Hôm nay,  

Trump, Tập Và Putin: Mối Tình Tay Ba Bất Ổn Với Những Rủi Ro Mang Tầm Quan Trọng Toàn Cầu

24/11/202417:48:00(Xem: 564)

 Trump Xi Putin 

Các báo cáo về cuộc điện đàm giữa tổng thống đắc cử Hoa Kỳ, Donald Trump, và người đồng cấp Nga của ông, Vladimir Putin (mặc dù Điện Kremlin đã nhanh chóng phủ nhận) đã đưa ra hương vị đầu tiên về giọng điệu và hướng đi của mối quan hệ giữa hai người trong thời gian sắp tới.Theo tờ Washington Post, Trump đã nói chuyện với Putin vào ngày 7.11, cảnh báo ông ta về bất kỳ sự leo thang nào ở Ukraine và nhắc nhở về "sự hiện diện quân sự đáng kể của Washington ở Âu châu".

 

Dù điều này có xảy ra hay không, bất kỳ cuộc trao đổi thông điệp nào - dù chỉ là gián tiếp - giữa hai người, đều nên được sự chú ý của các đồng minh Hoa Kỳ ở phương Tây, cũng như đối tác chính của Nga ở phương Đông là Tập Cận Bình (Trung Quốc).

Và đã có rất nhiều thông điệp như vậy trong vài tháng qua.

 

Putin, vào đầu ngày “tình nghi có cuộc điện thoại”, đã có một bài phát biểu dài tại cuộc họp thường niên của nhóm chuyên gia Valdai Discussion Club tại khu nghỉ dưỡng Sochi ở Biển Đen. Chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi bài phát biểu - và sau đó những câu trả lời khán giả của Putin - mang tính cách chống phương Tây và đầy tự tin rằng một trật tự thế giới mới hiện đang trong "giai đoạn sáng tạo thực sự".

 

Đồng thời, Putin cũng cố gắng tâng bốc Trump là một "người đàn ông dũng cảm", nói rằng ông sẽ cân nhắc bất kỳ đề xuất nào từ Trump nhằm khôi phục quan hệ Mỹ-Nga và chấm dứt cái mà Putin gọi là "cuộc khủng hoảng Ukraine".

 

Nhưng sau đó, ông ta lại dành lượng thời gian nhiều hơn đáng kể để mô tả mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc. Ở đây, đối tượng của ông không phải là tổng thống sắp nhậm chức Hoa Kỳ mà là người bạn cũ của ông: vị chủ tịch Trung Quốc.

 

Lý do bắt nguồn từ một trong những thông điệp của Trump gửi tới Putin và Tập. Trump đã nói với Tucker Carlson tại một sự kiện vận động tranh cử vào ngày 31.10 rằng ông sẽ nỗ lực để "chia rẽ" Nga và Trung Quốc. Trump ngụ ý rằng hai nước là "kẻ thù tự nhiên" vì Nga có lãnh thổ rộng lớn mà Trung Quốc thèm muốn cho người dân của mình.

 

Nga và Trung Quốc có lịch sử xung đột về lãnh thổ dọc theo đường biên giới rất dài trên đất liền của họ ở Siberia. Đây là một phần của sự chia rẽ Trung-Xô vào những năm 1960, trước khi Hoa Kỳ mở cửa với Trung Quốc dưới thời tổng thống Richard Nixon vào những năm 1970.

 

Trái ngược với Nixon, Trump có vẻ sẽ cố gắng thiết lập lại mối quan hệ của Hoa Kỳ với Moscow thay vì Bắc Kinh. Mặc dù ngày nay khó có thể tưởng tượng được sự chia rẽ khi xưa giữa Nga và Trung Quốc, nhưng mong muốn rõ ràng của Trump trong việc khai thác sự bất hòa giữa Nga và Trung Quốc để mang lại lợi thế cho Hoa Kỳ cũng không nên bị coi là hoàn toàn phi thực tế.

Ngoài mặt, Putin và Tập đang có mối quan hệ chặt chẽ. Nhưng nhìn sâu vào mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc, người ta thấy rằng đó chủ yếu là giữa các nhà lãnh đạo đương nhiệm và thiếu chiều sâu về mặt thể chế như các liên minh khác.

 

Có rất nhiều phẫn nộ đối với Trung Quốc trong cả công chúng lẫn giới chính trị Nga. Người Nga vẫn cảnh giác với vai trò ngày càng tăng quan trọng của Trung Quốc ở Trung Á và lo ngại về khả năng xảy ra những tranh chấp về đường biên giới vốn đã có từ lâu. Nhiều người cũng tức giận với tình trạng Moscow hiện là đối tác cấp dưới của Bắc Kinh.

 

Đây có khả năng là tất cả những vấn đề mà Trump có thể sử dụng để gây chia rẽ giữa Nga và Trung Quốc. Nhưng phần lớn còn phụ thuộc vào những gì Putin xem là có lợi ích cho Nga. Điều này khiến sự chú ý của phương Tây cần tập trung vào câu hỏi, chính sách Ukraine của Trump sẽ như thế nào và có ý nghĩa gì đối với Ukraine và phương Tây.

