Trong tuần lễ cuối cùng của chiến dịch tranh cử tổng thống vào năm 1980 giữa Tổng Thống Đảng Jimmy Carter (Dân Chủ) và ứng cử viên Ronald Reagan (Cộng Hòa), hai ứng cử viên đã có một cuộc tranh luận duy nhất vào ngày 28 tháng 10. Trong cuộc tranh luận, Reagan đã nêu ra một trong những câu hỏi quan trọng nhất trong mọi thời đại: “Hôm nay quý vị có khá hơn bốn năm trước hay không?” Câu trả lời của Carter là “KHÔNG." Cùng với một số lý do không kém quan trọng khác, số phiếu của ông đã giảm xuống vào những ngày quan trọng cuối cùng của chiến dịch tranh cử. Reagan đã giành được số phiếu phổ thông lớn và chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Tác giả bài phân tách này, mượn ý của câu hỏi của Tổng Thống Reagan để mô tả tình trạng của nước Mỹ 44 năm sau.
(1) Bốn năm trước hàng trăm người ngàn người chết oan vì đại dịch COVID 19 trong tổng số tử vong là 1.1 triệu người do sự cẩu thả của Donald Trump như phủ nhận sự tồn tại của đại dịch, gọi đại dịch là trò lừa bịp của Đảng Dân Chủ, rồi lại bảo corovirus sẽ tự biến đi như một phép lạ, và khuyến cáo cách chữa trị phản khoa học.
(2) Thu nhập cá nhân trung bình (median personal income) sau lạm phát từ $35,860 vào 11/2020 tăng 37% lên đến $49,001 vào 7/2024.
(3) Giá nhà hiện hữu trung bình là $311,000 vào 11/2020 tăng 37% lên đến $427,000 vào 7/2024. Lợi cho người sở hữu nhà và hại cho người mua nhà lần đầu.
(4) Chỉ số tiêu thụ (consumer price index) trung bình của nước Mỹ tăng từ 236.916 vào 1/2016 lên đến 315.3 vào 9/2024. Cuộc sống nói chung trở nên đắt đỏ hơn.
(5) Tỉ lệ thất nghiệp giảm từ 14.8% (4/2020) xuống còn 4.1% (9/2024), mức thấp nhất trong khoảng nửa thế kỷ. Chính quyền Biden đã tạo thêm được 16.5 triệu việc làm trong ba năm và chín tháng. Riêng trong tháng 9, có thêm 250,000 việc làm. 19 triệu doanh nghiệp mới được thành lập, một con số kỷ lục. Trong ba năm đầu, 2017-2019, chính quyền Trump tạo được 6.38 triệu việc làm. Năm 2020 mất đi 9.3 triệu việc làm vì đại dịch.
(6) Cục Dự Trữ Liên Bang đã thành công một cách ngoạn mục trong việc giảm lạm phát liên tục trong 5 tháng và hạ xuống còn 2.5% vào tháng 8, 2024 từ đỉnh điểm 9.1% vào tháng 6, 2022.
(7) Cục Dự Trữ Liên Bang đã cắt giảm lãi suất 0.50%, một mức đáng kể, xuống còn khoảng 4.9% vào tháng 9. Kết quả là lãi suất thế chấp (mortgage rate) cố định trung bình 30 năm gần đây đã giảm xuống 6.2% từ mức cao 7.8% vào mùa thu năm ngoái, giúp việc mua bán nhà và bất động sản dễ dàng hơn.
(8) Kế hoạch cứu nguy kinh tế táo bạo sau đại dịch của chính quyền Biden - Harris cộng với chính sách chống lạm phát xuất sắc của Cục Dự Liên Bang dưới sự lãnh đạo của Chủ Tịch Jerome Powell đã đưa đến sự thành công là giảm lạm phát, giảm thất nghiệp cùng một lúc trong khi kinh tế không rơi vào suy thoái, trái lại vẫn tiếp tục phát triển. 16 kinh tế gia được giải thưởng Nobel nhận định rằng chương trình kinh tế của Biden-Harris vượt trội hơn chương trình của Donald Trump.
(9) Thị trường chứng khoán vững mạnh hơn bao giờ hết. Bốn năm trước chỉ số chứng khoán trung bình Dow Jones Industrial (DJIA) là 19,173.98 vào ngày 20/3/2020 và nay là 43,077.70 vào cuối ngày 16/10/2024. Điều này cho thấy là những nhà đầu tư tin tưởng vào sự vững mạnh của nền kinh tế.
(10) Theo báo cáo của FBI, số tội phạm đã giảm đều đặn trong khoảng hai thập niên qua. Tỉ lệ tội phạm bạo lực (violent crimes) giảm từ 506.5 trường hợp vào năm 2000 xuống còn 380.7 trong số 100,000 người vào năm 2022. Tỉ lệ tội phạm liên quan đến tài sản (property crime) là 3,658.1 trường hợp vào năm 2000, giảm xuống 1,832.3 trường hợp vào 2021 trong 100,000 người, nhưng lại tăng lên 1954.4 trường hợp trong năm 2022. Rất tiếc thống kê cho năm 2023 chưa có.
(11) Trump, một kẻ bất tài, vô đạo đức, điên khùng, gian dối, một tên độc tài phát xít không còn ngồi trong Nhà Trắng. Đây là một công lao to lớn của Tổng Thống Biden.
(12) Nội các Biden-Harris vững vàng. Tỉ lệ thay đổi nhân sự ở cấp lãnh đạo gần như số không. Không có xì căng can nào. Một sự khác biệt to lớn so với bốn năm dưới thời Trump.
Những con số nói lên sự thật. Quyết định của cử tri phải dựa vào sự thật để bảo vệ nền dân chủ của Hoa Kỳ và thế giới.