HOA KỲ – Bộ Văn Khố Quốc Gia đã yêu cầu Bộ Tư pháp xem xét việc Donald Trump vẫn còn giữ các hồ sơ của Tòa Bạch Ốc, theo WashingtonPost đưa tin ngày Thứ Tư, 9 tháng 2 năm 2022.
Yêu cầu được đưa ra trong bối cảnh các quan chức tiết lộ đã thu được 15 hộp đựng tài liệu từ dinh thự Mar-a-Lago của cựu tổng thống, mà đúng ra chúng đã phải được giao lại cho chính phủ. Điều này làm dấy lên các cuộc thảo luận giữa các quan chức thực thi pháp luật liên bang, về việc họ có nên điều tra xem cựu tổng thống có phạm tội khi không chuyển lại hồ sơ công hay không.
Ngoài 15 hộp đựng tài liệu thu được từ dinh thự Mar-a-Lago của cựu tổng thống ở Florida, còn một số hồ sơ khác của Tòa Bạch Ốc đã bị xé bỏ. Các quan chức Văn Khố nghi ngờ Trump có thể đã vi phạm luật liên quan đến việc giải quyết các tài liệu của chính phủ - bao gồm cả những tài liệu có thể được coi là tuyệt mật - và đã liên lạc với Bộ Tư pháp.
Người phát ngôn của Bộ Tư pháp từ chối bình luận về vấn đề. Trump đã bất chấp Đạo luật Hồ sơ Tổng thống (Presidential Records Act) trong nhiều năm, đòi lưu giữ các bản ghi nhớ, thư từ, ghi chú, email, fax và các thông tin liên lạc bằng văn bản khác liên quan đến chức vụ tổng thống. Điều này từ lâu đã khiến cho các nhà sử học và quan sát pháp lý lo ngại.
Cuối tháng trước, trang Washington Post đưa tin một số hồ sơ của Tòa Bạch Ốc mà Cơ quan Lưu trữ Quốc gia giao cho Ủy ban Đặc biệt Hạ viện dường như đã bị xé toạc rồi được chắp dán lại.
Trong 15 hộp tài liệu thu được có thư từ với nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un (Trump từng gọi chúng là “thư tình”) cũng như một bức thư cựu Tổng thống Barack Obama để lại cho Trump. Cơ quan Lưu trữ Quốc gia cũng thu được bản đồ về cơn bão Dorian, đã được Trump vẽ đè lên bằng bút mực đen trong nỗ lực chứng minh rằng ông ta không sai về đường đi của cơn bão.
Trong một tuyên bố hôm Thứ Tư, 9 tháng 2 năm 2022, Trump cho biết ông đã hợp tác một cách tôn trọng với Cơ quan Lưu trữ và đã sắp xếp việc “chuyển giao các hộp chứa Hồ sơ Tổng thống theo đúng Đạo luật.” Ông nói rằng truyền thông đã mô tả sự hiềm khích trong quan hệ của ông với Cơ Quan Văn Khố Quốc gia là sai, và được làm việc với Cơ quan là một “vinh dự.”
“Một ngày nào đó, phần lớn các tài liệu sẽ được trưng bày trong Thư viện Tổng thống Donald J. Trump để cho công chúng xem và thấy được những thành tích to lớn mà Chính quyền tôi đã mang tới cho người dân Hoa Kỳ,” Trump nói.
Đầu tuần này, Thượng nghị sĩ Gary C. Peters (D-Mich.) cho biết rằng “Quốc hội phải hành động… để đảm bảo rằng mọi chính quyền đều có cách giải quyết đúng đắn và lưu giữ các hồ sơ quan trọng liên quan đến các nhiệm vụ của Tổng thống.”
Anne Weismann, cố vấn trưởng lâu năm của Citizens for Ethics and Responsibility ở Washington, nói rằng Trump “rõ ràng đã vi phạm Đạo luật Hồ sơ và Bộ Tư pháp nên điều tra, ngay cả khi không có quy chế về cơ bản.”
“Nếu họ không điều tra, hãy tưởng tượng Trump tái đắc cử. Ông ta lại tiếp tục vi phạm như vậy mà không bị gì. Ông có thể nắm cả Tòa Bạch Ốc trong tay, chỉ cần mang Đạo luật Hồ sơ Tổng thống ra. Tôi hiểu thời đại chúng ta đang sống, mọi thứ đều được nhìn qua lăng kính chính trị. Nhưng tôi nghĩ rằng điều đó sẽ không ngăn cản Bộ Tư pháp bắt tay vào điều tra.”
Hiện vẫn chưa rõ liệu Bộ Tư pháp có tiến hành điều tra hay không. Cả Cơ quan Lưu trữ Quốc gia và Bộ Tư pháp đều không trả lời khi được yêu cầu bình luận.
Luật liên bang coi việc phá hủy hồ sơ chính phủ là phạm tội hình sự, nhưng chỉ khi một người biết rất rõ rằng họ đang vi phạm pháp luật khi làm như vậy. Điều đó có thể khó áp dụng với Trump, người mà các cố vấn nói rằng thường xuyên xé tài liệu, khiến các nhân viên phải gom lại hàng đống giấy vụn.
Hiện vẫn chưa rõ liệu trong số những tài liệu ở Mar-a-Lago có các tài liệu mật hay không. Với tư cách là tổng thống, Trump hoàn toàn có khả năng nắm giữ các tài liệu tối mật, không có bất kỳ hạn chế nào. Ngay cả việc truy tố ông với tư cách là một cựu Tổng thống cũng sẽ vấp phải những thách thức đáng kể. Để chứng minh đây là một vụ án hình sự, các công tố viên sẽ phải chứng minh rằng, sau khi đã mãn nhiệm kỳ, ông ta đã cố tình giải quyết các tài liệu sai cách.
Một cựu quan chức chính quyền cấp cao cho biết các nhân viên đã cẩn thận không để lại thông tin mật hoặc các thông tin đặc biệt nhạy cảm cho Trump, bởi vì có nhiều người tin là ông sẽ giải quyết chúng không đúng cách. “Chúng tôi tóm tắt thông tin cho ông nghe thôi chứ không đưa giấy tờ cho ông,” một quan chức đã làm việc cho Trump trong vài năm cho biết. “Mà ông ta cũng chả thèm quan tâm tới.”