
(WASHINGTON/MOSCOW/KYIV, ngày 12 tháng 2, Reuters) – Trump tuyên bố cả Putin và Zelenskiy đều bày tỏ nguyện vọng hòa bình trong các cuộc điện đàm riêng với ông. Trump liền chỉ đạo các viên chức cấp cao của Hoa Kỳ khởi động các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến Ukraine.
Những cuộc trao đổi này diễn ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng của Trump tuyên bố rằng Kyiv sẽ phải từ bỏ mục tiêu gia nhập NATO và tham vọng giành lại toàn bộ lãnh thổ bị Nga chiếm đóng. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy một sự thay đổi lớn trong chính sách của Washington đối với cuộc chiến kéo dài gần ba năm qua.
Sau cuộc điện đàm kéo dài hơn một giờ với Putin, Trump cho biết Putin đã bày tỏ mong muốn kết thúc chiến tranh và hai bên đã thảo luận về “lệnh ngừng bắn trong tương lai không xa.”
Trump nói với giới báo chí tại Phòng Bầu Dục: “Putin muốn chấm dứt xung đột. Ông ấy không muốn tạm ngừng sáu tháng rồi lại tiếp tục giao tranh. Tôi tin chúng ta đang tiến gần tới hòa bình. Tôi tin Putin muốn hòa bình, Zelenskiy cũng muốn hòa bình, và tôi cũng vậy. Tôi chỉ mong thấy người ta ngừng đổ máu.”
Trump từ lâu đã mạnh miệng nói mình có thể chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine “chỉ trong vòng 24 giờ” nếu tái đắc cử, nhưng không nói sẽ làm bằng cách nào.
Sau cuộc điện đàm, Điện Kremlin cho biết Trump và Putin đã đồng ý gặp mặt, đồng thời cho biết Putin đã mời Trump đến thăm Moscow. Trong khi đó, Trump cho hay cuộc gặp đầu tiên giữa hai bên “có thể sẽ sớm diễn ra tại Ả Rập Xê Út.”
Trên mạng xã hội, Trump tiết lộ Ngoại trưởng Marco Rubio, Giám đốc CIA John Ratcliffe, Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Waltz và Đặc phái viên Trung Đông Steve Witkoff sẽ dẫn đầu đoàn đàm phán về vấn đề Ukraine.
Sau khi nói chuyện với Putin, Trump cũng điện đàm với Zelenskiy trong khoảng một giờ.
Zelenskiy đăng trên mạng xã hội X: “Tôi đã có một cuộc trò chuyện quan trọng với @POTUS. Chúng tôi đã thảo luận về các cơ hội hòa bình, thể hiện thiện chí hợp tác... và tiềm năng công nghệ của Ukraine, bao gồm máy bay điều khiển từ xa drone và các ngành công nghiệp tiên tiến khác.”
Dù cuộc chiến đã bước sang năm thứ ba, nhưng từ khi bùng nổ đến nay, các cuộc đàm phán hòa bình vẫn hoàn toàn bế tắc, không có bất kỳ tiến triển nào. Chính phủ của Biden đã viện trợ quân sự và nhân đạo hàng tỷ MK cho Kyiv, nhưng chưa từng liên lạc trực tiếp với Putin kể từ năm 2022.
Hiện Moscow đang kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine và đòi Kyiv phải nhượng bộ thêm đất đai, đồng thời cam kết ở thế trung dung vĩnh viễn nếu muốn thỏa thuận hòa bình. Trong khi đó, Kyiv kiên quyết yêu cầu Nga rút quân khỏi các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, và khẳng định họ phải trở thành thành viên NATO hoặc được đảm bảo an ninh tương đương với thành viên NATO để không còn bị tấn công trong tương lai.
Trước những diễn biến mới, các cường quốc Âu Châu như Anh, Pháp và Đức cũng lên tiếng nói rằng họ phải có mặt trong bất kỳ cuộc đàm phán nào liên quan đến vận mệnh của Ukraine, nhấn mạnh rằng chỉ một thỏa thuận công bằng, có đi kèm các bảo đảm an ninh, mới có thể mang lại hòa bình bền vững. Họ cũng khẳng định sẵn sàng tăng cường hỗ trợ cho Ukraine nhằm giúp Kyiv có được lợi thế lớn hơn trên bàn đàm phán.
Trước đó vào thứ Tư, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth đã đưa ra tuyên bố thẳng thắng nhất về chính sách mới của chính phủ Trump đối với cuộc chiến Ukaine. Hegseth phát biểu trong buổi hợp tại trụ sở NATO ở Brussels: “Chúng tôi cũng mong muốn một Ukraine thịnh vượng và độc lập. Nhưng trước hết, chúng ta cần thừa nhận rằng việc đòi lại toàn bộ lãnh thổ như trước năm 2014 là bất khả thi. Theo đuổi mục tiêu viển vông này chỉ khiến chiến tranh kéo dài và đau khổ triền miên.”
Năm 2014, Nga sáp nhập bán đảo Crimea – vùng đất mà Ukraine và nhiều quốc gia phương Tây coi là lãnh thổ bị chiếm đóng.
Hegseth cho rằng muốn hòa bình bền vững thì phải đi kèm “các bảo đảm an ninh mạnh mẽ để ngăn xung đột tái diễn,” nhưng khẳng định Hoa Kỳ sẽ không điều quân đến Ukraine.
Để duy trì sự ủng hộ của Trump đối với Ukraine, Zelenskiy gần đây đã đưa ra một thỏa thuận cho phép Hoa Kỳ đầu tư vào ngành khai khoáng ở Ukraine. Trong chuyến thăm Kyiv hôm thứ Tư, cũng là chuyến công du đầu tiên của một thành viên trong nội các của Trump, Bộ trưởng Tài Chánh Scott Bessent cho biết thỏa thuận này có thể trở thành “lá chắn an ninh” cho Ukraine sau chiến tranh.
Trump cũng cho biết Ngoại trưởng Rubio và Phó Tổng thống JD Vance sẽ thảo luận về cuộc chiến Ukraine tại Hội nghị An ninh Munich vào thứ Sáu (14/2). Các viên chức Ukraine cũng sẽ tham dự hội nghị này.
Các diễn biến ngoại giao mới nhất diễn ra chỉ một ngày sau khi Hoa Kỳ và Nga trao đổi tù nhân hôm thứ Ba (11/2). Điện Kremlin đánh giá thỏa thuận này có thể giúp xây dựng lòng tin giữa hai bên.
Theo các viên chức Hoa Kỳ, Nga đã trả tự do cho Marc Fogel, một giáo viên Hoa Kỳ đang thụ án 14 năm tù tại Nga, để đổi lấy một trùm tội phạm mạng người Nga bị giam giữ tại Hoa Kỳ.