ĐÀI BẮC – Hôm Chủ Nhật (20/10), các chiến hạm của Hải quân Hoa Kỳ và Canada đã cùng đi qua eo biển Đài Loan, chỉ một tuần sau khi TQ tiến hành cuộc tập trận quân sự mới quanh hòn đảo này, theo Reuters.
Bắc Kinh đã lên án việc hải quân Hoa Kỳ và Canada xuất hiện gần Đài Loan là hành động “gây rối.”
Hải quân Hoa Kỳ thường xuyên di chuyển qua eo biển Đài Loan, khoảng mỗi tháng một lần, và đôi khi có đi cùng chiến hạm của các quốc gia đồng minh. TQ tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của họ và cho rằng eo biển Đài Loan là tuyến đường biển thuộc chủ quyền của mình.
Theo thông báo từ Đệ thất Hạm đội của Hải quân Hoa Kỳ, khu trục hạm USS Higgins và khinh hạm HMCS Vancouver của Canada vào Chủ nhật đã thực hiện hành trình “thường lệ” qua khu vực eo biển Đài Loan, là vùng biển quốc tế được áp dụng các quy định về quyền tự do hàng hải và bay qua không phận theo luật quốc tế.
Hải quân Hoa Kỳ và Canada khẳng định rằng chuyến đi này thể hiện cam kết bảo vệ quyền tự do hàng hải cho tất cả các quốc gia. Tuyên bố nêu rõ: “Quyền tự do hàng hải của cộng đồng quốc tế tại eo biển Đài Loan không nên bị hạn chế. Hoa Kỳ bác bỏ bất kỳ tuyên bố chủ quyền hoặc quyền kiểm soát nào không phù hợp với luật quốc tế về quyền tự do hàng hải, quyền bay qua không phận và các hoạt động hợp pháp khác trên biển và trên không.”
Trong khi đó, Bộ tư lệnh Quân khu phía đông TQ (China's Eastern Theatre Command) cho biết, lực lượng của họ đã theo dõi và cảnh báo các chiến hạm này. “Hành động của Hoa Kỳ và Canada gây rối và làm mất ổn định hòa bình tại eo biển Đài Loan,” theo thông báo từ TQ.
Thứ Hai tuần trước, TQ đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự, được cho là lời cảnh báo đối với những “hành động ly khai” của Đài Loan. Chính phủ Đài Loan và Hoa Kỳ sau đó đã chỉ trích mạnh mẽ các cuộc tập trận này.
Lần cuối cùng Hải quân Hoa Kỳ và Canada thực hiện hoạt động chung tương tự là vào tháng 11 năm ngoái.
TQ tuyên bố họ có quyền kiểm soát đối với eo biển rộng 180 km (110 dặm) này, một tuyến đường biển quan trọng cho mậu dịch quốc tế. Tuy nhiên, Đài Loan và Hoa Kỳ phản đối và cho rằng đây là tuyến đường biển quốc tế, tất cả các quốc gia có quyền tự do đi lại theo luật pháp quốc tế.
Chính phủ Đài Loan cũng bác bỏ yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh, khẳng định rằng chỉ có người dân Đài Loan mới có quyền quyết định tương lai của hòn đảo.