TRẦN YÊN HÒA
Mẹ Khổ Tôi Xưa
Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Miệng nhai cơm búng lưỡi lừa cá xương.
(Ca dao)
Mẹ tôi xưa quê sao là quê
Già ơi là già
Mới tuổi bốn mươi mà da mẹ đã nhăn
Mặt mẹ đã đầy tàn nhang lấm tấm
Ngực không còn căng
Vú không còn sữa
Mẹ ra đồng tát nước
Làm cỏ ruộng sâu
Cày bừa ruộng cạn
Chân trần khô hạn
Suốt đời không phút nghỉ ngơi
Mẹ nuôi heo, nuôi tằm
Mẹ bắt ốc mò cua
Mẹ bán thuốc rê chợ mai
Mẹ bán trà đá chợ chiều
Mẹ ngồi bệt dưới đất
Trải bên đường tấm nhựa ni lông
Mời ông đi qua
Mời bà đi lại
Dáng mẹ liêu xiêu
Trong bóng chiều nhập nhoạng
Ngày chiến tranh
Mẹ theo cha tản cư
(Ơi những người mẹ trong chiến tranh
Ở một vùng xôi đậu)
Bên nào cũng đầy quyền uy
Đầy súng đạn
Đầy mã tấu dao găm
Chực chờ đâm chém
Băm vằm nhau ra từng mảnh
Dù không biết mặt nhau
Không hận thù
Chiến tranh ác độc
Lùa mẹ từ quê xuống tỉnh
Mẹ không còn một tấc đất trong tay
Mẹ quay quắt sống
Kham khổ sống
Trong khu nhà tranh rách nát
Đọa đày
Mẹ buôn gánh bán bưng
Kiếm từng đồng bạc cắc
Mẹ như con gà mái xòe cánh ra
Che chở cho con
Khi gặp diều hâu đáp xuống
Diều hâu
Là súng đạn
Là bom napal
Là mìn nổ chậm
Là hỏa tiễn
Là tiểu liên AK
Là M16
Là mìn Clamore
Là chực chờ giết chết
Những người dân
(Ơi những người dân quê khốn khổ)
Da mẹ sần khô đen cháy
Ốm như que tăm
Dáng đi lúc nào cũng như chạy
Lúp xúp
Lúp xúp trên đường đê
Lúp xúp trên cầu gò ông Đốc
Lúp xúp trên đập Lạnh, đập Trà Thai
Lúp xúp trên đường ra ruộng gò Duối
Mẹ đi mà như chạy
Lúp xúp
Như cuộc đời mẹ
Không mỏi mệt
Không nản chân bon
Mẹ chạy đông chạy tây
Chạy nam chạy bắc
Chạy suốt đời
Chỉ lo một việc
Nuôi con
Mẹ tôi là vậy
Suốt một đời
Cặm cụi
Cặm cụi
Cho con
Ngồi buồn nhớ mẹ
Nhớ rơi nước mắt
Nhớ đến não lòng
Nhớ quay nhớ quắt
Mẹ ời, mẹ ơi!
– Trần Yên Hòa
*
THY AN
Cầu vồng tháng tư
(Tặng Trủy Thủ)
nhìn cầu vồng bên núi xanh
không gian ôm nỗi niềm xao xuyến
nói thầm giấc mơ vừa thức dậy
chiều nay lộng gió
hớp miếng trà gừng cay
sẽ không mồi điếu thuốc
chỉ mồi hương tình yêu vừa nhú trong lòng
tháng tư trời không còn đen xám
cơn bão trái mùa lung lay rừng cây
đe dọa chuyến hành hương
của những người đàn bà trên núi
cố gieo hạt mầm vào trái tim mỏi mệt
đám mây phiêu lãng đem về phế tích
nỗi buồn rơi theo trọng trường
theo năm tháng nặng thân
tháng tư rêu phong phủ đền đài
hơi thở phập phồng phế tàn thành quách
những thanh âm vụn vặt trôi theo dòng sông
buổi chiều che ngang tầm mắt
dõi trông những bóng hình chưa khuất
bốc khói ly cà phê đen
một tia nhìn lung lạc vu vơ
hãy chọn con đường ngắn nhất
đưa trái tim về nơi kỷ niệm
thành phố đầy những dửng dưng
con chim đứng tháp chuông không nói
chú tiểu gõ chuông đồng lặng lẽ
đêm ngày rộng lượng bao nhiêu cho đủ
để tình yêu khắc phục hận thù
cài lên khuy áo đóa hướng dương
giữ cho nhau hơi lửa truyền tay ấm mãi
mật ngôn gửi theo cầu vồng
nối liền bao nhiêu năm ánh sáng
hai trái tim tình nhân êm ả
giọt rượu hồng run tay thấm áo
làm thơm đêm dạ lan đâu đó
gửi những người tóc bạc hẹn hò
trăm năm chưa một lần gặp mặt
phù du…
– thy an