
WASHINGTON – Phiên điều trần về vụ bạo loạn Điện Capitol Hoa Kỳ năm 2021 được truyền hình trực tiếp từ Quốc Hội vào tối Thứ Năm, theo trang Reuters đưa tin ngày Thứ Năm, 9 tháng 6 năm 2022.
Sau gần một năm điều tra, Ủy Ban Đặc Biệt Hạ Viện điều tra vụ bạo loạn Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021 đã chuẩn bị để trình chiếu lời khai được ghi hình từ các viên chức cấp cao của Tòa Bạch Ốc và các viên chức trong chiến dịch bầu cử của Trump.
Phiên điều trần mở đầu bằng phát biểu của Dân Biểu Bennie Thompson (Dân Chủ – Mississippi), Chủ Tịch Ủy Ban 6 Tháng 1, và Dân Biểu Liz Cheney (Cộng Hòa – Wyoming), Phó Chủ Tịch Ủy Ban 6 Tháng 1 – trình bày quy mô những phát hiện của ủy ban.
Trong phần trích lời phát biểu, ông Thompson nói: “Âm mưu cản trở ý chí của người dân vẫn còn đó. Trên đất nước này, có những người chỉ khao khát quyền lực chứ không có tình yêu hoặc sự tôn trọng đối với những điều làm cho nước Mỹ vĩ đại, đó là sự tận tâm với Hiến Pháp, lòng trung thành với pháp quyền, chia sẻ hành trình chung của chúng ta để xây dựng một Liên minh hoàn hảo hơn.”
Thompson mở đầu phiên điều trần với lời nhắc nhở mọi người trong phòng và khán giả truyền hình quốc gia về lời tuyên thệ lúc nhậm chức của các thành viên Quốc Hội. Thompson cho biết các nhà lập pháp “tuyên thệ bảo vệ Hiến pháp chống lại mọi kẻ thù trong và ngoài nước. Lời thề đó đã được khảo thí vào ngày 6 tháng 1 năm 2021” bởi những kẻ thù trong nước với sự khuyến khích của tổng thống Hoa Kỳ.
“Donald Trump đã thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2020. Người dân Hoa Kỳ đã bầu đưa ông ấy rời nhiệm sở. Đó không phải là do hệ thống gian lận. Đó không phải là gian lận bầu cử,” Thompson nói thêm và cho biết Trump là “trung tâm của âm mưu,” được chứng minh bằng cuộc tấn công vào Điện Capitol.
Trong phiên điều trần, Ủy Ban 6 Tháng 1 cũng cho mọi người xem đoạn phim về hàng nghìn kẻ bạo loạn tấn công cảnh sát và xông vào Điện Capitol, để cho thấy các chi tiết thể hiện rằng Trump đã cố gắng lật đổ Hiến pháp Hoa Kỳ và nắm giữ quyền lực một cách bất hợp pháp. Cùng với đó là đoạn phim về lời khai hoặc tuyên bố công khai từ các nhân vật quan trọng của chính quyền Trump, bao gồm con gái Ivanka Trump và chồng Jared Kushner, Phó Tổng Thống Mike Pence và chánh văn phòng của ông, Bộ Trưởng Tư Pháp William Barr và Tướng Mark Milley.
Ngoài ra, còn có một đoạn phim về bài phát biểu kích động của Trump trước vụ bạo loạn, trong đó ông lặp lại những tuyên bố sai lầm của mình về gian lận bầu cử và hướng sự tức giận của những người ủng hộ vào ông Pence, người đang ở Điện Capitol giám sát việc Quốc Hội chứng nhận chiến thắng của Joe Biden. DB Liz Cheney, một trong hai dân cử Đảng Cộng Hòa trong Ủy Ban 9 thành viên cho biết: “Biết rõ rằng những lời hô vang của những người bạo loạn là Treo cổ Mike Pence, mà tổng thống vẫn đáp lại rằng ‘Chà, có lẽ những người ủng hộ chúng ta có ý kiến hay đó’.”
Ông Barr trong lời khai trong đoạn phim được chiếu đã gọi những tuyên bố về gian lận bầu cử là “nhảm nhí,” một lập luận thuyết phục con gái của Trump. Ivanka Trump nói trong lời khai được ghi hình: “Tôi tôn trọng Bộ Trưởng Tư Pháp Barr. Vì vậy, tôi chấp nhận những lời ông ấy nói.”
Barr, người đã từ chức trước khi Trump rời nhiệm sở, nói trong đoạn phim này rằng: “Chúng ta không thể sống trong một thế giới mà chính quyền đương nhiệm khăng khăng vẫn nắm giữ quyền lực chỉ dựa trên quan điểm của họ, không có bằng chứng cụ thể, rằng có gian lận trong cuộc bầu cử.”
Kể từ khi rời nhiệm sở vào năm ngoái, Trump đã tiếp tục tuyên bố sai lầm rằng thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 trước Tổng thống Dân chủ Joe Biden là kết quả của gian lận bầu cử trên diện rộng. Lời khẳng định này của Trump đã bị nhiều tòa án, viên chức bầu cử tiểu bang và các thành viên trong chính quyền của ông bác bỏ.
Các cộng sự, phụ tá thân cận của Trump đã nói chuyện với Ủy Ban 6 Tháng 1 bao gồm con trai ông Donald Jr., con gái Ivanka và con rể Jared Kushner, cựu Quyền Bộ Trưởng Tư Pháp Jeffrey Rosen, cựu Bộ Trưởng Tư Pháp William Barr và các phụ tá cấp cao của cựu Phó Tổng Thống Mike Pence.
