Trong một thử nghiệm lâm sàng tại Anh, các chuyên gia nghiên cứu đã truyền các tế bào hồng cầu được ‘nuôi cấy’ trong phòng thí nghiệm vào cơ thể người để kiểm tra xem những tế bào này có thể sống được trong bao lâu. (Nguồn: pixabay.com)
LONDON – Lần đầu tiên, các chuyên gia nghiên cứu đã truyền các tế bào hồng cầu được ‘nuôi cấy’ trong phòng thí nghiệm vào cơ thể người. Đây là một phần của thử nghiệm lâm sàng tại Anh, nhằm kiểm tra xem những tế bào này có thể sống được trong bao lâu, theo trang smithsonianmag đưa tin ngày Thứ Tư, 9 tháng 11 năm 2022.
Theo James Gallagher của BBC, nhóm nghiên cứu đã tạo ra máu từ các tế bào gốc được tách ra từ máu hiến tặng. Khi được đặt trong dung dịch dinh dưỡng, các tế bào gốc có thể phát triển thành bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể. Chúng nhân lên và sau đó được ‘dẫn dụ’ biến thành tế bào hồng cầu.
Cho đến nay, có hai người tham gia thử nghiệm đã được truyền một lượng nhỏ loại máu ‘nuôi cấy’ trong phòng thí nghiệm này, và cả hai đều không có báo cáo gì về các “hiệu ứng phụ bất lợi,” theo một tuyên bố từ Trường Cambridge ở Anh, họ cũng đang có đóng góp cho thử nghiệm. Trong giai đoạn nghiên cứu này, sẽ có ít nhất mười người được truyền một lượng nhỏ loại máu tương tự.
Marc Turner, Giám đốc National Blood Transfusion Service của Scotland, trả lời phỏng vấn với trang Guardian rằng thử nghiệm là “một bước thực sự quan trọng trong suốt chặng đường” để đưa loại máu tạo ra từ trong phòng thí nghiệm vào sử dụng rộng rãi trong y tế.
Theo Karen Gilchrist của CNBC, hầu hết các hoạt động truyền máu vẫn sẽ sử dụng loại máu được hiến tặng thông thường. Nhưng hy vọng rằng một ngày nào đó, các tế bào máu được tạo ra từ phòng thí nghiệm này có thể giúp cứu sống những bệnh nhân bị rối loạn máu và có nhóm máu hiếm.
Các tế bào hồng cầu mang oxy đến các mô trong cơ thể, sử dụng nó để sản xuất năng lượng. Nhưng đối với những người mắc các bệnh như thiếu máu hồng cầu hình lưỡi liềm (sickle cell anemia), các tế bào hồng cầu không thể dễ dàng di chuyển qua các mạch máu và có thể chặn dòng chảy của máu. Phương pháp truyền máu sẽ giúp điều trị các loại bệnh kiểu này và chúng cũng có thể được truyền cho những người bị mất nhiều máu.
Nhưng bệnh nhân chỉ được truyền máu từ người có nhóm máu tương thích với mình. Ashley Toye, một chuyên gia về sinh học tế bào tại Trường Bristol ở Anh và là một trong những người dẫn đầu nghiên cứu, nói với BBC, có một số nhóm máu “thực sự rất hiếm” và “có thể cả nước chỉ có chừng mười người” có thể hiến tặng. Và loại máu ‘nuôi cấy’ trong phòng thí nghiệm có thể giúp giải quyết được tình trạng thiếu hụt này.
Các chuyên gia nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng các tế bào (máu) được nuôi trong phòng thí nghiệm có thể tồn tại lâu hơn những tế bào được hiến tặng. Bởi vì những tế bào này mới được tạo ra, chúng còn ‘tươi’ và được dự đoán có thể sẽ sống trong cơ thể người nhận ‘trọn vẹn’ 120 ngày, tính theo tuổi thọ của các tế bào hồng cầu. Mặt khác, máu được hiến tặng thường có chứa các tế bào cả già lẫn trẻ, nên chúng có thể không tồn tại được lâu.
Máu tồn tại lâu hơn có nghĩa là những bệnh nhân cần phải truyền máu thường xuyên sẽ có thể đỡ phải truyền máu nhiều lần hơn. Điều này sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng do truyền máu thường xuyên, chẳng hạn như sự tích tụ sắt trong cơ thể.
Những người tham gia thử nghiệm sẽ được truyền một lượng nhỏ từ 5 đến 10 ml máu tiêu chuẩn và một lượng máu khác được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm cách nhau ít nhất 4 tháng. Các tế bào sẽ được đánh dấu lại để đo thời gian chúng tồn tại trong cơ thể.
Theo Chloe Taylor của Fortune, lượng truyền máu bình thường lớn hơn nhiều so với mức này. Tuy nhiên, các chuyên gia nghiên cứu vẫn cần tìm ra cách để tăng số lượng tế bào hồng cầu lớn hơn trong phòng thí nghiệm. Họ sẽ phải nghiên cứu thêm để có thể tạo ra một lượng máu đáng kể về mặt lâm sàng.
Rebecca Cardigan, một khoa học gia lâm sàng tại Trường Cambridge và là một trong những người tham gia nghiên cứu, cho biết: “Để từ đây trở thành một sản phẩm thông thường cho bệnh nhân, sẽ còn rất nhiều việc phải làm trong nhiều năm nữa.”
Câu hỏi cuối cùng là chi phí để truyền loại máu tạo ra từ phòng thí nghiệm là bao nhiêu. Theo BBC, một đợt hiến máu đã tiêu tốn của Sở Y tế Quốc gia Anh (National Health Service – NHS) khoảng 130 bảng Anh (khoảng 150 đô la), và việc truyền máu tạo ra từ phòng thí nghiệm sẽ có giá “cao hơn rất nhiều.”
Một phát ngôn viên của NHS Blood and Transplant cho biết “nếu thử nghiệm thành công và nghiên cứu hoạt động, thì nó có thể sẽ được đưa ra trên quy mô lớn trong những năm tới, cũng có nghĩa là chi phí sẽ giảm xuống.”
Gửi ý kiến của bạn
