Trong nhiệm kỳ kéo dài chín tháng, bắt đầu từ ngày 7/10, Tối Cao Pháp Viện (TCPV) cũng sẽ xem xét các vụ kiện liên quan đến những tập đoàn công nghệ khổng lồ (tech giants) như Nvidia và Facebook của Meta. Các nguyên đơn tư nhân sẽ gặp nhiều khó khăn hơn nếu muốn thắng các vụ kiện gian lận chứng khoán chống lại các công ty lớn tại tòa án liên bang.
Vụ kiện liên quan đến ngành công nghiệp thuốc lá điện tử là một trong những mặt trận mới nhất trong nỗ lực giảm bớt quy định từ các cơ quan liên bang thông qua tòa án, được ủng hộ nhiệt tình bởi các chính trị gia bảo thủ và các doanh nghiệp ủng hộ. Họ muốn chính phủ bớt ‘nhúng tay’ vào các hoạt động kinh tế nên tìm cách làm suy yếu quyền lực của các cơ quan liên bang.
Ngày 28/6/2024, TCPV, với đa số thẩm phán bảo thủ, đã bãi bỏ học thuyết “Chevron deference,” nguyên tắc được thiết lập cách đây 40 năm nhằm yêu cầu các tòa án phải ưu tiên quyết định của các cơ quan liên bang khi diễn giải các luật trong phạm vi quyền hạn của họ. Trường hợp đó liên quan đến vụ kiện thách thức một chương trình bảo tồn các loài cá của một cơ quan liên bang.
Tuy vụ kiện này không có mức độ nghiêm trọng như các vụ trước đây, nhưng vẫn là một cơ hội cho các thẩm phán bảo thủ khảo xét hành động của các cơ quan kiểm soát, cụ thể là Cơ quan Kiểm soát Thực-Dược phẩm (FDA). Trong trường hợp này, FDA đã từ chối cấp phép cho các đơn xin bán sản phẩm thuốc lá điện tử có hương vị.
Vào tháng 6, các thẩm phán cũng ra phán quyết đả kích hành động của Ủy hội chứng khoán và hối đoái Hoa Kỳ (SEC) và Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA). Có thể thấy, những vụ kiện thách thức các cơ quan liên bang sẽ tiếp tục diễn ra trong nhiệm kỳ này của TCPV.
Tòa án sẽ thụ lý đơn kháng cáo của FDA liên quan đến phán quyết của tòa án cấp dưới, cho rằng FDA đã không tuân thủ đúng các quy trình pháp lý liên bang khi từ chối đơn xin của hai công ty Triton Distribution và Vapetasia về việc đưa các sản phẩm thuốc lá điện tử chứa nicotine ra thị trường.
Các công ty này đã nộp đơn xin cấp phép lên FDA vào năm 2020 cho các sản phẩm thuốc lá điện tử với nhiều hương vị như nho chua, nước chanh hồng và crème brulee, cùng các tên gọi như “Jimmy The Juice Man Strawberry Astronaut” và “Suicide Bunny Bunny Season.”
Tuy FDA khẳng định rằng họ chưa ban hành lệnh cấm hoàn toàn đối với các sản phẩm thuốc lá điện tử có hương vị, nhưng các công ty muốn được chuẩn thuận cần phải vượt qua “rào cản pháp lý rất gắt gao.” Lý do là vì cơ quan cho rằng những sản phẩm này tạo ra “nguy hại nghiêm trọng và rõ rành rành đối với thanh thiếu niên.”
Cho đến nay, FDA chỉ chuẩn thuận 27 sản phẩm thuốc lá điện tử, tất cả đều là các sản phẩm có hương vị thuốc lá hoặc bạc hà. Hơn một triệu đơn xin cấp phép khác đã bị từ chối.
