WASHINGTON – Hôm thứ Ba (26/11), Susie Wiles, Chánh văn phòng của chính quyền sắp tới cho biết, nhóm chuyển giao quyền lực của Tổng thống đắc cử Donald Trump đã ký một thỏa thuận thư (memorandum of understanding – MOU) với chính quyền Biden, theo Reuters.
MOU cho phép nhóm của Trump phối hợp trực tiếp với các cơ quan liên bang, sử dụng tài liệu cần thiết để chuẩn bị tiếp quản chính phủ. Tuy nhiên, sự trì hoãn bất thường kể từ sau cuộc bầu cử ngày 5 tháng 11 đã làm dấy lên nhiều lo ngại; các nhà phê bình cảnh báo rằng sự chậm trễ này có thể khiến cho hoạt động chính phủ bị gián đoạn hoặc thậm chí phát sinh các mâu thuẫn lợi ích.
Susie Wiles, Chánh văn phòng của chính quyền Trump sắp tới, cho biết: “Thỏa thuận thư này cho phép các ứng viên nội các sắp tới của chúng tôi có thể bắt đầu chuẩn bị những công việc cần thiết, bao gồm việc khai triển các đội nhóm tới từng bộ và cơ quan, để đảm bảo quá trình chuyển giao quyền lực diễn ra một cách có trật tự.”
Trì hoãn vì tranh cãi trong các thỏa thuận chuyển giao
Trump, thuộc Đảng Cộng Hòa, dự kiến sẽ chính thức nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 năm 2025. Tuy nhiên, nhóm của ông đã từ chối lời kêu gọi từ chính quyền Tổng thống đương nhiệm Joe Biden – thuộc Đảng Dân Chủ – về việc nhanh chóng ký kết MOU. Ngoài ra, họ cũng phản đối một số điều khoản trong thỏa thuận truyền thống.
MOU được ký hôm thứ Ba (26/11), đội ngũ của Trump từ chối ký cam kết đạo đức mà chính phủ thường yêu cầu. Thay vào đó, họ giải thích rằng đã có kế hoạch đạo đức riêng đảm bảo “đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn cần thiết” để đảm bảo quá trình chuyển tiếp nhân sự diễn ra suôn sẻ khi chính quyền Trump tiếp nhận.
Cam kết đạo đức riêng này sau đó đã được đăng tải trên trang web của Cơ quan General Services Administration (GSA). Nội dung bao gồm các cam kết tránh mâu thuẫn lợi ích, bảo vệ thông tin mật, và không được phép tham gia vào bất kỳ quyết định hay hoạt động nào liên quan đến vấn đề mà họ từng vận động hành lang trong vòng 12 tháng qua.
Tuy nhiên, cam kết này không bao gồm điều khoản yêu cầu Trump phải tránh các mâu thuẫn lợi ích hoặc chỉ sở hữu những tài sản “không gây mâu thuẫn” (về lợi ích). Đây là các điều kiện bắt buộc trong thỏa thuận thông thường, giống như thỏa thuận mà Phó Tổng thống Kamala Harris đã ký khi bà là ứng viên của Đảng Dân chủ.
Hiện tại, Trump đang sở hữu cổ phần trị giá 3.76 tỷ MK tại Trump Media & Technology Group, công ty điều hành nền tảng mạng xã hội Truth Social. Ngoài ra, ông cũng nắm giữ cổ phần trong một công ty tiền mã hóa, nhiều tài sản bất động sản và một loạt các giao dịch mậu dịch quốc tế.
Công ty bất động sản gia đình của Trump – hiện do con trai ông, Eric Trump, điều hành – sở hữu danh mục đầu tư lớn bao gồm khách sạn, sân golf, khu nghỉ dưỡng, văn phòng… tại thành phố New York, các cơ sở bán lẻ và chung cư.
Thỏa thuận chuyển giao cũng không bao gồm điều khoản bảo vệ những người tố cáo trong nhóm của Trump. Điều này cũng trái ngược với bản cam kết của Harris, trong đó có điều khoản cam kết bảo vệ quyền lợi của các cá nhân tố cáo.
Kiểm tra an ninh bị đình trệ
Nhóm chuyển giao quyền lực của Trump cho đến nay vẫn chưa ký thỏa thuận thư với Bộ Tư pháp để cho phép FBI tiến hành kiểm tra lý lịch của các ứng viên được đề cử vào những vị trí quan trọng. Nhóm này cũng chưa gửi cho FBI các nhân sự dự kiến sẽ đảm nhiệm các vấn đề an ninh quốc gia hoặc được tiếp xúc với thông tin mật.
Một viên chức Tòa Bạch Ốc cho biết, mặc dù thỏa thuận thư với Bộ Tư pháp chưa được ký, nhưng cũng đã có những bước tiến tích cực. Việc bỏ qua quy trình kiểm tra lý lịch sẽ đi ngược lại thông lệ lâu đời tại Washington. Tuy nhiên, quyền quyết định cuối cùng về việc đề cử nhân sự vẫn thuộc về Tổng thống.
Nhóm của Trump khẳng định rằng họ đã có các biện pháp bảo vệ an ninh và thông tin nội bộ sẵn có, “đồng nghĩa với việc chúng tôi không cần thêm sự giám sát từ chính phủ hay bộ máy hành chính quan liêu.”
Không chỉ vậy, đội ngũ của Trump còn từ chối ký thỏa thuận thư với GSA để sử dụng văn phòng chính phủ, với lập luận rằng việc này sẽ làm lãng phí tiền thuế của người dân. Thay vào đó, họ quyết định sử dụng nguồn tài trợ tư nhân để chi trả cho các chi phí chuyển giao, đồng thời cam kết công khai danh sách các nhà tài trợ nhằm đảm bảo minh bạch.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Saloni Sharma cho biết chính quyền Biden không đồng tình với quyết định của nhóm của Trump vì nó đi ngược lại các quy trình chuyển giao quyền lực theo thông lệ. Tuy nhiên, Tòa Bạch Ốc vẫn sẽ tiếp tục hợp tác để bảo đảm quá trình chuyển giao không bị trì hoãn thêm.
Quá trình chuyển giao quyền lực của Trump sẽ được theo dõi chặt chẽ trong những tuần tới, đặc biệt khi ngày nhậm chức chính thức đang đến gần.