 

Một thỏa thuận do Trump làm trung gian có vẻ sẽ bao gồm việc công nhận các thắng lợi về lãnh thổ của Nga tại Ukraine kể từ năm 2014, dỡ bỏ hoàn toàn lệnh trừng phạt, và phục hồi rộng rãi thế đứng quốc tế của Moscow. Chắc chắn nó cũng sẽ bao gồm việc thu hẹp những đóng góp của Hoa Kỳ cho NATO và cam kết không mở rộng liên minh.

 

Trump có thể đạt được một thỏa thuận với Putin, nhưng liệu Putin có tuân thủ thỏa thuận đó hay không vẫn còn là điều đáng ngờ. Putin có nhiều khả năng chỉ đơn giản chơi với cả hai phe với hy vọng rằng Nga có thể theo cách này trở thành quốc gia thứ ba cùng với Trung Quốc và Hoa Kỳ trong một trật tự quốc tế mới đang thành hình.

Tất nhiên, đây là một điều hoàn toàn viển vông nếu nhìn vào quy mô nền kinh tế Nga, nhưng lại có vẻ không thể ảnh hưởng lên các tính toán của Putin, xét đến mong muốn khôi phục lại vị thế siêu cường cho Nga của ông ta.

 

Đòn bẩy của Trung Quốc

Một sự mở cửa của Mỹ đối với Moscow, thay vì Bắc Kinh, cũng khó có thể tưởng tượng được vì các đối tác châu Âu của Mỹ khó có thể đồng tình với điều này. Một số người, như Viktor Orbán của Hungary và Robert Fico của Slovakia có thể thấy ý tưởng này nói chung là hấp dẫn, nhưng có nhiều khả năng Đức và Pháp, cùng với những nước khác trong EU, muốn đạt được thỏa thuận với Trung Quốc hơn.

Lý do  là KINH TẾ – các nước châu Âu đã phần lớn vượt qua được sự phụ thuộc vào dầu khí của Nga, nhưng vẫn cần Trung Quốc như một thị trường xuất khẩu.

 

Trong khi đó, Bắc Kinh sẽ không ngồi yên chứng kiến Trump cố gắng gây chia rẽ giữa Nga và Trung Quốc. Bất chấp những nỗ lực của Putin nhằm xây dựng mối quan hệ song song với Triều Tiên và Iran, Tập Cận Bình vẫn giữ được nhiều đòn bẩy kinh tế đối với Nga và sẽ sử dụng nó để giữ Nga ở lại.

 

Về mặt ngoại giao, Putin phụ thuộc vào Tập Cận Bình và các tổ chức do Trung Quốc lãnh đạo như Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và Brics. Mặc dù có những khác biệt giữa Moscow và Bắc Kinh, nhưng cả hai đều có chung quan điểm thế giới về một nước Mỹ đang trong giai đoạn suy thoái trầm trọng - điều này hiện có khả năng sẽ được đẩy nhanh hơn nữa bởi những biến động dự kiến ​​sẽ xảy ra trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump.

 

Riêng đối với Trung Quốc, việc ngăn chặn Hoa Kỳ hoàn toàn xoay trục sang Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương sẽ là ưu tiên chính - và như một phương tiện để đạt được mục đích đó, không cho phép Trump đạt được thỏa thuận với Putin gây thiệt hại cho Trung quốc, sẽ nằm trong chương trình nghị sự của Tập Cận Bình.

 

Trump vẫn có thể cố gắng mở lòng với Nga bằng cách đạt được thỏa thuận với Putin về Ukraine. Nhưng một thỏa thuận như vậy với Putin không tương đương với việc chia rẽ Nga và Trung Quốc. Ngược lại, nó có nhiều khả năng chia rẽ Âu châu và Hoa Kỳ và làm suy yếu thêm Liên minh xuyên Đại Tây Dương. Thay vì làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại, Trump có thể đẩy nhanh sự suy tàn của nước này hơn nữa bằng cách nhầm lẫn giữa sự phá hủy những gì còn lại của trật tự thế giới tự do với việc định hình lại trật tự này theo lợi ích của Hoa Kỳ.

 

Thục Quyên lược dịch

Bài của Stefan Wolff, Professor of International Security, University of Birmingham đăng trên trang The Conversation

Nguồn: https://theconversation.com/trump-xi-and-putin-a-dysfunctional-love-triangle-with-stakes-of-global-significance-243280

