WASHINGTON – Hôm thứ Tư (18/9), Ngân hàng trung ương Hoa Kỳ đã bắt đầu một loạt các đợt cắt giảm lãi suất mạnh tay, giảm đến 0.5%; Chủ tịch Quỹ Dự trữ Liên bang (FED) Jerome Powell cho biết quyết định này thể hiện cam kết của các quyết sách gia về việc vẫn giữ cho tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp ngay khi lạm phát đã giảm, theo Reuters.
“Tôi rất hài lòng với sự khởi đầu mạnh mẽ này,” Powell phát biểu trong buổi họp báo sau khi FED công bố giảm lãi suất chuẩn xuống còn 4.75%-5.00%. Ông nhấn mạnh rằng: “Xét từ cả góc độ kinh tế và kiểm soát nguy cơ, hành động này đều có lý do rõ ràng và hợp lý.”
Từ khi đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch FED vào năm 2018, Powell luôn cố gắng đạt được sự đồng thuận trong các quyết sách. Tuy nhiên, lần này có sự phản đối từ Michelle Bowman, người muốn cắt giảm lãi suất ít hơn (0.25 điểm phần trăm) thay vì mức 0.5 điểm phần trăm mà Powell đề nghị. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2005 có một Thống đốc FED không tán thành quyết định của FED. Theo một số chuyên gia phân tích, điều này cho thấy Powell đang nóng lòng muốn khởi động chu kỳ giảm lãi suất một cách mạnh mẽ, thể hiện quyết tâm của FED trong việc điều chỉnh chính sách.
Powell gọi quyết định này là sự “tái hiệu chỉnh” (recalibration) để phản ánh tình hình lạm phát đã giảm mạnh kể từ năm ngoái. Ông cũng giải thích rằng mặc dù nền kinh tế vẫn đang khỏe mạnh, FED vẫn muốn hành động sớm chứ không đợi đến khi thị trường lao động suy yếu mới ra tay.
Các chuyên gia phân tích cho rằng Powell không muốn phải đánh đổi tỷ lệ thất nghiệp để đạt được mục tiêu lạm phát 2% của FED, mà đang nỗ lực giữ cho cả lạm phát và thị trường lao động cùng ổn định.
Diane Swonk, trưởng kinh tế gia tại KPMG, cho biết: “Một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng đang gần ngay trước mắt, điều này sẽ củng cố danh tiếng của Powell trong vai trò Chủ tịch FED.”
Ngoài việc cắt giảm lãi suất 0.5 điểm phần trăm, các quyết sách gia của FED cũng dự kiến sẽ tiếp tục giảm thêm 0.5 điểm phần trăm vào cuối năm nay, giảm thêm 1 điểm phần trăm vào năm tới, và giảm 0.5 điểm phần trăm nữa vào năm 2026. Tuy nhiên, họ cũng cảnh báo rằng vì kế hoạch dài hạn như vậy nên rất có thể sẽ có thay đổi.
Dù quyết định cắt giảm lãi suất của FED được đưa ra chỉ khoảng 7 tuần trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, nhưng phản ứng ban đầu từ các ứng viên cũng không quá mạnh mẽ.
Phó Tổng thống Kamala Harris, ứng viên của Đảng Dân chủ, coi đây là “tin đáng mừng” cho người dân Hoa Kỳ, nhưng cũng nói thêm rằng: “Tôi biết, đối với những gia đình trung lưu và công nhân, chi phí sinh hoạt vẫn là gánh nặng của họ.”
Trong khi đó, Donald Trump, ứng viên của Đảng Cộng hòa và người từng bổ nhiệm Jerome Powell làm Chủ tịch FED, lại lo ngại rằng mức cắt giảm lớn như vậy có thể là dấu hiệu cho thấy nền kinh tế có thể sẽ gặp khó khăn. Ông nói với các phóng viên: “Cắt giảm nhiều như vậy, nếu mà không dính líu đến chính trị, thì nền kinh tế chắc hẳn đang rất tệ.”
Powell khẳng định nền kinh tế vẫn đang ổn định, không có dấu hiệu nào đáng lo ngại từ các chỉ số của thị trường lao động. Dù vậy, ông cũng thừa nhận rằng có những vấn đề mà các kinh tế gia và chuyên gia phân tích đã nêu ra: cần có thời gian để các thay đổi trong chính sách tiền tệ có tác động thực sự.
“Khi thị trường lao động còn đang mạnh mẽ thì cũng là thời điểm tốt nhất để ngăn ngừa các vấn đề có thể xảy ra trong tương lai, thay vì chờ đến lúc tình trạng sa thải hàng loạt xảy ra mới bắt đầu can thiệp,” Powell nhấn mạnh.
Bước tiến lớn
Kể từ tháng 7 năm ngoái, FED đã giữ mức lãi suất chuẩn trong khoảng từ 5.25% đến 5.50% sau khi kết thúc chiến dịch tăng lãi suất kéo dài 18 tháng nhằm kiểm soát lạm phát, vốn đã tăng lên mức cao nhất trong 40 năm vào năm 2022.
Powell không tuyên bố đã thành công trong việc chống lạm phát. Ông chỉ cho biết lạm phát hiện đang gần đạt mức mục tiêu 2% của FED, và các điều kiện của thị trường lao động vẫn đang đáp ứng một mục tiêu khác của ngân hàng trung ương là tạo việc làm tối đa.
Sau thông báo của FED, chứng khoán Hoa Kỳ có tăng nhưng lại giảm vào cuối ngày. Các nhà giao dịch cũng kỳ vọng lãi suất sẽ tiếp tục giảm, với mức dự báo 4.00%-4.25% vào cuối năm nay.
Hiện tại, lạm phát đang ở mức khoảng 2.5%, cao hơn mục tiêu 2% của FED khoảng 0.5%. Theo dự báo mới của FED, lạm phát sẽ giảm xuống 2.3% vào cuối năm nay và tiếp tục giảm xuống 2.1% vào cuối năm 2025. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp dự kiến sẽ đạt 4.4% và dao động quanh mức này cho đến năm 2025. Tăng trưởng kinh tế được dự báo sẽ ở mức 2.1% trong năm 2024 và 2% vào năm 2025, tương tự như dự báo được công bố vào tháng 6.