2.3 triệu nhân sự của chính phủ đã bị sa thải hoặc nhận trợ cấp nghỉ việc. Trong thời gian qua, chính quyền Trump cũng đã đóng cửa nhiều cơ quan liên bang, bao gồm cả những cơ quan phụ trách viện trợ nước ngoài và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Không dừng lại ở đó, chính quyền Trump đang chuẩn bị cho một đợt sa thải thứ hai, kế hoạch cụ thể dự kiến sẽ được công bố vào cuối tuần này.
Đảng Dân chủ cho rằng những nỗ lực thu nhỏ bộ máy chính phủ của Trump đang vượt quá quyền hạn của Quốc hội trong vấn đề kiểm soát ngân sách.
Theo nội dung dự luật, ngân sách chính phủ sẽ được kéo dài đến ngày 30 tháng 9 (ngày kết thúc năm tài chánh liên bang). Mặc dù có những khoản tăng ngân sách cho quốc phòng, chăm sóc cựu chiến binh và an ninh biên giới, nhưng các khoản này sẽ được bù đắp bằng việc cắt giảm chi tiêu cho một số chương trình khác trong nước.