Hôm thứ Năm (21/9), mối quan hệ giữa Ấn Độ và Canada đã rơi xuống điểm thấp nhất khi Ấn Độ thông báo đình chỉ toàn bộ thị thực mới đối với người Canada, còn Thủ tướng Canada Justin Trudeau cáo buộc New Delhi có liên quan tới vụ sát hại một người ly khai theo đạo Sikh. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
(Ngày 21 tháng 9, Reuters) Các tranh cãi giữa Ấn Độ và Canada ngày càng leo thang khi Ấn Độ thông báo đình chỉ thị thực mới cho người Canada và yêu cầu Ottawa giảm bớt sự hiện diện ngoại giao ở nước này, còn Thủ tướng Canada Justin Trudeau cáo buộc New Delhi có liên quan tới vụ sát hại một nhà lãnh đạo của người theo đạo Sikh.
Bộ Ngoại Giao Ấn Độ cho biết Canada chưa chia sẻ bất kỳ thông tin cụ thể nào liên quan đến những cáo buộc mà ông Trudeau đưa ra, đồng thời cho biết New Delhi sẵn sàng xem xét thông tin đó nếu được cung cấp.
Việc Ấn Độ đình chỉ toàn bộ thị thực mới đối với một quốc gia phương Tây là điều chưa từng xảy ra và đánh dấu điểm thấp nhất trong mối quan hệ Ấn Độ-Canada.
Thông báo này được đưa ra vài giờ sau khi Văn Phòng Cao Ủy Canada (Canada's High Commission) tại Ấn Độ cho biết sẽ tạm thời “điều chỉnh” sự hiện diện của nhân viên sau khi một số nhà ngoại giao nhận được những lời đe dọa trên các nền tảng truyền thông xã hội.
Tuy nhiên, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Ấn Độ Arindam Bagchi cho biết đã yêu cầu Ottawa giảm số lượng tại các cơ quan đại diện ngoại giao ở Ấn Độ để mang lại sự cân bằng giữa các cơ quan đại diện của hai nước.
Theo Bagchi, Ấn Độ đình chỉ cấp thị thực mới cho công dân Canada do “các mối đe dọa an ninh” đối với nhân viên lãnh sự quán của họ ở Canada.
Phía Ấn Độ chưa cung cấp bất kỳ bằng chứng nào hoặc đưa ra thông tin chi tiết về bản chất của các mối đe dọa an ninh đó, còn Bộ trưởng An Toàn Công Cộng Canada Dominic LeBlanc hôm thứ Tư (20/9) khẳng định Canada là một quốc gia an toàn.
Theo dữ liệu của chính phủ Ấn Độ, Canada là nguồn khách du lịch nước ngoài lớn thứ tư với 350,000 du khách vào năm 2019, dù con số này đã giảm kể từ sau đại dịch COVID-19.
Hôm thứ Hai, căng thẳng chưa từng có bùng lên sau khi Trudeau cho biết Ottawa đang điều tra “những cáo buộc đáng tin cậy” về khả năng các đặc vụ chính phủ Ấn Độ có dính líu tới vụ sát hại Hardeep Singh Nijjar ở British Columbia hồi tháng 6.
Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi phủ nhận mọi liên quan đến vụ sát hại. Cho đến nay, các viên chức Canada vẫn từ chối giải thích lý do tại sao họ tin rằng Ấn Độ có thể liên quan đến vụ sát hại Nijjar.
Mối quan hệ giữa Ấn Độ và Canada vốn đã căng thẳng trong những năm gần đây vì vấn đề người theo đạo Sikh ly khai. Cả hai nước đã tuyên bố trục xuất các nhà ngoại giao cấp cao của đối phương và ban hành khuyến cáo du lịch đáp trả lẫn nhau.
Canada đã thảo luận vấn đề này với các đồng minh chủ chốt như liên minh tình báo Ngũ-Nhãn (Five Eyes, bao gồm Hoa Kỳ, Anh, Úc và New Zealand). Trong khi đó, Washington, London và Canberra đều bày tỏ quan ngại.
Khi được hỏi về rủi ro do tranh chấp gây ra đối với vị thế của New Delhi trên toàn cầu, Bagchi trả lời rằng Canada mới là nước nên lo lắng về tổn hại đến danh tiếng của mình chứ không phải Ấn Độ. Ông nói: “Nếu có quốc gia nào cần coi lại thì đó là Canada, cái đất nước này ngày càng có tiếng là nơi trú ẩn an toàn cho những kẻ khủng bố, cực đoan và tội phạm có tổ chức.”
Theo cuộc điều tra dân số năm 2021, Canada có dân số theo đạo Sikh lớn nhất bên ngoài bang Punjab phía bắc Ấn Độ, với khoảng 770,000 người coi đạo Sikh là tôn giáo của họ.
Vào những năm 1980 và 1990, một cuộc nổi dậy đẫm máu của người Sikh ở Punjab đã giết chết hàng chục ngàn người trước khi bị đàn áp. Những người ly khai muốn thành lập một nhà nước Sikh độc lập có tên là Khalistan.
Mặc dù hầu như không có bất kỳ sự ủng hộ nào đối với cuộc nổi dậy còn sót lại ở Ấn Độ, các nhóm nhỏ người theo đạo Sikh ở Úc, Anh, Canada và Hoa Kỳ thỉnh thoảng vẫn tổ chức các cuộc biểu tình bên ngoài đại sứ quán Ấn Độ.
New Delhi từ lâu đã không hài lòng về hoạt động ly khai của người Sikh ở Canada, và luôn cảnh giác với bất kỳ sự manh nha rục rịch nào.
Căng thẳng cũng đang đe dọa quan hệ thương mại, khi các cuộc đàm phán về một thỏa thuận thương mại đã bị đóng băng vào tuần trước.
Canada là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 17 của Ấn Độ, các nhà đầu tư người Canada đã đầu tư hàng tỷ MK vào thị trường tài chánh Ấn Độ. Kể từ năm 2018, Ấn Độ là quốc gia có nguồn sinh viên quốc tế lớn nhất ở Canada, với số lượng tăng 47% vào năm 2022 lên gần 320,000 người. Theo các ước tính, Thỏa Ước Mậu Dịch CEPA giữa Canada và Ấn Độ có thể thúc đẩy thương mại hai chiều lên tới 6.5 tỷ MK.
Gửi ý kiến của bạn
