“Mr. Bean” hay diễn viên Rowan Atkinson cho rằng “Tuần trăng mật với xe điện của chúng ta sắp kết thúc!”. Hình: Youtube.
Từ đầu năm đến giờ, giới truyền thông liên tục đưa những tin tức tốt đẹp về thị trường xe điện (EV) ở Mỹ cũng như trên toàn thế giới. Mẫu xe bán chạy nhất thế giới trong quý 1 trên toàn cầu là chiếc Tesla Model Y với 267,200 chiếc, đứng trên cả những mẫu xe xăng nổi tiếng lâu đời của Toyota như Corolla, Camry… Số lượng xe điện bán ra trên toàn cầu tăng gấp ba chỉ trong ba năm, từ 2020 đến 2022.
Các hãng chế tạo xe hơi lớn trên thế giới đều đưa ra nhiều mẫu xe điện mới, khiến cho khách hàng ngày càng có nhiều lựa chọn hơn khi mua xe điện. Đặc biệt phải nhắc đến vấn đề giá. Hiện nay đã có nhiều mẫu xe điện tại Mỹ có giá không cao hơn so với các mẫu xe xăng. Đó là chưa kể đến những khoản hoàn thuế ưu đãi dành cho xe điện. Nếu tính thêm những khoảng ưu đãi từ chính phủ liên bang, tiểu bang, mẫu xe điện Tesla Model 3 ở California nay có giá cơ bản chỉ vào khoảng dưới $30,000. Quả thật là rất hấp dẫn nếu so sánh với chỉ cách đây một năm.
Trước tình hình này, có vẻ như không còn ai tranh cãi về tương lai tươi sáng của xe điện trong thập niên này? Xin thưa là vẫn có! Mà đó lại là một nhân vật nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng công chúng lớn ở nước Anh.
Rowan Atkinson là diễn viên hài người Anh rất được kính trọng, nổi tiếng với vai diễn Mr.Bean “tửng tửng”, không thích nghi được với xã hội văn minh, khiến cho khán giả khắp thế giới phải cười nghiêng ngả. Vào đầu Tháng Sáu, “Mr.Bean” ngoài đời thực đã có bài bình luận trên tờ báo Guardian, nói về cảm giác thất vọng khi mua một chiếc xe điện. Ông Atkinson cho rằng “Tuần trăng mật với xe điện của chúng ta sắp kết thúc!” Ông ta còn đưa ra lời khuyên với độc giả rằng nên giữ chiếc xe xăng cũ, vì chúng có thể tốt hơn là mua một chiếc xe điện!
Như để củng cố cho lập luận bài bác xe điện, ông Atkinson cho biết mình có bằng đại học về kỹ thuật điện. Ông khuyên mọi người nên cân nhắc việc giữ loại động cơ đốt trong càng lâu càng tốt, trong khi chờ đợi phát triển các loại nhiên liệu thay thế như hydro và hay nhiên liệu tổng hợp.
Một số các chuyên viên về khí hậu, môi trường không đồng ý với bài bình luận của ‘Mr.Bean”. Trang mạng tin tức The Washington Post có đăng một bài phản bác của Michael J. Coran, một nhà báo chuyên mục tư vấn "Climate Coach", với gần hai thập kỷ làm phóng viên và biên tập viên về khí hậu, công nghệ và kinh tế.
Ký giả Michael cho rằng mình hiểu tại sao “Mr. Bean” gợi ý về việc duy trì xe xăng. Bản thân ông Michael đang lái chiếc 2010 Honda Fit, và chắc chắn rằng nó sẽ còn tiếp tục hoạt động tốt sau 100,000 mile. Nhưng ông cho biết đã đến lúc nói lời tạm biệt với Honda Fit, và chiếc xe tiếp theo của ông sẽ chạy bằng điện.
Ông Atkinson đúng khi cho rằng xe điện chưa hoàn hảo như xe xăng. Ngành công nghiệp xe điện hiện nay còn đang tìm cách cải tiến để bình điện có thể gọn nhẹ hơn, lưu trữ điện năng tốt hơn. Việc khai thác khoáng sản làm bình điện đã tàn phá môi trường sống của người dân thuộc các quốc gia nghèo trên thế giới. Giá của xe điện vẫn còn khá cao. Những trạm sạc điện vẫn còn ít hơn nhiều so với trạm xăng.
