MOSCOW – Liên Hợp Quốc họp khẩn vào tối Thứ Hai, 21 tháng 2 năm 2022, sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố công nhận nền độc lập của 2 khu vực ly khai ở miền đông Ukraine, và lệnh cho quân đội Nga tới đó để “duy trì hòa bình,” theo APnews đưa tin ngày Thứ Hai, 21 tháng 2 năm 2022.
Cuộc họp diễn ra theo lời kêu gọi của Ukraine, Hoa Kỳ và 6 quốc gia khác. Nga hiện đang giữ chức chủ tịch hội đồng luân phiên, đã lên lịch họp vào 9 giờ tối, theo giờ New York. Tuy nhiên, vẫn chưa xác định được liệu cuộc họp sẽ mở hay đóng.
Trong thư gửi cho người đồng cấp Nga, Đại sứ Liên hợp quốc Ukraine Sergiy Kyslytsya cho biết Kyiv đang kêu gọi họp khẩn vì hành động của Putin vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, theo Hiến chương Liên hợp quốc và nghị quyết của Đại hội đồng Liên hợp quốc năm 2014. Hầu như chắc chắn Hội đồng Bảo an sẽ không thực hiện bất kỳ hành động nào hoặc đưa ra bất kỳ tuyên bố nào, vì Nga có quyền phủ quyết.
Chiều tối Thứ Hai, 21 tháng 2 năm 2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lệnh Bộ quốc phòng điều quân tới “duy trì hòa bình” ở các khu vực ly khai ở miền đông Ukraine, vài giờ sau khi Điện Kremlin công nhận nền độc lập của 2 khu vực Donetsk và Luhansk. Quyết định từ Putin làm dấy lên lo ngại rằng Nga đã sẵn sàng xâm lược Ukraine.
Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác đã đồng loạt phản ứng, kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp khẩn cấp ngay trong đêm thứ Hai. Tòa Bạch Ốc đã ban hành một sắc lệnh hành pháp cấm đầu tư và thương mại ở các khu vực ly khai, đồng thời nhấn mạnh các biện pháp trừng phạt bổ sung sẽ được công bố ngay ngày hôm sau (Thứ Ba, 22 tháng 2 năm 2022).
Trong bài phát biểu, Putin đã biện minh cho quyết định của mình, đổ lỗi cho NATO về cuộc khủng hoảng đang xảy ra và gọi liên minh do Hoa Kỳ dẫn dắt là mối đe dọa với Nga. Lướt qua lịch sử hơn một thế kỷ qua, Putin vẽ ra Ukraine ngày nay như một phần lịch sử gắn bó chặt chẽ với Nga. Ông cáo buộc Ukraine đã thừa kế các vùng đất lịch sử của Nga và sau khi Liên Xô sụp đổ, phương Tây đã lợi dụng để kiềm chế Nga.
Putin tuyên bố: “Tôi cho rằng cần phải đưa ra một quyết định mà đúng ra đã phải có từ lâu: ngay lập tức công nhận độc lập và chủ quyền của Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Luhansk.” Sau đó, ông ký các sắc lệnh công nhận nền độc lập của các khu vực Donetsk và Luhansk, 8 năm sau khi giao tranh bùng nổ giữa lực lượng ly khai do Nga chống lưng và quân đội Ukraine, đồng thời kêu gọi các nhà lập pháp thông qua các biện pháp mở đường hỗ trợ quân sự.
2 khu vực Donetsk và Luhansk do phe ly khai lập ra ở vùng Donbas thuộc miền Đông Ukraine từ năm 2014. Cho đến nay, không có quốc gia thành viên nào của Liên Hợp Quốc công nhận họ là quốc gia có chủ quyền.
Việc thừa nhận nền độc lập của các khu vực ly khai có thể sẽ được nhiều người ủng hộ ở Nga. Truyền thông nhà nước Nga đã công bố hình ảnh người dân ở Donetsk phóng pháo hoa, vẫy cờ Nga và hát quốc ca Nga. Trong khi đó, người Ukraine ở Kyiv nổi giận trước hành động này. “Ủa, tại sao Nga tự cho mình quyền công nhận các khu vực do phiến quân nắm giữ? Nếu có hàng xóm qua nhà ông rồi chỉ 1 phòng và kêu là ‘Căn phòng này sẽ là của tụi tôi,’ Ông có thèm quan tâm không? Đó là nhà của ông, và sẽ luôn là nhà của ông,” Maria Levchyshchyna, một họa sĩ 48 tuổi ở thủ đô Ukraine bực bội cho biết.
Tuyên bố của Putin đã phá vỡ thỏa thuận hòa bình được ký kết tại Minsk năm 2015. Thỏa thuận đó đã bị nhiều người Ukraine phẫn nộ. Putin và các quan chức Nga lập luận rằng các nhà chức trách Ukraine tỏ ra không muốn thực hiện thỏa thuận Minsk.
Đã có hơn 14,000 người chết kể từ khi xung đột nổ ra ở trung tâm công nghiệp phía đông vào năm 2014, ngay sau khi Moscow sáp nhập Bán đảo Crimea của Ukraine.