
Các nhà lãnh đạo Liên Minh Châu Âu đã đưa ra một quyết định lịch sử: mở các cuộc đàm phán nhằm cho phép Ukraine gia nhập, bất chấp sự phản đối từ Hungary. Việc này được cho là để tiếp thêm động lực chính trị cho Kyiv trong cuộc chiến với Nga, theo Reuters.
Mặc dù phải mất nhiều năm nữa được quy chế thành viên, nhưng quyết định tại Hội nghị thượng đỉnh ở Brussels sẽ đưa Ukraine tiến một bước gần hơn tới mục tiêu chiến lược dài hạn là có được nhiều sự ủng hộ từ phương Tây và thoát ra khỏi quỹ đạo của Moscow.
Việc này diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với Ukraine, sau khi nước này phản công không mấy thành công trước Nga, và Quốc hội Hoa Kỳ cho đến nay vẫn chưa thể thông qua gói viện trợ trị giá 60 tỷ MK cho Kyiv.
EU đã đưa ra quyết định theo một cách rất không chính thống: Thủ tướng Hungary Viktor Orban, người có mối quan hệ chặt chẽ với Moscow, đã đồng ý rời khỏi phòng trong lúc các đồng nghiệp từ 26 thành viên khác của EU thống nhất đồng ý với việc này.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tuyên bố: “Đây là một chiến thắng cho Ukraine. Một chiến thắng cho toàn Châu Âu. Một chiến thắng thúc đẩy, truyền cảm hứng và tiếp thêm sức mạnh. Tôi xin chúc mừng tất cả người dân Ukraine trong ngày hôm nay… Lịch sử được làm nên bởi những người không mệt mỏi đấu tranh cho tự do.”
Các nhà ngoại giao và viên chức cho biết Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã đóng vai trò quan trọng trong việc khiến Orban rời khỏi phòng để dọn đường cho quyết định mới. Scholz cho biết quyết định này là “một dấu hiệu ủng hộ mạnh mẽ” đối với Ukraine.
Các nhà lãnh đạo cũng đồng ý tiến hành các cuộc đàm phán cho phép Ukraine gia nhập với một nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ khác là Moldova, và trao cho một nước khác là Georgia tư cách ứng cử viên gia nhập.
Các nhà lãnh đạo cho biết họ cũng sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán về quy chế thành viên với Bosnia sau khi nước này tiến hành một số cải cách chính trị nhất định.
Tối thứ Năm (14/12), các nhà lãnh đạo EU vẫn thảo luận về quyết định cấp cho Ukraine 50 tỷ Euro viện trợ tài chánh. Orban trước đó cũng đã phản đối kế hoạch này. Ông lấy lý do tham nhũng và các vấn đề khác để lập luận rằng Ukraine chưa sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán về vấn đề gia nhập với EU, nhưng các nhà ngoại giao EU nghi ngờ ông đang lợi dụng vấn đề này như một con bài mặc cả để cố gắng giải phóng các quỹ của EU đang bị đóng băng vì lo ngại về luật pháp ở Hungary.
Hôm thứ Tư, Ủy Ban Châu Âu đã khôi phục quyền tiếp cận của Hungary với số tiền hoàn lại lên tới 10.2 tỷ euro cho các dự án kinh tế sau khi nhận thấy nước này đã đáp ứng các điều kiện của cơ quan tư pháp.
Orban vẫn phản đối các cuộc đàm phán về tư cách thành viên của Ukraine ngay cả sau khi quyết định được đưa ra. Ông nói: “Lập trường của Hungary rất rõ ràng, Ukraine chưa chuẩn bị cho việc bắt đầu đàm phán về quy chế thành viên EU,” đồng thời gọi quyết định bắt đầu đàm phán là “phi lý” và “không phù hợp.”
Ông nói thêm: “Nhưng 26 quốc gia thành viên kiên quyết rằng quyết định này phải được đưa ra nên Hungary quyết định rằng nếu 26 quốc gia quyết định như vậy, họ nên đi theo con đường riêng của mình và Hungary không muốn tham gia vào quyết định tồi tệ này.”
Các cuộc đàm phán về quy chế thành viên có thể sẽ mất nhiều năm và sẽ không bắt đầu ngay lập tức. Đầu tiên, EU sẽ phải đồng ý về khuôn khổ đàm phán cho các cuộc đàm phán, điều này sẽ đòi hỏi một quyết định thống nhất khác. Các nhà lãnh đạo cho biết họ sẽ thực hiện bước đi này ngay khi Ukraine đáp ứng được các yêu cầu nổi bật về dân chủ và pháp quyền.
Nhiều nhà lãnh đạo EU đã cảnh báo rằng sự phản đối việc bắt đầu đàm phán sẽ được coi là một chiến thắng dành cho Tổng thống Nga Vladimir Putin.