Nữ danh ca Hoa Kỳ Tina Turner, một trong những nghệ sĩ thu âm hàng đầu mọi thời đại, đã qua đời ở tuổi 83, ngày Thứ Tư, 24 tháng 5 năm 2023.
Đại diện của bà cho biết bà đã ra đi thanh thản tại nhà riêng ở Küsnacht gần Zurich, Thụy Sĩ, sau thời gian dài lâm bệnh.
Turner bắt đầu sự nghiệp vào những năm 1950, những năm đầu của nhạc Rock 'n' Roll, và trở thành một hiện tượng của MTV.
Trong video cho bài hát đứng đầu bảng xếp hạng “What's Love Got to Do with It,” Turner là hình ảnh thu nhỏ của phong cách thập niên 1980 khi bà sải bước trên đường phố New York với mái tóc vàng dựng đứng, mặc một chiếc áo khoác jean cắt cúp, cùng với váy ngắn và giày cao gót.
Với sở thích thử nghiệm âm nhạc và những bản ballad có ngôn từ thẳng thừng, Turner đã kết hợp hoàn hảo với bối cảnh nhạc pop những năm 1980. Có khi được đặt biệt danh là “Nữ hoàng nhạc Rock 'n' Roll,” Turner đã giành được 6 trong số 8 giải Grammy vào những năm 1980. Thập niên này đã chứng kiến hàng chục bài hát của bà lọt vào Top 40, có thể kể đến như “Typical Male,” “The Best,” “Private Dancer” và “Better Be Good to Me.” Buổi trình diễn năm 1988 của bà ở Rio de Janeiro đã thu hút 180,000 người. Đây vẫn là một trong những buổi biểu diễn có lượng khán giả lớn nhất đối với bất kỳ nghệ sĩ biểu diễn đơn lẻ nào.
Thời điểm đó, Turner đã thoát khỏi cuộc hôn nhân với nghệ sĩ guitar Ike Turner trong một thập niên. Bà có kể về sự bạo hành từng phải chịu từ chồng cũ trong thời gian chung sống và hợp tác âm nhạc trong những năm 1960 và 1970. Bà tiết lộ rằng đôi mắt bà bị bầm tím, môi bị nứt, gãy xương hàm và những vết thương khác đã khiến bà phải đi cấp cứu nhiều lần.
Hầu hết các bài hát nổi tiếng của Turner đều do người khác viết, nhưng bà đã làm chúng sống động bằng giọng hát mà nhà phê bình âm nhạc Jon Pareles của New York Times gọi là “một trong những nhạc cụ đặc biệt hơn trong nhạc pop.”
Nữ danh ca Turner có tên khai sinh là Anna Mae Bullock, bà ra đời vào ngày 26 tháng 11 năm 1939, tại cộng đồng Nutbush ở vùng nông thôn Tennessee, nơi bà mô tả trong bài hát “Nutbush City Limits” năm 1973 là một “cộng đồng nhỏ yên tĩnh, lâu đời, một thị trấn nhỏ bé.”
Theo cuốn hồi ký My Love Story năm 2018 của nữ danh ca, cha của bà làm giám thị tại một trang trại, và mẹ rời bỏ gia đình khi bà được 11 tuổi. Khi thành thiếu nữ, bà chuyển đến St. Louis để đoàn tụ với mẹ.
Ike Turner, người có bài hát “Rocket 88” năm 1951 thường được gọi là bản thu âm nhạc Rock 'N' Roll đầu tiên, đã phát hiện ra bà ở tuổi 17 khi bà cầm mic hát tại buổi biểu diễn câu lạc bộ của ông ở St. Louis năm 1957. Sau đó, ông đã thu âm một bài hát nổi tiếng, “A Fool in Love” với bà và đặt nghệ danh cho bà là Tina Turner. Sau đó, hai người kết hôn ở Tijuana, Mexico.
Tina đã sử dụng giọng hát khỏe khoắn của mình và chăm chỉ luyện tập các điệu nhảy, bà trở thành giọng ca chính trong ban nhạc có tên là Ike and Tina Turner Revue. Bà hợp tác với các thành viên của hoàng gia nhạc rock, bao gồm The Who và Phil Spector, trong những năm 1960 và 1970 và xuất hiện trên trang bìa số hai của tạp chí Rolling Stone năm 1967.
Ike và Tina Turner tung hoành giữa các hãng thu âm, phần lớn thành công thương mại của họ là nhờ lịch trình lưu diễn dày đặc. Bản nổi tiếng nhất của họ khi ấy là bản tựa đề “Proud Mary” của Creedence Clearwater Revival.
Theo hồi ký của bà, Turner quyết định bỏ chồng vào một đêm năm 1976 trong một chuyến lưu diễn ở Dallas, sau khi chồng lao vào đánh bà trên xe và bà đã đánh trả. Cuộc ly hôn của họ được hoàn tất vào năm 1978.
Đại sảnh Danh vọng Rock & Roll đã giới thiệu Ike và Tina Turner vào năm 1991, gọi họ là “một trong những nghệ sĩ biểu diễn trực tiếp tài ba nhất trong lịch sử.” Ike Turner qua đời năm 2007.
Sau khi bỏ chồng, Turner đã dành nhiều năm đấu tranh để giành lại ánh đèn sân khấu, phát hành các album solo và đĩa đơn thất bại và thỉnh thoảng phải đi biểu diễn tại các hội nghị của công ty.
Năm 1980, bà gặp người quản lý mới là Roger Davies, một giám đốc điều hành âm nhạc người Úc, người đã làm quản lý của bà trong ba thập niên. Kết quả dẫn đến đĩa đơn số 1 – “What's Love Got to Do With It” – và sau đó vào năm 1984, album “Private Dancer” của bà đã đưa bà lên đầu bảng xếp hạng, tiếp tục trở thành album lớn nhất của Turner, là đỉnh cao trong sự nghiệp giúp bà bán được tổng cộng hơn 200 triệu đĩa.
Năm 1985, Turner gặp giám đốc điều hành âm nhạc người Đức Erwin Bach, người đã hợp tác lâu dài với bà và năm 1988, bà chuyển đến London, bắt đầu cư trú kéo dài hàng thập niên ở Châu Âu. Bà đã phát hành hai album vào những năm 1990 và bán rất chạy, đặc biệt là ở Châu Âu, thu âm bài hát chủ đề cho bộ phim Bond năm 1995 “Golden Eye” và tổ chức một chuyến lưu diễn vòng quanh thế giới thành công vào năm 2008 và 2009.
Sau đó, bà kết hôn với Bach, từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ và trở thành công dân Thụy Sĩ.
Bà gặp một số vấn đề về sức khỏe sau khi nghỉ hưu và vào năm 2018. Gia đình bà phải đối mặt với một bi kịch khi con trai lớn của bà tự tử ở tuổi 59 tại Los Angeles. Ronnie, con trai út của bà qua đời vào tháng 12 năm 2022.
Tên tuổi của bà vẫn thu hút khán giả nhiều năm sau khi nghỉ hưu. Chương trình sân khấu ca nhạc “TINA - Nhạc kịch Tina Turner” với Adrienne Warren đã thành công vang dội lần đầu tiên ở West End của London vào năm 2018, sau đó là trên sân khấu Broadway. Vào năm 2021, HBO đã phát hành một bộ phim tài liệu “Tina.” về cuộc đời của bà.