Tuy nhiên, đối với rất nhiều chuyên gia về khí thải và kỹ thuật xe hơi, xe điện vẫn là lựa chọn tốt hơn cho hàng triệu triệu người trên thế giới. Nhiều nhà sản xuất xe hơi, nhiêu người mua xe hiện nay chọn giải pháp xe điện không phải chỉ vì họ muốn bảo vệ môi trường. Xét trên nhiều mặt, xe điện là một công nghệ vượt trội.
Việc sản xuất xe điện vẫn gây ô nhiễm, đúng như Atkinson đã bình luận. Theo thống kê của Volvo, việc sản xuất xe điện có thể tạo ra nhiều khí thải hơn so với những chiếc xe thông thường, nhiều hơn gần 70%. Nhưng con số đó chỉ là của thời điểm hiện tại, và cũng không đúng khi nhìn suốt vòng đời sử dụng của một chiếc xe điện.
Đầu tiên, qui trình sản xuất bình điện đang được cải tiến để trở nên sạch hơn. Đây là khâu gây ô nhiễm nhất khi sản xuất xe điện.
Kế đến, ô nhiễm trong sản xuất chỉ là một phần nhỏ trong vòng đời của một chiếc xe hơi. Phần lớn lượng khí thải của xe đến từ nhiên liệu mà xe tiêu thụ trong suốt thời gian sử dụng, chứ không phải từ vật liệu tạo nên chúng. Khi xe chạy đến trên 100,000 mile, lượng khí thải từ quá trình sản xuất là một con số rất nhỏ. Một tính toán của tổ chức CarbonBrief cho thấy rằng việc lái một chiếc 2019 Nissan Leaf EV sẽ tạo ra lượng khí thải trong cả vòng đời sản phẩm ít hơn ba lần so với một chiếc xe hơi chạy xăng.
Thêm nữa, theo Boston Consulting Group (BCG), tại Hoa Kỳ hiện nay nguồn điện để sạc xe điện ngày càng ít ô nhiễm hơn và rẻ hơn so với xăng. Điều này cũng xảy ra tương tự ở hầu hết các nơi trên thế giới. Mỗi năm, tỉ lệ điện năng tạo ra từ các nguồn năng lượng tái tạo càng lớn. Hoa Kỳ hiện đang nhắm đến một mạng lưới điện không có khí thải vào năm 2035. Xe điện chắc chắc sẽ sạch hơn vì lưới điện ngày càng sạch hơn.
Đó là vấn đề ô nhiễm. Ông Atkinson cũng có đề nghị các loại nhiên liệu sạch thay thế cho xăng là hydro và nhiên liệu tổng hợp. Theo ông, những nhiên liệu này tốt hơn điện.
Trước tiên hãy nói về hydro. Ông Atkinson cho rằng nếu hydro được chọn để cung cấp năng lượng cho xe tải, và tất cả các trạm xăng hiện nay sẽ được thay thế bằng hydro, thì đó có thể là một lựa chọn phổ biến và dễ tiếp cận đối với xe hơi.
Hydro là một loại nhiên liệu tuyệt vời. Khi dùng làm nhiên liệu cho máy bay, xe tải hạng nặng hoặc các xưởng đúc thép, hydro là nguồn năng lượng có ý nghĩa, vì đó là những ngành công nghiệp không có nhiều lựa chọn khác để tránh khí thải carbon.
Tuy nhiên, việc sử dụng hydro cho mọi chiếc xe hơi chưa chắc là một ý kiến hay. Lý do là vì so với điện, hydro rất đắt, hiệu suất kém hơn và khó vận chuyển hơn. Xây dựng một hệ thống đường ống hydro, xe vận tải hydro, những kho chứa hydro hoàn toàn mới chỉ dành cho xe hơi sẽ là một khoản đầu tư tốn kém hơn so với hệ thống cung cấp điện năng.
