Số Người Chết Vì Nhịn Đói Nghe Theo Lời Giáo Chủ Ở Kenya Tăng Lên 201 Người. Vì Sao Nên Nông Nỗi Này?

  

Câu chuyện gây phẫn uất trên cộng đồng mạng thế giới tuần này là chuyện về một mục sư tự phong của một giáo phái tin lành ở Kenya, người rao giảng rằng giáo dân nên nhịn đói tới chết để được lên trời gặp Chúa Jesus.

 

Cảnh sát đang khai quật và cố gắng xác định các thi thể được đặt trong những ngôi mộ tập thể ở vùng hoang dã nông thôn rộng 800 mẫu Anh ở phía đông nam Kenya, quê hương của một giáo phái Kyto Ngày Tận Thế mà những người theo đạo này được yêu cầu phải nhịn đói cho đến chết để họ có thể gặp Chúa Jesus.

Hôm thứ Bảy, ngày 13 tháng 5, số người chết đã tăng lên 201 người, theo AP. Hơn 600 người vẫn đang mất tích. Nhiều người nêu ra những câu hỏi làm thế nào một điều như vậy có thể xảy ra và làm thế nào cảnh sát có thể không biết về nó. Cuộc tranh luận liên quan đến việc liệu tự do tôn giáo, mà Hiến pháp Kenya bảo đảm, có nên bị hạn chế hay không.

Theo điều tra của tờ New York Times, một nhà truyền giáo, giáo sĩ Paul Mackenzie, lãnh đạo của Nhà thờ Good News International, đã tiếp thị tài sản ở vùng đất này như một nơi ẩn náu khỏi ngày tận thế sắp xảy ra và buôn bán các mảnh đất, mặc dù ông ta không sở hữu mảnh đất đó. Sự xuất hiện của đại dịch vào năm 2020 đã nâng cao uy tín của ông ta.
 

Vào tháng 1/2023, Mackenzie tuyên bố ông đã có hướng dẫn mới cho hàng trăm người sống tại khu nhà: tự tử hàng loạt bằng cách rủ nhau nhịn đói. Ông nói: "Trẻ em nên nhịn ăn dưới ánh nắng để chúng chết nhanh hơn". Phụ nữ sẽ làm điều tương tự vào tháng 3 và tháng 4/2023, sau đó là nam giới. Mackenzie sẽ sống sót để giúp những người khác "gặp Chúa Jesus", sau đó sẽ tự nhịn đói trước khi thế giới kết thúc.

 

MacKenzie bị bắt vào tháng trước và hiện vẫn đang bị cảnh sát giam giữ. Chính quyền Kenya tuyên bố buộc tội ông với tội danh liên quan đến khủng bố, tội “ra lệnh cho những người theo ông bỏ đói con cái và chính họ đến chết để họ có thể lên thiên đường trước ngày tận thế, mà ông dự đoán là vào ngày 15 tháng 4.” Người tài xế taxi trở thành nhà truyền giáo này đã bị tòa án Kenya từ chối tại ngoại.

 

Vào cuối tuần qua, thêm 29 thi thể đã được khai quật, trong đó có 12 thi thể trẻ em được tìm thấy trong cùng một ngôi mộ.

 

Tổng thống Kenya William Ruto đã chỉ định một ủy ban điều tra đặc biệt để xem xét liệu những sai sót về hành chính hoặc tình báo có góp phần gây ra cái chết hay không.  Người phát ngôn của Tổng thống Hussein Mohamed cho biết Ruto cũng đã chỉ định một lực lượng đặc nhiệm để xem xét các quy định quản lý các tổ chức tôn giáo.

 

 

Vào những tuần đầu tiên của tháng 4 năm 2023, một người đàn ông đã liên lạc với cảnh sát sau khi vợ và con gái của anh ta rời nhà ở Nairobi để đến một thị xã hẻo lánh của Mackenzie ở Hạt Kilifi và không quay trở lại. Khi cảnh sát vào điều tra, họ phát hiện ra những người hốc hác và những ngôi mộ mới. Mười lăm thành viên của nhóm đã được cảnh sát giải cứu; họ nói rằng họ đã được lệnh phải chết đói để "gặp Chúa Giêsu". 15 người được này đều ở trong tình trạng tồi tệ, và 4 người đã chết trước khi đến được bệnh viện.

 

Trong ba tuần sau đó, cảnh sát đã khám xét khu vực rộng 800 mẫu Anh (3,2 km2) của xã, tìm thấy nhiều ngôi mộ còn xanh và những người sống sót khác đang chết đói. Những thi thể đầu tiên được đào lên từ các ngôi mộ hầu hết là trẻ em. Một trong những ngôi mộ được cảnh sát cho là chứa thi thể của 5 thành viên trong cùng một gia đình – 3 đứa trẻ và cha mẹ của chúng. Một trong những ngôi mộ có tới sáu người bên trong. Một ngôi mộ khác có 12 người con trong đó. Một số thi thể không được chôn cất. Nhà chức trách còn phát hiện một số thi thể tiều tụy khác, trong đó có một người bị chôn sống 3 ngày và sau đó được đưa đến bệnh viện điều trị. Chính quyền địa phương bắt đầu yêu cầu hỗ trợ từ các khu vực pháp lý khác. Nhà chức trách cho rằng còn một số người mất tích chưa xác định được vẫn đang ẩn náu trong khu rừng trên địa bàn xã và trốn tránh cơ quan chức năng khi tiếp tục nhịn ăn. Các nhà chức trách báo cáo rằng các thành viên của xã vẫn đang tích cực cố gắng cản trở nỗ lực tìm kiếm những người sống sót của họ.

