
Hôm thứ Ba (10/10), Tòa Thượng Thẩm Khu Vực 9 cho biết sẽ xét xử lại vụ kiện liên quan đến luật cấm phá thai của Idaho với hội đồng 11 thẩm phán; hủy bỏ quyết định trước đó của hội đồng xét xử 3 thẩm phán. (Nguồn: pixabay.com)
Tòa Kháng Án (Tòa Khiếu Tố) đã tạm thời hạn chế tiểu bang Idaho trong việc thực thi lệnh cấm phá thai khắc nghiệt trong thời gian chờ đợi tòa cân nhắc những tranh luận pháp lý của chính quyền Biden đối với lệnh cấm, theo Reuters.
Tháng trước, một hội đồng gồm 3 vị thẩm phán của Tòa Thượng Thẩm Khu Vực 9, có trụ sở tại San Francisco, đã cho phép tiểu bang Idaho thực thi lệnh cấm của mình, đảo ngược phán quyết chặn một phần lệnh đó của tòa án cấp dưới. Tuy nhiên, vào thứ Ba (10/10), Tòa Thượng Thẩm Khu Vực 9 cho biết sẽ xét xử lại vụ kiện với 11 thẩm phán, có nghĩa là lệnh của hội đồng xét xử 3 vị thẩm phán sẽ bị hủy bỏ.
Cả ba vị thẩm phán trong hội đồng xét xử hồi tháng trước đều do cựu Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm. Trong số 28 thẩm phán tại Tòa Khu vực 9, 15 người được bổ nhiệm bởi các Tổng Thống của Đảng Dân Chủ, 13 người do các Tổng Thống Đảng Cộng Hòa bổ nhiệm; hội đồng 11 thẩm phán tham gia xét xử sắp tới sẽ được chọn ngẫu nhiên.
Năm 2020, Idaho đã thông qua cái gọi là luật “kích hoạt” (trigger law), sẽ có hiệu lực và cấm phá thai nếu Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ lật ngược phán quyết Roe v. Wade, án lệ đã thiết lập quyền phá thai trên toàn quốc. Luật chỉ có một ngoại lệ: khi cần phải phá thai để cứu sống tính mạng của người mẹ.
TCPV đã lật ngược án lệ Roe vào tháng 6 năm 2022.
Tháng 8 năm 2022, chính quyền của Tổng thống Đảng Dân Chủ Joe Biden đã kiện Idaho, cho rằng lệnh cấm phá thai của tiểu bang mâu thuẫn với Luật Điều trị Y tế Cấp cứu và Lao động (Emergency Medical Treatment and Labor Act – EMTALA), vốn yêu cầu các bệnh viện phải điều trị “ổn định” cho những bệnh nhân đang cần cấp cứu.
Chính quyền Biden cho rằng, luật EMTALA có khả năng yêu cầu phá thai để cứu sống người mẹ mà không cần phải đưa vào trường hợp ngoại lệ của Idaho để xem xét. Thẩm phán James Wesley Hendrix đã đồng ý với lập luận này, ngăn chặn việc thực thi luật cấm phá thai của Idaho trong các trường hợp cần phải phá thai để tránh khiến sức khỏe của người mẹ bị “nguy hiểm trầm trọng” hoặc có nguy cơ “suy giảm nghiêm trọng các chức năng cơ thể.”
Tháng trước, hội đồng ba thẩm phán nhận thấy không có xung đột giữa luật cấm phá thai của Idaho và EMTALA, vì EMTALA “không đặt ra các tiêu chuẩn chăm sóc hoặc yêu cầu cụ thể rằng phải cung cấp một số thủ tục nhất định, chẳng hạn như phá thai.”