Theo lệnh do Thẩm phán Glenn T. Suddaby ban hành, ông cho rằng những hạn chế mới của New York đối với việc mang súng nơi công cộng đã khinh thường quyền của người dân ở tiểu bang này. (Nguồn: pixabay.com)
HOA KỲ – Một thẩm phán liên bang đã chặn phần lớn luật mới về súng ở New York, mới được thông qua ba tháng trước, và nhấn mạnh khó khăn mà các tiểu bang có thể gặp phải trong việc hạn chế mang súng nơi công cộng sau phán quyết lớn của Tối Cao Pháp Viện (TCPV) hồi tháng 6, theo NYTimes đưa tin ngày Thứ Năm, 6 tháng 10 năm 2022.
Trong lệnh dài 53 trang, thẩm phán Glenn T. Suddaby của Northern District cho biết ông sẽ ngăn tiểu bang New York thực thi một số điều khoản. Lệnh viết rằng nỗ lực của New York nhằm ngăn chặn việc mang súng ở một số nơi được coi là “nhạy cảm” – bao gồm bảo tàng, nhà hát, sân vận động, Quảng Trường Times Square, thư viện, những nơi cung cấp các dịch vụ cho trẻ em và bất cứ nơi nào có phục vụ rượu – là không thể chấp nhận được. Quyết định của thẩm phán Suddaby dựa trên phán quyết hồi tháng 6, loại bỏ một đạo luật hạn chế đã tồn tại hơn một thế kỷ.
Suddaby cho phép thời gian trì hoãn trong ba ngày làm việc, để chờ một vụ kháng cáo khẩn cấp lên Tòa Án Phúc Thẩm Khu Vực 2 của Hoa Kỳ (U.S. Court of Appeals for the Second Circuit). Tòa cấp cao hơn có thể tiếp nhận giải quyết vụ việc và cho phép luật mới của New York có hiệu lực lâu hơn. Nếu không, lệnh của Suddaby sẽ có hiệu lực ngay sau đó.
Phán quyết đã giáng một đòn mạnh vào New York, tiểu bang đã tìm cách xây dựng một hình mẫu luật mới về súng cho năm tiểu bang khác. Các tiểu bang này đã bị vô hiệu hóa một phần luật về súng đạn theo phán quyết của Tối Cao Pháp Viện hồi tháng 6, bởi lý do khó mà xác định những nơi nào là “địa điểm nhạy cảm” để cấm mang theo súng.
Tuy nhiên, quy mô và mức độ nghiêm trọng từ quyết định của Thẩm phán Suddaby cho thấy cách các vị thẩm phán vẽ lại chiến tuyến trong cuộc tranh luận trường kỳ về Tu Chính Án Số 2, khiến cho lợi thế nghiêng đáng kể về những người muốn được quyền mang súng nơi công cộng, và để lại nhiều câu hỏi lớn cho các tòa án cấp thấp hơn.
Adam Winkler, giáo sư về luật tại Trường California, Los Angeles, chuyên gia về luật hiến pháp và chính sách về súng, cho biết: “Ý kiến này là một tín hiệu cho tất cả các tiểu bang ban hành luật kiểm soát súng đạn, rằng cơ hội ‘sống sót’ của những luật đó trước tòa là rất mong manh. Nó cho thấy các tòa án đã thực sự chuẩn bị bác bỏ nhiều luật về súng hơn bao giờ hết.”
Ông nói thêm: “Với một vụ kiện kiểu như thế này, ngay cả khi đó không phải là phán quyết cuối cùng, thì nó vẫn khuyến khích người ta đứng ra thách thức các luật kiểm soát súng.”
Các nhà chức trách New York đã ‘phát hỏa’ trước phán quyết của Thẩm phán Suddaby. Trong một tuyên bố, Thống đốc Kathy Hochul nói rằng “thật thất vọng khi thẩm phán muốn hạn chế khả năng của tôi trong việc giữ an toàn cho người dân New York và ngăn chặn những vụ bạo lực súng đạn vô nghĩa.”
Thị trưởng Eric Adams của Thành phố New York nói rằng lệnh này sẽ khiến “chúng tôi khó có thể bảo vệ người dân New York hơn.” Và bộ trưởng tư pháp của bang, Letitia James, cam kết sẽ kháng cáo. Bà nói: “Các quy định kiểm soát súng đạn giúp cứu sống nhiều sinh mạng. Tôi sẽ không lùi bước trước cuộc chiến bảo vệ người dân New York khỏi các cuộc tấn công liên tục và vô cớ vào các biện pháp an toàn súng đạn của tiểu bang chúng tôi.”
Erich Pratt, phó chủ tịch của Gun Owners of America, một tổ chức của tất cả các nguyên đơn, cho biết trong một tuyên bố rằng bà Hochul và ông Adams đã “nói dối và trình bày sai về Tu Chính Án Số 2 với tòa án, khiến người dân New York phải chịu thiệt thòi lớn trong tình trạng tội phạm ngày càng gia tăng.”
