Giữa những lo ngại ngày càng gia tăng về ‘ý đồ’ của Trung Quốc đối với Đài Loan và các yêu sách quá quắt của Bắc Kinh ở khu vực Biển Đông nhạy cảm, Philippines đã quyết định cho phép Hoa Kỳ tiếp cận với nhiều căn cứ quân sự của họ hơn. (Nguồn:YouTube)

WASHINGTON – Trong tuần này, Philippines đã cho phép Hoa Kỳ tiếp cận với nhiều căn cứ quân sự của họ hơn, trong tình hình những lo ngại gia tăng về ‘ý đồ’ của Trung Quốc đối với Đài Loan và các yêu sách quá quắt của Bắc Kinh ở khu vực Biển Đông nhạy cảm, theo tin Reuters.

Sau đây là gợi ý cho một số câu hỏi về mối quan hệ Hoa Kỳ-Philippines:

Hoa kỳ và Philippines đã thống nhất những gì?

Philippines sẽ cho phép Hoa Kỳ tiếp cận thêm bốn địa điểm nữa, theo Thỏa Thuận Hợp Tác Tăng Cường Phòng Vệ (Enhanced Defense Cooperation Agreement – EDCA) năm 2014, cho phép huấn luyện chung, bố trí trước các thiết bị và xây dựng các cơ sở như đường băng, kho chứa nhiên liệu và khu nhà ở quân sự, nhưng sẽ không phải là khu nhà thường trú.

Khi hai bên công bố thỏa thuận, nâng tổng số địa điểm EDCA lên chín địa điểm, họ không chỉ định vị trí của các cơ sở mới, mà cho biết vẫn đang tham khảo ý kiến ​​của chính quyền địa phương.

Cựu chỉ huy quân sự của Manila cho biết năm ngoái Washington đã yêu cầu tiếp cận các căn cứ trên hòn đảo chính phía bắc Luzon, phần gần nhất của Philippines với Đài Loan và trên Palawan, gần quần đảo Trường Sa đang tranh chấp ở Biển Đông.

Chuyên gia về Đông Nam Á Gregory Poling tại Center for Strategic and International Studies của Washington cho biết các địa điểm này sẽ nằm trong “khu vực chiến lược” và có khả năng bao gồm các cơ sở hải quân và có lẽ là các cơ sở Thủy quân lục chiến.

Ông nói: “Việc lựa chọn các địa điểm mới ở Luzon sẽ có ý nghĩa tối quan trọng,” đồng thời liệt kê cơ sở mới của Hải quân Philippines tại Nhà máy đóng tàu Hanjin cũ ở Vịnh Subic và một cơ sở ở phía bắc Luzon, chẳng hạn như ở tỉnh Cagayan ven biển, như những khả năng khác.

Tại sao Philippines lại quan trọng đối với Hoa Kỳ?

Philippines là ‘cựu thuộc địa’ của Hoa Kỳ và trở thành đồng minh theo hiệp ước của Hoa Kỳ vào năm 1951, 5 năm sau khi họ giành độc lập. Trong Chiến Tranh Lạnh, đây là nơi đặt một số căn cứ lớn nhất ở nước ngoài của Hoa Kỳ, những cơ sở quan trọng đối với các cuộc chiến tranh ở Triều Tiên và Việt Nam. Chủ nghĩa dân tộc của Philippines đã buộc Washington phải từ bỏ những thỏa thuận đó vào những năm 1990, nhưng kể từ đó, hai bên đã hợp tác chống khủng bố và đối phó với áp lực quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi Philippines có tuyên bố chủ quyền.

Trong số năm đồng minh theo hiệp ước của Hoa Kỳ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương – bao gồm Australia, Hàn Quốc, Nhật Bản, Philippines và Thái Lan – Philippines nằm gần Đài Loan nhất, vùng đất Luzon ở cực bắc của nước này chỉ cách đó 200 km (120 dặm).