Trump, đã gọi Ủy Ban 6 Tháng 1 trong một tuyên bố hôm thứ Năm là “những tên côn đồ chính trị.”
Phiên điều trần có hai nhân chứng trực tiếp, cảnh sát Capitol Hoa Kỳ Caroline Edwards, bà bị chấn thương sọ não trong những giây phút đầu của vụ tấn công, và Nick Quested, một nhà làm phim tài liệu người Anh, người đã quay phim các thành viên của nhóm Proud Boys trong những ngày trước ngày 6 tháng Giêng và trong chính ngày hôm đó. Ông Quested có mặt khi các thành viên của Proud Boys hành hung các sĩ quan Cảnh sát Capitol trong cuộc tấn công.
Các sĩ quan Cảnh sát Capitol khác đã chiến đấu với những kẻ bạo loạn trong ngày 6 tháng 1 cũng có mặt trong khán phòng cho phiên điều trần, bao gồm Sĩ quan Harry Dunn, người mặc áo phông có chữ " insurrection" và Sĩ quan Michael Fanone, người bị đánh và bị dí súng chích điện trong cuộc tấn công.
Trọng tâm của các phiên điều trần là mối quan tâm của Ủy Ban về các mối đe dọa với nền dân chủ Hoa Kỳ vẫn đang diễn ra khi ông Trump và những người theo phe ông tiếp tục tuyên bố sai sự thật rằng cuộc bầu cử năm 2020 đã bị đánh cắp. Chính tuyên bố sai sự thật và lời lẽ kích động của ông Trump là yếu tố kích thích những người ủng hộ ông gây ra cuộc bạo loạn nhằm ngăn chặn việc chứng thực kết quả cuộc bầu cử tổng thống mà ông Joe Biden thắng hơn 7 triệu phiếu.
Ủy Ban dự kiến sẽ phát hành một báo cáo cuối cùng về những phát hiện của mình vào mùa thu, bao gồm các khuyến nghị về các bước lập pháp mà họ tin rằng sẽ giúp bảo vệ nền dân chủ khỏi các mối đe dọa trong tương lai.
Ủy Ban cũng sẽ phác thảo phạm vi của 5 phiên điều trần dự kiến sẽ diễn ra trong hai tuần tới, phiên điều trần cuối cùng, cũng trong “giờ vàng,” dự kiến diễn ra vào ngày 23 tháng 6 năm 2022.
Hôm Thứ Năm, 9 tháng 6 năm 2022, Tổng thống Biden đã gọi vụ bạo loạn Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021 là “một sự vi phạm Hiến pháp rõ ràng và trắng trợn,” và nói thêm rằng “tôi nghĩ những người này đã cố phá luật, xoay chuyển kết quả của một cuộc bầu cử.”
LĂNG KÍNH ĐẢNG PHÁI
Một cuộc thăm dò của Reuters nhấn mạnh lăng kính đảng phái mà qua đó nhiều người dân Hoa Kỳ nhìn nhận vụ bạo loạn. Kết quả cho thấy trong số những người theo Đảng Cộng Hòa, khoảng 55% tin vào tuyên bố sai lầm rằng những người biểu tình cánh tả đã dẫn đầu cuộc tấn công, và 58% tin rằng hầu hết những người biểu tình đều tuân thủ luật pháp.
Một ứng cử viên Đảng Cộng Hòa cho chức thống đốc Michigan đã bị bắt vì tội liên quan đến việc ông tham gia vào vụ bạo loạn.
Hai viên chức bầu cử bang Georgia của Đảng Cộng Hòa, những người mà Trump đã cố gắng gây áp lực yêu cầu họ phải “tìm cho đủ” những lá phiếu có thể lật ngược thất bại bầu cử của ông, sẽ làm chứng cho các phiên điều trần vào cuối tháng này.
Tại Thượng viện, Lãnh Đạo Dân Chủ ở Thượng Viện Chuck Schumer (Dân Chủ - New York) cho biết: “Ủy ban sẽ trình bày sự thật mà người dân Hoa Kỳ cần phải biết, rằng Donald Trump là trung tâm của nỗ lực phối hợp nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020, để đảo lộn trật tự Hiến pháp và gây ra thiệt hại vĩnh viễn cho nền dân chủ của chúng ta.”
Trong khi đó các dân cử Đảng Cộng Hòa gọi cuộc điều tra của Ủy Ban 6 Tháng 1 là cuộc săn phù thủy mang tính chính trị đảng phái và lôi kéo sự chú ý của người dân Hoa Kỳ khỏi các vấn đề như giá xăng cao và tội phạm.
Lãnh Đạo Cộng Hòa tại Hạ Viện, Dân Biểu Kevin McCarthy (California) đã chỉ trích Ủy Ban, gọi nó là “ủy ban chính trị nhất và ít hợp pháp nhất trong lịch sử nước Mỹ,” và là “công cụ đảng phái của bà Nancy Pelosi.” Ông cáo buộc Ủy Ban đã sử dụng trát đòi để tấn công các dân cử Cộng Hòa và xâm phạm quyền tự do phát biểu chính trị của các công dân.
Dự kiến lịch trình các phiên điều trần như sau:
Ngày 9 tháng 6: 8:00pm
Ngày 13 tháng 6: 10:00am
Ngày 15 tháng 6: 10:00am
Ngày 16 tháng 6: 10:00am
Ngày 21 tháng 6: 10:00am
Ngày 23 tháng 6: 8:00pm
(Các phiên điều trần đều sẽ được phát sóng trực tiếp)