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cuộc chiến tại Ukraine vẫn đang tiếp tục leo thang. Trong nhiều tháng, tình hình chiến sự diễn ra theo chiều hướng không mấy thuận lợi cho Ukraine. Khoảng cuối tháng 11/2024, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã quyết định cho phép Ukraine sử dụng hệ thống phi đạn chiến thuật tầm xa Atacms do Hoa Kỳ cung cấp. Đây là lần đầu tiên Kyiv được phép sử dụng loại phi đạn này để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.
Theo mục đích ban đầu của Hiến pháp Hoa Kỳ, các tổng thống chỉ đóng vai trò là người thi hành pháp luật chứ không phải là hoàng đế có thể tự ý ra quyết định trong mọi việc. Nhưng theo thời gian, Quốc hội dần trao quyền lực cho nhánh hành pháp (tức là cho Tổng thống) nhiều hơn; và các tòa án, với tư cách là nhánh quyền lực thứ ba của chính phủ, cũng chấp nhận điều đó. Sự thay đổi thể hiện rõ nhất trong chính sách thương mại của Hoa Kỳ.
Về địa danh ở Việt Nam, thỉnh thoảng, tôi vẫn nghe thiên hạ than phiền. Nhà báo Nguyễn Thông càm ràm: “Khi người Pháp vào xứ này, họ đem theo nền văn minh phương tây ‘khai hóa” bản địa, trong đó có văn hóa, giáo dục, ngôn ngữ. Điều không thể phủ nhận là họ đã tổ chức cực tốt bộ máy hành chính, quản lý rất rành mạch, hợp lý các vùng miền, tỉnh thành, địa phương trên cả nước. Việc phân chia một cách có hệ thống khoa học các đơn vị hành chính, tên gọi các cấp độ từng đơn vị là ví dụ rõ nhất.
Trung Quốc, Mexico và Việt Nam hiện dẫn đầu thâm thủng mậu dịch với Hoa Kỳ với con số ấn tượng của mỗi nước vào năm 2023 là $279, $152, và $105 tỷ USD. Mexico và Việt Nam là hai nước hưởng lợi nhiều nhất trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung nhờ làm trạm trung chuyển cho Trung Quốc đầu tư sản xuất hay dán nhãn rồi xuất cảng sang Hoa Kỳ để tránh thuế Trump 1.0.
Nếu một năm trước, ai đó nói với tôi rằng Trump sẽ thoát tất cả tội trạng kể cả đại hình, tôi sẽ cười và nghĩ “ở Mỹ, không ai đứng trên luật pháp.” Rất nhiều người tôn trọng hiến pháp Hoa Kỳ cũng có niềm tin ấy. Nhưng giờ đây, kể cả khi Jack Smith có làm “Câu Tiễn” hay muốn “lùi một bước, tiến ba bước” thì hệ thống tam quyền phân lập của nền dân chủ Hoa Kỳ đã chết dưới thời Trump 2.0.
Kể từ khi Nga tấn công Ukraine vào năm 2022, chính giới phương Tây và các chuyên gia an ninh tranh luận sôi nổi về vấn đề liệu Nga có đe dọa khối NATO và khởi chiến chống châu Âu không. Cho dù đến nay, một cuộc tấn công như vậy chưa xảy ra, nhưng dựa theo tinh thần hiếu chiến và khả năng tiến hành chiến tranh của Nga tại Ukraine, chính giới và công luận cho là Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ thử thách sức mạnh quân sự của phương Tây bằng cách tấn công vào một trong các quốc gia ở sườn phía đông của khối NATO. Theo các kịch bản được suy diễn thì diễn biến có thể sẽ hình thành trong 5 đến 8 năm tới.
Nếu bạn để dành một ngày nghỉ hoặc ít nhất, nửa buổi không làm gì, chỉ để suy nghĩ về bản thân. Hãy tự hỏi, sống trong xã hội, trong đất nước, trong nhân loại, bạn thuộc về thiểu số hay đa số? Quan niệm của bạn tương tựa quan niệm chung của đám đông hay bạn có quan niệm sống khác, thường xuyên không đồng điệu hoặc bất mãn với quan niệm tiêu chuẩn mà đám đông tin tưởng?
Cuộc bầu cử năm 2024 đánh dấu một thất bại nặng nề cho Đảng Dân chủ, với việc mất gần bảy triệu cử tri so với năm 2020. Ngay cả ở những thành trì mạnh như California và New York, Kamala Harris cũng mất hàng trăm nghìn cử tri ở các thành phố lớn nhất. Chiến dịch tranh cử của Harris có thể được coi là một thất bại, nhưng câu hỏi đặt ra là: Tại sao lại như vậy? Cuộc tranh luận về nguyên nhân hiện đang diễn ra gay gắt.
Nhà báo Thái Hạo xem chừng rất buồn lòng vì một câu nói của giáo sư Hoàng Ngọc Hiến (“cái nước mình nó thế”) nên lớn tiếng than phiền: “Sự trì trệ, hỏng hóc ... của một quốc gia, một tổ chức hay một cá nhân, tất thảy đều có nguyên nhân của nó. Vấn đề là phải tìm ra, chỉ ra, phân tích ra, dám nhìn thẳng vào sự thật và khuyết điểm mà sửa chữa hoặc làm lại, chứ không phải buông một câu ‘cái nước mình nó thế’ rồi xong
Chênh lệch vẫn còn khít khao, nhưng chiều hướng có lợi cho Derek Trần vì sau mỗi ngày kiểm phiếu, Derek Trần lại bỏ xa Michelle Steel thêm vài chục phiếu từ ngày 16/11/2024 đến nay. Còn lại khoảng hơn 6,000 phiếu chưa kiểm.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.