Quyết định từ Tối Cao Pháp Viện đã châm ngòi cho trận chiến về quyền phá thai lan rộng sang các tòa án khác trên khắp Hoa Kỳ. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
NEW ORLEANS – Quyết định từ Tối Cao Pháp Viện đã châm ngòi cho hàng loạt trận chiến pháp lý về quyền phá thai lan sang các tòa án khác trên khắp đất nước, theo trang APnews đưa tin ngày Thứ Hai, 27 tháng 6 năm 2022.
Các thẩm phán đã tạm thời chặn lệnh cấm phá thai ở Louisiana và Utah, trong khi một tòa án liên bang ở South Carolina cho biết một đạo luật hạn chế thủ tục phá thai sau 6 tuần sẽ có hiệu lực ngay lập tức khi án lệ Roe v. Wade bị lật ngược.
Quyết định của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ về việc chấm dứt sự bảo vệ hiến pháp đối với việc phá thai đã mở cửa cho làn sóng kiện tụng, một bên tìm cách nhanh chóng đưa các lệnh cấm trên toàn tiểu bang có hiệu lực, còn bên kia thì cố gắng ngăn chặn hoặc ít nhất là trì hoãn các biện pháp đó.
Phần lớn hoạt động của tòa án hôm Thứ Hai tập trung vào “luật kích hoạt” (trigger laws), được thông qua ở 13 tiểu bang để nhanh chóng có hiệu lực sau phán quyết của Tối Cao Pháp Viện tuần trước. Các vụ kiện cũng có thể sẽ nhắm vào các luật chống phá thai lâu đời vẫn còn được lưu lại ở một số bang và không được thực thi theo Roe. Các quy định hạn chế phá thai mới hơn, đã bị tạm ngừng trong khi chờ phán quyết của Tối Cao Pháp Viện, cũng sẽ có hiệu lực trở lại.
Các quyết định áp dụng luật kích hoạt được đưa ra nhanh chóng ở Utah và Louisiana.
Một thẩm phán ở Utah đã chặn lệnh cấm phá thai gần như hoàn toàn ở tiểu bang trong 14 ngày, để có thời gian xét xử những vụ kiện chống lại luật kích hoạt của tiểu bang. Planned Parenthood đã nộp đơn kiện, trong đó có các ngoại lệ hẹp đối với việc hiếp dâm, loạn luân hoặc sức khỏe của thai phụ, nói rằng luật này vi phạm các điều khoản về quyền riêng tư và bảo vệ bình đẳng trong hiến pháp tiểu bang.
Tại Louisiana, một thẩm phán ở New Orleans đã tạm thời chặn việc thực thi luật cấm phá thai của bang, sau khi các nhà hoạt động vì quyền phá thai cho rằng luật có nhiều điểm không rõ ràng. Phán quyết có hiệu lực cho tới phiên điều trần ngày 8 tháng 7. Ít nhất một trong ba phòng khám có cung cấp thủ tục phá thai của bang cho biết họ vẫn sẽ tiếp tục thực hiện các ca phá thai.
Ở South Carolina, một tòa án liên bang đã bãi bỏ lệnh cấm phá thai trước đó, cho phép tiểu bang cấm phá thai sau khi thai nhi có nhịp tim, thường là khoảng 6 tuần thai kỳ, nhiều phụ nữ lúc này vẫn chưa biết họ có thai. Có những trường hợp ngoại lệ nếu tính mạng của thai phụ gặp nguy hiểm hoặc nếu việc mang thai là hậu quả của cưỡng hiếp hoặc loạn luân.
Cũng trong thứ Hai, những người ủng hộ quyền phá thai đã yêu cầu một thẩm phán Florida chặn một luật mới cấm phá thai sau 15 tuần, không có ngoại lệ đối với các vụ hiếp dâm, loạn luân hoặc buôn người. Các nhà hoạt động vì quyền phá thai cũng đã đệ đơn kiện nhằm chống lại những hạn chế ở Texas, Idaho, Kentucky và Mississippi, bang nằm ở trung tâm phán quyết của Tối Cao Pháp Viện.
Tính đến Thứ Bảy, 25 tháng 6, các phòng khám có thủ tục phá thai đã ngừng hoạt động ở ít nhất 11 bang.
Trong một số trường hợp, kiện tụng có thể chỉ là để câu giờ, chẳng hạn như ở Louisiana. Các nguyên đơn trong vụ kiện ở Louisiana không phủ nhận rằng bang này hiện có thể cấm phá thai. Thay vào đó, họ cho rằng có nhiều cơ chế kích hoạt mâu thuẫn trong luật ở Louisiana.
Ở Michigan, Planned Parenthood đã phản đối lệnh cấm phá thai năm 1931 trước khi phán quyết của Tối Cao Pháp Viện xảy ra. Hồi tháng 5, một thẩm phán cho biết lệnh cấm phá thai là vi phạm hiến pháp của bang.
Idaho, Oklahoma và Texas đã thông qua luật cho phép mọi người được hưởng tiền thưởng khi đứng ra tố cáo những người giúp người khác phá thai.
Cơ quan Lập pháp California (do Đảng Dân Chủ kiểm soát) đã thông qua dự luật nhằm bảo vệ những tình nguyện viên và người cung cấp dịch vụ phá thai trong bang khỏi các phán quyết dân sự do các bang khác áp đặt.
Tại Massachusetts, Thống đốc Charlie Baker đã ký lệnh cấm các cơ quan tiểu bang hỗ trợ các cuộc điều tra của các tiểu bang khác nhắm vào người phá thai hợp pháp ở Massachusetts. Thống đốc của Rhode Island cho biết ông cũng sẽ ký một lệnh tương tự.
Gửi ý kiến của bạn