Các chuyên gia cho biết Luzon rất được quân đội Hoa Kỳ quan tâm, vì nó là một địa điểm tiềm năng cho các hệ thống rocket, hỏa tiễn và pháo có thể được sử dụng để chống lại một cuộc xâm lược đổ bộ vào Đài Loan.

Một viên chức cấp cao của Hoa Kỳ gọi EDCA là ưu tiên của chính quyền Biden và là “một phần trong nỗ lực chiến lược của chúng tôi trên toàn khu vực.”

Môi trường chính trị để tiếp cận quân sự nhiều hơn đã được cải thiện dưới thời Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos sau một thời kỳ quan hệ rạn nứt dưới thời người tiền nhiệm Rodrigo Duterte; cựu tổng thống Philippines ưa qua lại thân thiết với Trung Quốc hơn.

Trung Quốc cho rằng việc Hoa Kỳ tiếp cận nhiều hơn với các căn cứ quân sự của Philippines làm suy yếu sự ổn định khu vực và làm gia tăng căng thẳng.

“Đây là một hành động làm leo thang căng thẳng trong khu vực và gây nguy hiểm cho hòa bình và ổn định khu vực,” phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Mao Ning nói trong một cuộc họp báo hôm Thứ Năm.

Xung đột Đài Loan sẽ ảnh hưởng đến Philippines như thế nào?

Poling nói rằng Manila sẽ khó mà giữ thái độ trung lập nếu Đài Loan có xảy ra xung đột, bởi vì vị trí quá gần và các nghĩa vụ theo hiệp ước của Manila đối với Washington. Đây sẽ là điểm đến khả dĩ nhất cho những người tị nạn Đài Loan; và khoảng 150,000 người Philippines sống trên đảo sẽ gặp nguy hiểm trong trường hợp Bắc Kinh phát động bất kỳ cuộc tấn công nào.

Jose Manuel Romualdez, đại sứ của Manila tại Washington và là họ hàng của Marcos, cho biết vào năm ngoái, Manila sẽ chỉ cho phép các lực lượng Hoa Kỳ sử dụng các căn cứ của mình trong trường hợp xảy ra xung đột ở Đài Loan “nếu điều đó quan trọng đối với chúng tôi, vì an ninh của chính chúng tôi.”

Trong tuần này, Romualdez nhấn mạnh đến các công nhân Philippines ở Đài Loan và cho biết Manila sẽ tôn trọng hiệp ước quốc phòng với Hoa Kỳ.

Manila mong đợi nhận lại những gì?

Ông Poling cho biết cung cấp ngân sách cho Manila để hiện đại hóa các lực lượng vũ trang đã bị lãng quên từ lâu của họ là chìa khóa vấn đề. Washington gần đây đã công bố 100 triệu đô la tài trợ quân sự nước ngoài và 82 triệu đô la cho các địa điểm EDCA, nhưng số tiền này chẳng là gì so với những gì Washington gửi đến Trung Đông và Ukraine.

Ông Poling nói: “Yêu cầu thứ hai của Philippines là một cam kết lâu dài và rõ ràng để bảo vệ người dân Philippines ở Biển Đông. Những lời hoa mỹ dễ nghe đó, nhưng câu hỏi đặt ra cho cả hai bên là, họ có thực sự làm theo những gì đã nói không? Nếu mai này xảy ra một cuộc tấn công của Trung Quốc vào một căn cứ của Philippines ở Biển Đông, liệu Hoa Kỳ có thực sự làm được gì không? Những điều đó rất khó để làm cho rõ, đó cũng là một lý do khiến EDCA trở nên rất quan trọng.”

• Khối ASEAN và Nhóm BRICS
• Tacoma Tuyển Tân Quản Trị Lỗi Lạc: Ông Eric Anderson
• Các Nước Giàu Chi 30 Tỉ/năm Chiếm Đất Các Nước Nghèo
• 4 Lính Tuần Hải Vô Mỹ Đào Tị; Cuba Đòi Mỹ Trả Về, Cả Tàu