“Vụ kiện của FDA là một cuộc tấn công khác vào quyền hạn và quyền lực của các cơ quan kiểm soát liên bang. Điều này tương tự như những vụ kiện quan trọng trong nhiệm kỳ trước, khi tòa án đã giảm bớt quyền lực của nhiều cơ quan liên bang hoặc khiến họ dễ bị thách thức hơn,” Karen Woody, giáo sư tại Trường Luật Đại học Washington & Lee ở Virginia, cho biết.
Hiện nay, tòa án vẫn chưa ấn định ngày xét xử vụ kiện này.
Các vụ kiện gian lận chứng khoán
Các thẩm phán sẽ xem xét những nỗ lực khác nhau của Facebook và Nvidia trong việc phản đối các vụ kiện liên bang về gian lận chứng khoán. Trước đó, TCPV đã đưa ra các phán quyền làm giảm bớt quyền lực của SEC. Những vụ kiện mới này có thể khiến các nguyên đơn là cá nhân gặp nhiều khó khăn hơn khi muốn bắt các công ty chịu trách nhiệm về hành vi gian lận chứng khoán.
Ann Lipton, giáo sư tại Trường Luật Tulane ở Louisiana, giải thích: “Đây là cơ hội để TCPV hoặc thu hẹp hoặc mở rộng ‘khe cửa,’ nghĩa là khiến cho các vụ kiện gian lận chứng khoán liên bang hoặc là khó tiến xa hoặc là dễ dàng tiến triển.”
Facebook và Nvidia đều đã nộp đơn kháng cáo sau khi một tòa án cấp dưới cho phép các vụ kiện tập thể thách thức họ về gian lận chứng khoán được tiếp tục tiến hành.
Ngày 6/11, TCPV sẽ lắng nghe các lập luận của Facebook về yêu cầu bác bỏ một vụ kiện, cáo buộc hãng này đã lừa dối các nhà đầu tư trong thời gian năm 2017 - 2018 về việc dữ liệu người dùng bị sử dụng sai bởi Facebook và các bên thứ ba.
Đến ngày 13/11, Nvidia cũng sẽ trình bày những lập luận, yêu cầu bác bỏ vụ kiện cáo buộc hãng chip này không trung thực với các nhà đầu tư về tỷ lệ doanh thu từ thị trường tiền điện tử đầy biến động
Theo giáo sư Woody, cộng đồng kinh doanh nên quan tâm đến hai vụ kiện này vì vì có một số vấn đề quan trọng. Bà dự đoán tòa án có thể sẽ ra phán quyết có lợi cho cả Facebook và Nvidia.
Woody nhận xét: “Nếu cả hai vụ kiện được xét xử cùng nhau, có thể các công ty sẽ phải tiết lộ nhiều thông tin hơn cho các nguyên đơn. Đồng thời, yêu cầu về bằng chứng trong các vụ kiện tập thể có thể sẽ được giảm bớt. Và điều này có thể khiến nhiều công ty lo ngại vì trong tương lai, nguy cơ họ bị lôi ra tòa chịu trách nhiệm sẽ cao hơn.”
Giáo sư luật Benjamin Edwards từ Đại học Nevada, Las Vegas, cho rằng nhiệm kỳ quan trọng của TCPV kết thúc vào tháng 7 vẫn còn để lại ảnh hưởng lớn. Ông nói: “Tôi đoán rằng trong vài năm tới, cộng đồng kinh doanh sẽ tập trung chủ yếu vào việc tìm cách thích nghi với môi trường pháp lý mới.”
Giáo sư Anat Alon-Beck, Trường Luật của Đại học Case Western Reserve ở Ohio, bổ sung thêm rằng các công ty và cơ sở kinh doanh có thể sẽ cố gắng tận dụng những thành công quan trọng mà họ đã đạt được trong các nhiệm kỳ (của TCPV) gần đây, tiếp tục thúc đẩy chiến lược “làm giảm bớt quyền lực của các cơ quan kiểm soát trong việc tạo ra và thi hành các quy định đối với ngành công nghiệp.”