HOA KỲ – Hôm thứ Tư (16/10), Tòa án cao nhất tiểu bang Nebraska vừa giữ nguyên luật cho phép những người từng phạm tội nhưng đã mãn án được tham gia bỏ phiếu. Điều này sẽ tạo cơ hội cho hàng ngàn người được bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 5 tháng 11 sắp tới, theo Reuters.
Tòa án cao nhất Nebraska đã bác bỏ khiếu nại của Bộ trưởng Hành pháp (Secretary of State) Robert Evnen (Cộng hòa), rằng luật được thông qua hồi tháng 4 vi phạm Hiến pháp bang. Tòa án đã ra lệnh cho Evnen phải thi hành luật này ngay lập tức.
Được đại diện bởi Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU), nguyên đơn là hai người có tiền án, tiền sử ở Nebraska, đệ đơn kiện Bộ trưởng Hành pháp Evnen vì hồi tháng 7 ông tuyên bố sẽ chỉ đạo các viên chức bầu cử không cho phép người từng bị kết án trọng tội được điền đơn bỏ phiếu.
Trước khi luật mới được ban hành, Nebraska đã cho phép những người có tiền án, tiền sự vẫn có thể bỏ phiếu sau khi đã mãn án được hai năm. Tuy nhiên, Evnen cho rằng chỉ có Hội đồng Ân xá (Board of Pardons) mới có quyền khôi phục quyền bầu cử của họ, dựa trên ý kiến của Bộ trưởng Tư pháp Nebraska Mike Hilgers.
Toàn bộ 7 thẩm phán của Tòa án Nebraska đều không tán thành việc Evnen từ chối thực hiện luật về quyền bỏ phiếu cho người có tiền án, tiền sử. Một số thẩm phán còn chỉ trích Evnen vì không thi hành đúng luật của bang. Thẩm phán Lindsey Miller-Lerman viết: “Chúng ta có nên để cho bất kỳ viên chức chính phủ nào cũng được phép bỏ qua luật chỉ vì họ nghĩ rằng luật đó có sai sót không?”
Evnen tuyên bố rằng văn phòng của ông sẽ tuân thủ quyết định của tòa án, và đã chỉ đạo các viên chức bầu cử cho phép người có tiền án, tiền sự vẫn được điền đơn bỏ phiếu.
Jonathan Topaz, luật sư của ACLU, cho rằng hành động của Evnen có thể tước quyền bỏ phiếu của hàng ngàn người, và cho biết: “Chúng tôi rất biết ơn khi Tòa án cao nhất Nebraska đã ngăn chặn nỗ lực tước đoạt quyền bỏ phiếu của những người từng trót lầm đường lỡ bước.”
Hiện nay, khoảng một nửa số tiểu bang ở Hoa Kỳ cấm người có tiền án được bỏ phiếu, vĩnh viễn hoặc trong một khoảng thời gian sau khi mãn án. Những người chỉ trích cho rằng chính sách này tước đi quyền bầu cử của những người có tiền án, tiền sử, đặc biệt là đối với cộng đồng người da màu, vốn rất dễ vướng vào rắc rối pháp lý.
Nebraska chỉ có năm phiếu đại cử tri trong cuộc bầu cử tổng thống, nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng. Không giống như hầu hết các bang khác, Nebraska chia phiếu đại cử tri theo các khu vực địa lý, tương tự như Maine.
Cuộc bầu cử sắp tới được dự đoán sẽ là một trong những cuộc bầu cử có sự cạnh tranh gay gắt nhất, sát sao nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, khu vực bầu cử bao gồm thành phố Omaha – thành phố lớn nhất của Nebraska – có thể đóng vai trò quyết định.
Vào tháng 8, Tòa án cao nhất bang Minnesota cũng giữ nguyên một luật tương tự, được ký bởi Thống đốc Tim Walz, ứng viên phó tổng thống đảng Dân chủ. Trước đó vài tuần, tòa phúc thẩm liên bang đã bác bỏ đơn kháng cáo lệnh cấm bỏ phiếu vĩnh viễn ở Mississippi đối với một số trọng tội, khẳng định rằng chính sách này không vi phạm nguyên tắc hiến pháp về việc trừng phạt tàn bạo hoặc bất công.