Thủ Tướng Việt Nam Phạm Minh Chính gặp gỡ với Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong một trong một thời gian ngắn tại một phiên họp của khối G7 hội nghị thượng đỉnh các nước tại thành phố Hiroshima của Nhật Bản vào Chủ nhật.
Cuộc họp diễn ra tại phiên họp G7 với chủ đề 'Hướng tới một thế giới hòa bình, ổn định và thịnh vượng' theo Bộ Ngoại Giao Việt Nam. Trong cuộc gập gỡ, Thủ Tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Việt Nam coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống với Ukraina.
Bình luận về quân sự Nga-Ukraine đang diễn ra xung đột, Thủ Tướng Phạm Minh Chính khẳng định lập trường nhất quán của Việt Nam tôn trọng Hiến Chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế, đặc biệt là nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, không can thiệp vào công việc nội bộ và không sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.
Ông Chính bày tỏ hy vọng các bên liên quan xung đột quân sự sẽ sớm kết thúc, tiếp tục đối thoại và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Việt Nam đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh, triệt để hiểu được giá trị của hòa bình.
Việt Nam đã viện trợ nhân đạo cho người dân Ukraine và sẵn sàng hỗ trợ các bên trong việc tìm kiếm các giải pháp hòa bình lâu dài trên cơ sở của luật pháp quốc tế và sự tôn trọng đối với quyền lợi chính đáng.
Bộ Ngoại Giao Việt Nam cho biết hai nhà lãnh đạo nhất trí thông qua các biện pháp thắt chặt quan hệ song phương Việt Nam-Ukraine.
Ông Phạm Minh Chính dự Hội nghị thượng đỉnh G7 ngày 20-21/5 với tư cách khách mời theo lời mời của Thủ Tướng Nhật Bản Fumio Kishida. Đây là lần thứ ba Việt Nam tham dự hội nghị cấp cao và lần thứ hai theo lời mời của Nhật Bản. Việt Nam là một trong hai nước Đông Nam Á được mời dự thượng đỉnh bên cạnh Indonesia.
Về các vấn đề địa phương, Thủ Tướng Chính mong cộng đồng quốc tế và các đối tác sẽ ủng hộ vai trò của ASEAN trong việc xây dựng hòa bình, ổn định, hợp tác và tự cường ở khu vực. Các quốc gia cần thực hiện nghiêm túc Tuyên Bố về Ứng Xử của các bên ở Biển Đông và đạt được Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công Ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển Biển 1982 (UNCLOS).
Thủ Tướng Chính cũng yêu cầu các bên kiềm chế, không có những hành động gây tổn hại làm phức tạp thêm tình hình và xâm phạm chủ quyền, quyền và quyền tài phán của các bên liên quan quốc gia thành lập bởi UNCLOS.
Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy Việt Nam chuyển hướng, hỗ trợ cụ thể Ukraine hơn trong bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, hòa đồng với lập trường của Tây phương. Chiến tranh Ukraine là một cơ hội cho Việt Nam xét lại vị trí của mình trên thế giới để bảo vệ quyền lợi quốc gia và lãnh thổ.
Sau nhiều lần bỏ phiếu trắng hoặc chống, Việt Nam sau cùng đã bỏ phiếu thuận theo đa số ủng hộ nghị quyết của Liên Hiệp Quốc về chiến tranh Ukraine vào ngày 26/4 trong đó có đoạn nói về “xâm lược quân sự” của Nga đối với Ukraine. Nghị quyết, do 48 quốc gia đề xuất, khuyến khích Liên Hiệp Quốc và Hội Đồng Châu Âu tăng cường hợp tác ở tất cả các cấp để giải quyết hiệu quả nhiều vấn đề.
Việt Nam cũng rất có thể trở thành Ukraine trước tham vọng bành trướng truyền thống của Trung Quốc. Việt Nam hiện tại khác hẳn Ukraine ở chỗ là Việt Nam hầu như bị hoàn toàn cô lập, trên thực tế không có đồng minh, ngoại trừ Cuba. Còn Nga đang bị xa lầy vào chiến tranh Ukraine, lâm vào tình trạng thiếu thốn vũ khí và lương thực, không thể giúp gì cho Việt Nam nếu chiến tranh với Trung Quốc bùng nổ. Ngoài ra, Nga đang cần Trung Quốc trong bối cảnh phải đương đầu với khối NATO và EU ở châu Âu. Nếu buộc phải chọn lựa, Nga sẽ bỏ mặc Việt Nam.
Một ngày sau khi Thủ Tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng Thống Volodymyr Zelensky tại Nhật, một điều xem ra khá nhậy cảm với Nga, ông đã đón tiếp Phó Chủ Tịch Hội Đồng An Ninh Nga Dmitry Medvedev tại Hà Nội. Theo cơ quan truyền thông Tass của chính phủ Nga, đôi bên thảo luận về vấn đề hợp tác kinh tế. Tass không có báo cáo nào về Việt Nam tại cuộc họp thượng đỉnh G7.
THAM KHẢO
(1) Tuoi Tre News, "Vietnam PM meets Ukraine President Zelensky on G7 summit sidelines," May 21, 2023.
(2) Hoai Thu, "Vietnamese PM calls for conflict resolution through dialogue," Vietnam Express International, May 21, 2023.
(3) Tass, "Vietnam’s prime minister lauds successful cooperation with Russia as Medvedev visits Hanoi," May 22, 2023.
(4) BBC, "Việt Nam, Trung Quốc ủng hộ nghị quyết của LHQ có đoạn nói về 'Nga xâm lược Ukraine," 3-5-2023.