 

Theo lời khai với cảnh sát, Mackenzie nói với những người theo ông "việc nhịn ăn chỉ được tính nếu họ tập hợp lại với nhau và đề nghị trang trại của ông ta làm địa điểm nhịn đói. Họ không được giao du với bất kỳ ai từ thế giới 'bên ngoài', và nếu họ muốn đến được cửa trời họ phải tiêu hủy tất cả các tài liệu do chính phủ cung cấp, bao gồm cả ID quốc gia và giấy khai sinh."

 

133 trường hợp tử vong được báo cáo tính đến ngày 10 tháng 5 năm 2023, trong đó có 8 người được cứu sống nhưng sau đó tử vong. Phần lớn các trường hợp tử vong là trẻ em, với phụ nữ là nhóm lớn tiếp theo, theo Bộ trưởng Nội vụ Kithure Kindiki. Ông cũng tuyên bố rằng không phải tất cả các trường hợp tử vong đều do chết đói, Ông nói rằng "có những phương pháp khác được sử dụng, bao gồm cả việc gây thương tích cho họ, chỉ bằng cách quan sát sơ bộ và thể chất." Giảo nghiệm tử thi được tiến hành trên hơn 100 thi thể cho thấy các nạn nhân chết vì đói, bóp cổ, ngạt thở và chấn thương. Hội Chữ thập đỏ Kenya báo cáo vào ngày 30 tháng 4 rằng 410 cá nhân, trong đó có 227 trẻ vị thành niên, đã mất tích. Tính đến ngày 13 tháng 5, tổng số người chết là 201, và vào ngày 12 tháng 5, số người được báo cáo mất tích lên tới 609 người; 72 người đã được giải cứu.

 

Mackenzie, người vợ thứ ba Rhoda Mumbua Maweu và 16 thành viên khác của nhóm đã bị chính quyền bắt giữ và đang bị cảnh sát giam giữ kể từ ngày 7 tháng 5 năm 2023.

 

Vào ngày 24 tháng 4, các đội tìm kiếm đã phải dừng việc đào tìm thi thể cho đến khi việc khám nghiệm tử thi hoàn tất đối với 90 thi thể đầu tiên được tìm thấy vì nhà xác của Bệnh viện Hạt Malindi đã hết chỗ để chứa thi thể. Vào ngày 28 tháng 4, có thông tin cho rằng mưa lớn đang làm chậm các nỗ lực cứu hộ và phục hồi.

 

 

Việc rất nhiều người coi thường bản năng cơ bản nhất của con người để tồn tại và thay vào đó chọn chết bằng cách nhịn ăn đã đặt ra những câu hỏi nhạy cảm về giới hạn của tự do tôn giáo, một quyền được ghi trong Hiến pháp Kenya.

 

Cơ đốc giáo tin lành — và các nhà truyền giáo tự do — đã ngày càng trở nên phổ biến khắp châu Phi, một phần của sự bùng nổ tôn giáo trên lục địa tại các cường quốc thuộc địa cũ như Anh, vốn cai trị Kenya cho đến năm 1963. Khoảng một nửa dân số Kenya theo đạo Tin lành, một tỷ lệ cao hơn nhiều so với ở Hoa Kỳ.

 

Không giống như các nhà thờ Công Giáo chính quy, được điều hành bởi thứ bậc và quy tắc, nhiều nhà thờ Tin lành tại đây được điều hành bởi những nhà truyền giáo độc lập không có sự giám sát nào.

 

Tổng thống Kenya, William Ruto - một tín đồ nhiệt thành có vợ là một nhà truyền đạo Tin lành - đã cảnh giác với việc áp đặt các hạn chế đối với các hoạt động tôn giáo, mặc dù tuần trước, ông đã yêu cầu một nhóm các nhà lãnh đạo nhà thờ và chuyên gia pháp lý đệ trình các phương pháp để điều chỉnh lĩnh vực tín ngưỡng hỗn loạn hiện tại của Kenya.

 

Damaris Muteti, thành viên của một nhà thờ Tin lành đối thủ và là nhà thuyết giáo lưu động lên tiếng khi quan sát đống đổ nát: “Mọi người đều tức giận và quy lỗi cho Mackenzie, nhưng tôi quy lỗi cho chính phủ.”

 

Ông Katana, cựu phó truyền giáo, đã tách rời khỏi MacKenzie cho biết ông đã trình báo với cảnh sát trước đây về “chỉ thị” mới khi nghe tín đồ nói về cuộc tự sát tập thể này. Ông đã đến gặp cảnh sát để báo cáo rằng “những đứa trẻ đang chết” trong rừng, nhưng “Họ không bao giờ thực hiện bất kỳ hành động nào cho đến khi quá muộn.”

 

Vụ thảm sát này đã một lần nữa khơi dậy cuộc tranh luận về việc kiểm soát các hoạt động tín ngưỡng ở Kenya, một quốc gia chủ yếu là người theo Cơ Đốc Giáo, nơi "mục sư," "nhà thờ" và các phong trào tôn giáo khác trở thành chủ đề hàng đầu. Những nỗ lực trước đây về quy định hoạt động tôn giáo đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ.

 

Nguyên Hòa tổng hợp