KYIV – Chiến dịch thông tin sai lệch của Nga đã tăng cường kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tuần trước. Nhưng nước lên thì thuyền lên; phản ứng của người Ukraine cũng vậy, theo trang WashingtonPost đưa tin ngày Chủ Nhật, 27 tháng 2 năm 2022.
Trong một căn phòng khách sạn trên một con phố xinh đẹp ở Barcelona, một thanh niên 22 tuổi người Ukraine đội mũ len đỏ và đôi tai nghe lớn màu đen, đang cố gắng hạ gục một số trang web mạnh nhất của Nga - bao gồm cả trang truyền thông nhà nước và trang chính thức của Điện Kremlin.
Thật ra Alex Horlan thích được ở quê nhà hơn, để được cầm súng cùng mọi người đối đầu với cuộc xâm lược của Nga. Nhưng anh bị mắc kẹt ở Tây Ban Nha sau khi các sân bay của Ukraine đóng cửa vào tuần trước, cho nên Horlan đành tận dụng chuyên môn của mình về an ninh mạng, chiến đấu chống lại Nga trên chiến trường trực tuyến online.
“Chúng tôi đang tạo ra một đội quân IT,” Phó Thủ tướng Ukraine Mykhailo Fedorov đăng tweet hôm Thứ Bảy, 26 tháng 2 năm 2022.
Horlan là một chuyên gia an ninh mạng, đã tung ra một ứng dụng có tên là disBalancer giúp đánh sập các trang web lừa đảo bằng cách áp đảo chúng với lưu lượng truy cập trực tuyến. Trong những ngày gần đây, anh đã chuyển hướng các nỗ lực của nhóm mình quay sang nhắm mục tiêu các trang web của Nga, được cho đang lan truyền thông tin sai lệch nguy hiểm về cuộc xâm lược Ukraine.
Các cuộc tấn công của Horlan và nhiều người khác nữa là một phần của cuộc chiến thông tin trong bối cảnh xung đột rộng lớn hơn nhiều. Người Ukraine nhắm vào các trang web của Nga để viết lại câu chuyện mà Moscow đang ‘trình bày’ với người dân Nga ở quê nhà.
Horlan cho biết, các trang mà nhóm anh mong muốn đóng cửa nhất, nếu chỉ là tạm thời, là bất kỳ trang nào cho thấy cuộc xâm lược của Nga “không phải là một cuộc chiến tranh” hoặc thực tế là Nga đang “giúp đỡ người dân Ukraine.”
Anh nói: “Bây giờ đang có rất nhiều người vô tội phải chết, và người dân Nga phải biết điều đó, vì nếu họ không biết gì thì làm sao họ có thể giúp chúng tôi được.”
Dù rằng Nga đã phải đối mặt với cáo buộc tấn công Ukraine. Tuy nhiên, thật sự thì phần lớn người Nga đều đang ở quê nhà của họ hoặc ở trong hầm, cuộc chiến ngày càng bùng phát không chỉ trên trời, dưới đất mà còn cả trên máy tính xách tay và điện thoại, mà phần lớn diễn ra trên ứng dụng Telegram.
Hàng nghìn người đang tham gia nỗ lực của Horlan và những người khác để nhắm mục tiêu đến các trang web của Nga, với khoảng 2,000 người hội nhập vào ứng dụng của anh. Thách thức chính trong cuộc chiến IT là nhiều người đang bị mất WiFi vì họ phải rút xuống hầm khi có còi báo động của cuộc không kích.
“Chúng tôi có hai loại chiến binh,” Liuba Tsbulska, một nhà phân tích và nhà hoạt động người Ukraine, người đã theo dõi thông tin sai lệch của Nga trong 8 năm, cho biết. “Đầu tiên là những chiến binh quân sự, những người bảo vệ chúng tôi về mặt thể chất. Thứ hai là những chiến binh thông tin, chiến đấu chống lại những thông tin sai lệch của Nga, các hoạt động thông tin của lực lượng đặc biệt Nga đánh vào tâm lý mọi người, v.v…” Cô cho biết mục tiêu của các chiến dịch đó “là làm mất tinh thần xã hội, gieo rắc sự hoảng sợ, về cơ bản khiến họ suy sụp tâm lý để ngừng ủng hộ quân mình và nghĩ tới việc đầu hàng.”
Chiến dịch thông tin sai lệch của Nga đã tăng cường kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tuần trước. Nhưng nước lên, thuyền lên; phản ứng của người Ukraine cũng vậy.
Các tình nguyện viên đang thu thập thông tin về các cuộc tấn công và thương vong để kiểm tra thực tế, vạch trần các sai lệch thông tin của Nga, đăng thông báo trên Telegram cũng như các nền tảng truyền thông xã hội khác của Nga. Những người khác hoạt động để cho quốc tế biết được sự thật, hoặc sáng tạo các sản phẩm có nội dung yêu nước. Một số cũng nhắm mục tiêu vào các sĩ quan quân đội và tình báo Nga, spam email và các nền tảng khác của họ.
Các tình nguyện viên cũng đang tiếp cận phụ huynh của các binh lính Nga để thuyết phục họ kêu gọi Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa con cái mình quay về nước.
Tại Kharkiv, sau khi báo cáo rằng quân đội và xe bọc thép của Nga đã tiến vào thành phố lớn thứ hai của Ukraine, một kênh Telegram địa phương với hơn 400,000 người ghi danh đã kêu gọi mọi người tiếp tục theo dõi và báo lại tình hình để hỗ trợ lực lượng Ukraine trong khu vực. Có các video được đăng lên, quay lại cảnh những người Ukraine tương tác với quân đội Nga ở một số thành phố để bác bỏ các tuyên truyền của Nga.
Lina, một nhân viên tiếp tân khách sạn, cho biết chiến dịch thông tin sai lệch của Nga vẫn đang diễn ra ở Donetsk, nơi cha cô sinh sống. Cô kể, gần đây, cô có gọi cho hàng xóm của cha để nhờ họ sang nhà xem cha cô có được an toàn không.
“Làm gì có chiến tranh,” Lina nhớ lại câu trả lời của ông hàng xóm. “Quân Nga đâu có đánh dân mình.” Cô phải nói với ông rằng cô đang trốn ở dưới tầng hầm an toàn vì đang có các cuộc không kích. Nhưng ông vẫn không chịu tin cô, và “rồi thôi tôi im luôn cho rồi,” cô nói. “Quan điểm của tôi với ông không giống nhau.”