Việc điện phân nước để tạo ra hydro và oxy cũng cần một lượng năng lượng khổng lồ, từ đó khiến giá thành hydro rất cao. Ở mức $16 cho mỗi gallon hydro như hiện tại, việc xe chạy bằng hydro không có tính kinh tế. Một chuyên gia của trang mạng xe hơi Edmunds cho rằng ngay cả khi hydro có tương lai, thì sự tồn tại của xe điện hiện tại cũng sẽ giết chết tương lai đó! Hiện nay, các nhà sản xuất xe hơi đã đầu tư khá nhiều để phát triển xe điện. Việc thay đổi hướng đầu tư xem ra quá tốn kém.
Kế đến, đề nghị nhiên liệu tổng hợp cũng không phải là một giải pháp hấp dẫn. Nhiên liệu tổng hợp, một dạng hydrocacbon tổng hợp, chủ yếu vẫn còn trong giai đoạn thí nghiệm. Chúng có thể được sản xuất bằng điện và CO2 từ không khí. Nhưng giá thành của chúng rất đắt. Hãng xe Đức Porsche đã đầu tư $75 triệu vào một công ty nhiên liệu tổng hợp của Chile, ước tính chi phí là $37 cho mỗi gallon. Ngay cả những dự đoán lạc quan của Hội Đồng Quốc Tế Về Giao Thông Sạch cũng chỉ đưa ra mức giá gần $10/gallon trong tương lai. Với viễn cảnh như vậy, nhiên liệu tổng hợp không phải là một giải pháp có tính kinh tế cho ngành xe hơi. Nhưng chúng có thể được sử dụng trong tương lai cho các ngành hàng không, vận tải đường bộ và công nghiệp nặng.
Như vậy, để có thể khuyên người lái xe nên tiếp tục sử dụng xe xăng, “Mr.Bean” cần phải có những lý do thuyết phục hơn. Thí dụ như xe xăng chắc chắn rẻ hơn xe điện. Điều này vẫn còn đúng trong hiện tại. Nhưng trong tương lai gần thì chưa chắc. Hiện nay các nhà sản xuất xe điện đang tung ra nhiều mẫu xe điện giá rẻ, đặc biệt là trong vài năm tới.
Và nếu tính tất cả các khoản chi phí khi sở hữu một chiếc xe điện, bao gồm giá mua, tiền nhiên liệu, chi phí bảo trì, chắc chắn xe điện sẽ có chi phí thấp hơn so với xe xăng trong một tương lai gần.
Đó là lý do tại sao hiện nay thị trường xe điện đang phát triển nhanh chóng trên toàn thế giới. Trong năm 2022, xe điện chiếm 15% số xe mới bán ra trên toàn cầu. Xe điện hiện nay là phân khúc phát triển nhanh nhất của ngành công nghiệp xe hơi.
Ngay cả giới đầu tư chứng khoán Wall Streets, cũng như ngành công nghiệp xe hơi thế giới cũng đồng tình với việc phát triển xe điện. Các nhà sản xuất xe hơi trên toàn cầu đã cam kết đầu từ $1,200 tỷ để phát triển xe điện. Điều này sẽ rất khó đảo ngược, khi hầu hết các nhà sản xuất xe hơi lớn đều đã công bố kế hoạch sản xuất xe điện của mình cho đến năm 2030.
Để kết luận, nhà báo Michael J. Coran đã nói với “Mr.Bean” rằng “tuần trăng mật” với xe điện sẽ không kết thúc. Xe điện sẽ là một hướng đi không thể đảo ngược của ngành công nghiệp xe hơi tương lai. Như để thêm phần mỉa mai, ông Michael nói rằng ở một số quốc gia, “tuần trăng mật” với xe điện thực sự đã kết thúc. Bởi vì xe điện đã trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày. Tại Na Uy, trong năm 2022 khoảng 80% doanh số bán xe mới là thuộc về xe điện!
Ông Michael còn cá cuộc là trong tương lai, vẫn có người giữ những chiếc xe xăng trong garage của mình trong vài thập kỷ nữa, đúng như lời khuyên của ông Atkinson. Vậy là tốt rồi! Nhưng mà hầu hết trong số họ vẫn sẽ lái xe điện, và xem xe xăng giống như cách mà chúng ta nhìn xe ngựa ngày nay. Một sở thích sưu tầm đồ cổ…
Bách Khoa
Nguồn tham khảo: https://www.washingtonpost.com/climate-environment/2023/06/06/sorry-mr-bean-evs-are-better-choice/
Gửi ý kiến của bạn
