
LOS ANGELES – Một công cụ ngoài không gian của NASA, được thiết kế để nâng cao nghiên cứu về bụi trong không khí và ảnh hưởng đối với biến đổi khí hậu, đã thực hiện được một chức năng quan trọng khác của khoa học Trái Đất – đó là phát hiện các điểm thải khí mê-tan (methane) lớn trên khắp thế giới, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Tư, 26 tháng 10 năm 2022.
NASA cho biết thiết bị quang phổ kế của cơ quan đã phát hiện hơn 50 “điểm siêu thải khí mê-tan” ở Trung Á, Trung Đông và Tây Nam Hoa Kỳ kể từ khi được lắp đặt trên Trạm Không Gian Quốc Tế (ISS) tháng 7 năm nay.
Các điểm nóng thải khí mê-tan mới được phát hiện (một số đã được biết đến trước đó cùng với một số mới được phát hiện) bao gồm các cơ sở dầu khí lớn và các bãi chôn lấp rộng lớn.
Quang phổ kế ban đầu được thiết kế nhằm xác định thành phần khoáng chất trong bụi trên khí quyển từ các khu vực sa mạc và các vùng khô cằn trên Trái Đất bằng cách đo bước sóng ánh sáng phản chiếu từ đất bề mặt tại các khu vực đó.
Nghiên cứu Earth Surface Mineral Dust Investigation (EMIT) sẽ giúp các khoa học gia xác định bụi trong không khí ở nhiều nơi trên thế giới sẽ giữ lại hay làm chệch hướng nhiệt từ Mặt Trời, từ đó góp phần khiến cho hành tinh ấm lên hay mát đi.
Theo các khoa học gia tại Phòng Thí Nghiệm Sức Đẩy Phản Lực (Jet Propulsion Laboratory – JPL) của NASA gần Los Angeles, nơi thiết kế và lắp đặt quang phổ kế, khí mê-tan hấp thu tia hồng ngoại theo một cách đặc biệt mà quang phổ kế của EMIT có thể phát hiện dễ dàng.
Quay quanh Trái Đất 90 phút/vòng trên trạm ISS ở độ cao khoảng 420km, EMIT có thể quét các dấu vết quang phổ kéo dài hàng chục kilomet và cũng có thể tập trung vào các khu vực nhỏ như một sân bóng.
Andrew Thorpe, chuyên gia công nghệ nghiên cứu của JPL dẫn đầu các nghiên cứu về khí mê-tan, cho biết: “Một số vệt quang phổ methane mà EMIT phát hiện nằm trong số những vệt dài nhất từng được quan sát thấy – không giống bất cứ thứ gì từng được quan sát từ không gian.”
Là sản phẩm phụ của quá trình phân hủy chất hữu cơ và là thành phần chính trong khí tự nhiên sử dụng cho các nhà máy điện, mê-tan cũng là một trong số các khí thải gây hiệu ứng nhà kính do con người gây ra và là loại khí có khả năng hấp thụ nhiệt gấp 80 lần so với CO2.
Khí CO2 có thể tồn tại trong khí quyển nhiều thế kỷ, còn mê-tan chỉ tồn tại khoảng một thập niên, có nghĩa là giảm khí thải mê-tan sẽ có tác động ngay tức thời đối với sự ấm lên toàn cầu.
Trong số các điểm siêu phát thải khí mê-tan mới được chụp ảnh bởi JPL, có một cụm 12 vệt quang phổ được phát hiện từ cơ sở hạ tầng dầu khí ở Turkmenistan, một số vệt dài tới hơn 20 dặm (32km).
Các khoa học gia ước tính các vệt quang phổ ở Turmenistan thải 111,000 pound (50,400kg) mê-tan mỗi giờ, tương đương mức lớn nhất tại mỏ khí Aliso Canyon ở gần Los Angeles năm 2015, được đánh giá là một trong những nơi thải khí mê-tan nhiều nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
2 điểm thải khí lớn khác là một mỏ dầu ở New Mexico và một khu phức hợp giải quyết rác thải ở Iran, thải ra tổng cộng gần 29,000kg mê-tan mỗi giờ. Theo các viên chức JPL, giới khoa học chưa biết các điểm thải khí này trước đây.
EMIT, một trong 25 công cụ khoa học Trái Đất ngoài không gian, có khả năng tìm thấy hàng trăm điểm siêu phát khí mê-tan trước khi kết thúc sứ mệnh kéo dài một năm của nó.
Quý vị quan tâm có thể xem thêm ở link YouTube của JPL