Đây là chuyến thăm cấp cao nhất của Hoa Kỳ tới hòn đảo này kể từ năm 1997, diễn ra trước sự phản đối và đe dọa gay gắt từ Bắc Kinh.
Chủ tịch hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi đã đến Đài Loan - Bà là người bắt đầu chuyến thăm cấp cao nhất của một quan chức Hoa Kỳ đến hòn đảo này trong suốt 25 năm qua. Chuyến thăm của bà gây phản ứng gay gắt từ Trung Quốc, gần đây đã thách thức và đe dọa sử dụng quân lực nếu bà đến đây. Chuyến viếng thăm này của bà có nhiều khả năng tạo ra mối quan hệ căng thẳng với Trung Quốc dẫn đến tình trạng quân sự hung hăng hơn. Trung Quốc đã nhiều lần cảnh báo bà Pelosi không nên thực hiện chuyến thăm, trong khi Hoa Kỳ cảnh báo Bắc Kinh không nên biến thời điểm này thành khủng hoảng.
Trong một tuyên bố được đưa ra sau khi đến, bà Pelosi cho biết chuyến thăm là một dấu hiệu cho thấy "cam kết kiên định" của Hoa Kỳ trong việc hỗ trợ nền dân chủ của Đài Loan. Bà nói: “Sự đoàn kết của Hoa Kỳ với 23 triệu dân Đài Loan ngày nay quan trọng hơn bao giờ hết, khi thế giới phải đối mặt với sự lựa chọn giữa chế độ chuyên quyền và dân chủ,” bà nói và nói thêm rằng chuyến thăm của quốc hội không mâu thuẫn với chính sách của Hoa Kỳ về Đài Loan.
Ngay sau khi bà Pelosi đến, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên án chuyến đi. Trong một tuyên bố họ đã lên án " chuyến viếng thăm này làm xói mòn nghiêm trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc, phá hoại nghiêm trọng nền tảng chính trị của quan hệ Trung-Mỹ và gửi một tín hiệu sai lầm nghiêm trọng tới các lực lượng ly khai" Đài Loan độc lập ".
Một tuyên bố riêng do Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Đảng Cộng Sản Trung Quốc đưa ra lên tiếng bất kỳ nỗ lực nào nhằm đòi độc lập của Đài Loan sẽ “bị phá tan bởi lực lượng hùng hậu của nhân dân Trung Quốc”.
Từ lâu, mối quan hệ Mỹ-Trung đã là vấn đề đầy rắc rối, Đài Loan - quốc gia có quân đội riêng và chính phủ được bầu cử dân chủ - đã nổi lên như tuyến đầu trong cuộc tranh giành địa chính trị về ảnh hưởng và quyền lực ở châu Á.
Dưới thời Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ, Bắc Kinh đã có những hành động quân sự tích cực hơn trong khu vực và gần đây đã đưa ra những tuyên bố mạnh mẽ về eo biển ngăn cách Đài Loan và Trung Quốc, một trong những tuyến đường vận chuyển nhộn nhịp nhất trên thế giới. Ông Tập đã kêu gọi thống nhất với Đài Loan như một phần của quá trình trẻ hóa quốc gia của Trung Quốc, thậm chí có thể bằng vũ lực.
Hoa Kỳ đã cử một loạt các quan chức cấp cao ổn định để thể hiện tình đoàn kết với Đài Loan. Gần đây, Tổng thống Biden đã nói rằng ông sẽ hành động để bảo vệ Đài Loan trong trường hợp xảy ra xung đột, nhưng các quan chức Bạch Ốc đã nhiều lần bác bỏ những tuyên bố đó, nói rằng một chính sách lâu đời “mơ hồ chiến lược” về bảo vệ Đài Loan vẫn được áp dụng.
Sau cuộc điện đàm kéo dài gần hai tiếng rưỡi giữa ông Biden và ông Tập vào tuần trước, Trung Quốc cảnh báo rằng Hoa Kỳ đang "chơi với lửa" nếu họ cho phép chuyến thăm của người phát biểu diễn ra.
Trước chuyến đi của bà Pelosi, quân đội Trung Quốc cho biết vào thứ Bảy rằng họ sẽ tiến hành các cuộc tập trận với đạn thật ngoài khơi bờ biển của họ tại một trong những điểm hẹp nhất của eo biển Đài Loan, chỉ cách Đài Loan 80 dặm. Ngày hôm sau, một phát ngôn viên của Không Quân Trung Quốc cho biết nước này sẽ điều các máy bay chiến đấu đi vòng quanh Đài Loan để chứng tỏ khả năng bảo vệ chủ quyền của mình mà không đưa ra thông tin cụ thể về thời gian.
Khi chiếc máy bay được cho là chở bà Pelosi tiếp cận Đài Loan, một số hãng truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đưa tin rằng máy bay chiến đấu Su-35 của Trung Quốc đang băng qua eo biển này, cung cấp một số thông tin chi tiết, bao gồm cả quãng đường di chuyển của máy bay hoặc họ sẽ làm gì.
Hoa Kỳ hôm thứ Hai cho biết họ lo ngại rằng Trung Quốc sẽ sử dụng chuyến thăm để biện minh cho hành động quân sự.
“Không có lý do gì để Bắc Kinh biến một chuyến thăm viếng phù hợp với chính sách lâu nay của Hoa Kỳ thành một cuộc khủng hoảng hoặc xung đột nào đó, hoặc lấy đó làm cái cớ để gia tăng hoạt động quân sự hung hăng trong hoặc xung quanh eo biển Đài Loan,” John F. Kirby, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, nói với các phóng viên.