Một phát ngôn viên của Gun Owners of America cho biết, nếu Tòa Án Phúc Thẩm Khu Vực 2 cho phép luật về súng của New York được duy trì, tổ chức sẽ xem xét kháng cáo khẩn cấp lên Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ.
Vào tháng 6, sau khi TCPV trong vụ kiện New York State Rifle & Pistol Association v. Bruen đã hủy bỏ đạo luật hàng thế kỷ của tiểu bang cấm hầu hết mọi người mang súng nơi công cộng, New York đã thông qua một biện pháp mới trong một phiên họp khẩn cấp ở Albany. Các nhà lập pháp đã đặt ra những hạn chế đối với việc mang vũ khí nơi công cộng, và kèm theo một danh sách dài các địa điểm nhạy cảm bị cấm mang vũ khí hoàn toàn.
Đạo luật ngay lập tức bị thách thức bởi Ivan Antonyuk, một người dân New York và là thành viên của Gun Owners of America, nhưng vụ kiện đã bị thẩm phán Suddaby bác bỏ với lý do một mình ông Antonyuk thì không có tư cách pháp lý.
Tuy nhiên, trong phán quyết đó, thẩm phán đã thể hiện rõ ràng quan điểm của mình, trong phần mà ông đặt tiêu đề là “khả năng thành công dựa trên các sự kiện,” lưu ý rằng một số điều khoản của luật New York rất có thể không được chấp nhận.
Chưa tới một tháng sau, 6 thành viên của Gun Owners of America, bao gồm cả Antonyuk, đã đệ đơn khiếu nại mới. Thẩm phán Suddaby đã sẵn sàng ra phán quyết chỉ trong vòng hơn 2 tuần. Ông cho rằng việc áp đặt một bài kiểm tra “đức hạnh” là “sai lầm nghiêm trọng.”
Ông đặc biệt chỉ trích gay gắt về danh sách các địa điểm nhạy cảm của New York. Suddaby nhận thấy phần lớn các hạn chế trong số đó có khả năng không thể chấp nhận được. Phân tích của ông chủ yếu dựa vào việc so sánh các hạn chế mới với luật kiểm soát súng trong thế kỷ 18 và 19.
Eric Ruben, một giáo sư về luật tại Trường Southern Methodist ở Dallas, chuyên gia về các quy định về súng, cho biết: “Bruen đòi hỏi rằng các luật về súng hiện đại, để giải quyết các vấn đề hiện tại, phải được đánh giá trên cơ sở các quy định từ thế kỷ 18 hoặc 19. Mấy cái luật già cỗi đó được thông qua vào cái thời mà người ta không thể nào tưởng tượng ra các vấn đề trong thời đại hiện nay. Ý kiến này cho thấy cách tiếp cận như vậy có thể dẫn đến kết quả đi ngược lại lẽ thường.”
Andrew Willinger, giám đốc điều hành của Duke Center for Firearms Law ở North Carolina, nói rằng phân tích dựa trên lịch sử tương đối hạn chế; chẳng hạn, chỉ vào nhận xét của Thẩm phán Suddaby, có thể thấy rằng không có điều lệ cấm mang súng tại “trại hè” – do đó, hạn chế đó đã bị chặn.
Thẩm phán Suddaby cũng đặt ra ngoại lệ đối với một phần của luật hạn chế mang súng vào những nơi thuộc sở hữu tư nhân, trừ khi chủ sở hữu cho phép, nói rằng không có sự tương đồng về lịch sử.
Thật ra, Suddaby cũng có chừa lại một số phần của luật, bao gồm 18 giờ đào tạo bắt buộc đối với những người xin giấy phép sử dụng súng, và cấm mang súng vào các tòa nhà chính phủ, trường học và nơi thờ tự.
Nhưng nhìn chung, Thẩm phán Suddaby cho rằng kể từ khi có phán quyết của TCPV, việc xin giấy phép mang súng ở New York lại không trở nên dễ dàng hơn mà thay vào đó, tiểu bang đã “cố chấp làm một cơ quan không chịu cấp phép.” Theo ông, khi làm như vậy, tiểu bang đã “giảm bớt quyền hiến định hàng đầu,” biến nó “thành một yêu cầu cấp phép đơn thuần.”
Các dân cử Dân Chủ tại Thượng Viện và Hạ Viện tiểu bang nói rằng họ đang xem xét lại phán quyết. Lãnh đạo Đảng Cộng Hòa của Thượng Viện của tiểu bang, Rob Ortt, gọi quyết định này là “một chiến thắng cho các quyền hiến định của tất cả người dân New York.”
Gửi ý kiến của bạn
